Met nieuwe offensieven willen Moskou én Kyiv voor de winter hun posities aan het front versterken

De Russische bezettingsmacht in de Donbas is de afgelopen periode aanzienlijk versterkt en bereidt zich voor op nieuwe aanvallen, onder meer bij Bachmoet. De Oekraïense commandant van de grondtroepen in het oosten van het land, generaal Oleksandr Syrskji, waarschuwde maandag via de berichtendienst Telegram dat de Russische troepen in het gebied van hun defensieve houding zijn overgeschakeld naar „offensieve actie”.

Nieuwe offensieven van zowel Oekraïense als Russische kant lijken erop te wijzen dat beide partijen voor het begin van de wintermaanden hun posities op het slagveld willen proberen te verbeteren. Hoewel het tegenoffensief van Oekraïne afgelopen zomer in vierkante kilometers weinig winst heeft opgeleverd maakt Kyiv nog dagelijks melding van aanvallen in het zuiden, onder meer ten zuiden van de rivier de Dnipro.

Na de inname van Bachmoet in mei, die volgde na een maandenlang, uiterst bloedig Russisch beleg waarbij tienduizenden doden vielen, legden de Russen zich vooral toe op het verdedigen van het vrijwel volledig verwoeste mijnstadje. Tijdens het Oekraïense zomeroffensief heroverde Oekraïne wat terrein ten noorden en zuiden van Bachmoet, maar drong niet door tot in de stad zelf. Inmiddels zouden de Russen weer op sterkte zijn en een eigen offensief op touw willen zetten.

Geen verrassing voor Kyiv

Volgens de woordvoerder van de Oekraïense landmacht, Volodymyr Fitjo, maken de Russische troepen zich al sinds begin oktober op voor aanvallen op de posities rond Bachmoet die in de zomer moesten worden opgegeven tijdens het Oekraïense tegenoffensief. „We hebben het gezien, de inlichtingendiensten hebben dit gerapporteerd”, zei Fitjo maandagavond tegen persbureau Reuters. „Wij zijn bezig geweest ons voor te bereiden, onze defensieve posities te versterken. We hebben onze stellingen versterkt en reserves opgeroepen. Dit komt voor ons niet als een verrassing.”

Behalve bij Bachmoet is Kyiv ook bezorgd om de Russische troepenopbouw in het noorden van de regio Loehansk, waarbij de stad Koepjansk zou kunnen worden bedreigd. Koepjansk, in de regio Charkiv, werd vorig jaar heroverd door Oekraïne, maar ligt niet ver van het front. Mochten de Russen Koepjansk opnieuw weten te bereiken, dan komt miljoenenstad Charkiv in gevaar, na Kyiv de grootste stad van Oekraïne. In augustus van dit jaar behaalden te Russen al terreinwinst in dit gebied. Volgens Fitjo hebben de Russische strijdkrachten een numeriek overwicht in het noorden van Loehansk, waar de afgelopen dagen de meeste Russische activiteit wordt waargenomen.

Overigens zijn de Oekraïense troepen rond Bachmoet zelf nog in de aanval, zo bleek maandag uit het dagelijkse frontbericht van het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW). Tien kilometer ten zuidwesten van de stad zou het Oekraïense leger deze week nog grondgebied hebben heroverd op de Russen, blijkt volgens ISW uit geverifieerde claims.

Bestorming van Avdiivka

De Russische troepen zijn de afgelopen maand vooral actief geweest bij het industriestadje Avdiivka, vlak bij de bezette stad Donetsk, hoofdstad van de gelijknamige regio. Bij de Russische bestorming van Avdiivka zouden sinds half oktober enkele duizenden militairen aan Russische zijde zijn omgekomen. Ook ging veel materieel verloren, waaronder tientallen tanks en infanteriegevechtsvoertuigen. Het zwaar getroffen stadje is nog in Oekraïense handen, maar dreigt, net als Bachmoet eerder overkwam, volledig omsingeld te worden door Russische troepen.

De Oekraïense strijdkrachten zijn zelf nog in het offensief op verschillende plaatsen langs het zuidelijke front. Na een aanvankelijk bejubelde doorbraak bij het dorpje Robotyne in de regio Zaporizja, eind augustus, lijkt de Oekraïense opmars aan dit front vijf maanden na het begin van het tegenoffensief bijna tot stilstand gekomen. Hiervandaan wilden Oekraïense troepen doorstoten naar het zuiden, met als voornaamste doel om de Russische aanvoerlijn naar de Krim af te snijden, de zogenoemde landbrug van Marioepol, via Melitopol naar het bezette schiereiland. Oekraïne meldde deze week ten westen van Robotyne nog enige voortgang, maar de grote doorbraak richting Tokmak en Melitopol bleef tot nu toe uit. Ook hier voeren Russische troepen regelmatig tegenaanvallen uit.

Oversteek van de Dnipro

Meer succes lijkt Oekraïne te hebben bij de oversteek van de rivier de Dnipro, ten oosten van de stad Cherson. Oekraïense troepen zouden aan de overkant van de Antonivsky-brug bescheiden terreinwinst behalen. De eerste pogingen van de Oekraïners om aan de overkant van de rivier posities in te nemen dateren al van maanden geleden.

Even verderop, dertig kilometer ten oosten van Cherson, lijken Oekraïense troepen ook bezig aan een opmars, in de buurt van het dorpje Krynky, ook aan de zuidoever van de rivier. Volgens het Britse ministerie van Defensie neemt Moskou de dreiging van een Oekraïense operaties in dit gebied zo serieus dat de commandant van de Russische grondtroepen langs de Dnipro, generaal Oleg Makajevitsj, is vervangen. Zijn functie wordt overgenomen door generaal Michail Teplinsky. Volgens de Britten heeft Moskou veel vertrouwen in Teplinsky omdat hij een jaar geleden verantwoordelijk was voor de relatief succesvolle terugtrekking van de Russische troepen uit de stad Cherson. „De benoeming van Teplinsky is vrijwel zeker een indicatie van de opgevoerde druk op de Russische strijdkrachten die dit gebied verdedigen”, aldus het Britse ministerie.

Nu de wintermaanden naderen bestaat de kans dat het slagveld moeilijk begaanbaar wordt. Maar president Volodymyr Zelensky zegt dat de Oekraïense strijdkrachten niet van plan zijn hun offensieven tegen de Russische bezetter te onderbreken vanwege slechte weersomstandigheden. „De oorlog bevriezen betekent, voor mij, verliezen”, zegt hij in een gesprek met Time dat deze week werd gepubliceerd. Winterkou, tegenslagen of Russische aanvallen, Oekraïne kan het zich volgens Zelensky niet permitteren pauze te nemen. „Ik denk niet dat Oekraïne zichzelf kan toestaan moe te worden van oorlog”, zegt Zelensky in het interview. „Zelfs als iemand moe wordt van binnen, zullen veel van ons het niet toegeven.”