De aula van de Vrije Universiteit Amsterdam zit volgepakt. De VU is voor dit debat extreem beveiligd. Geen jassen en tassen, iedereen werd met een metaaldetector onderzocht. Ook in de zaal is veel beveiliging. Ook hier, zoals vaker bij bijeenkomsten over politiek: vooral jongens.
„Ik ben heel benieuwd naar Omtzigt, omdat hij nog niet is aangevallen op iets. Ik weet nog niet wat zijn standpunten zijn”, zegt Iris Holwerda (21), student Europese Studies in Leeuwarden. „En ik ben benieuwd hoe de rest daarop reageert.”
Op het podium staan alvast vijf stoelen en kannen water: voor presentator Twan Huys, en de vier lijsttrekkers. Caroline van der Plas (BBB), Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA), Pieter Omtzigt (NSC) en Dilan Yesilgöz (VVD). We gaan zo, over tien minuten, zien wie het spraakwater het hardst nodig heeft.
Wat voor wonderlijk beeld van politiek Den Haag krijg je eigenlijk als je naar de talkshows kijkt? Maandag schoven twee politiek commentatoren aan bij Eva (NPO 1) om na te praten over het vertrek van staatssecretaris Nora Achahbar (Toeslagen en Douane, NSC). Zij stapte vrijdag op uit onvrede met „de toon en de inhoud van het debat” over de rellen in Amsterdam, en met de „polariserende omgangsvormen” in het kabinet.
Anonieme NSC-bronnen dachten te weten wat Achahbar bedoelde: racistische uitspraken. Crisis in het kabinet. Premier Schoof sprak vervolgens twaalf keer achter elkaar de bezwering uit „dat er in de fracties en het kabinet geen sprake is of was van racisme”.
Dat lieten de politiek commentatoren bij Eva zich geen twaalf keer zeggen. Ook zij wisten stellig dat dit kabinet niet racistisch is. „Kwaadaardige verhalen” vonden ze. Over de onlangs weer opgerakelde ‘Minder Marokkanen’-uitspraak waarvoor PVV-leider Wilder is veroordeeld zeiden ze: „Dat is niet zo zeer racistisch, ze zijn het er gewoon niet mee eens.”
Een belangrijk ontlastend bewijs vonden ze in minister Heinen (Financiën, VVD) die verklaarde niets racistisch te hebben gezegd. Hij toonde zich daarbij geëmotioneerd, wat de heren zagen als bewijs van zijn oprechtheid. Interessant, want toen ze enige gevoelens bij Achahbar ontwaarden noemden ze dat „emotioneel amateurisme”. Als een vrouw van kleur emoties toont, is zij hysterisch, als een witte man dat doet, is hij oprecht.
Nederlanders krijgen met de paplepel ingegoten: ‘wij zijn niet racistisch. En als we dat wel zijn, dan zijn we het toch niet, want het was goed bedoeld’. Dat bleek ook later bij talkshow Beau (RTL4) . Presentator Beau van Erven Dorens kon het zich niet vóórstellen dat kabinetsleden iets racistisch zouden zeggen. Zijn politiek commentator zei vergoelijkend over de ministerraad dat „de emoties heel hoog opliepen”. Dan kon je het die arme ministers toch niet kwalijk nemen als ze iets lelijks zeiden. In Bar Laat (NPO 1) vroeg presentatrice Sophie Hilbrand zich af: „Is k**marokkanen racistisch?” Nu begon ik zelf ook oprechte emoties te krijgen.
Doodsstrijd
Dinsdag was de sfeer bij Eva (NPO 2) omgeslagen. Er zat nu een andere politiek commentator die over de relatie tussen NSC en PVV zei: „Je gaat regeren met een partij die in wezen racistisch is. De leider is veroordeeld wegens racistische uitspraken. Dan is het wel gek als je verbaasd bent dat ze dat nog steeds zijn.” De schuld van de crisis werd nog steeds gelegd bij het NSC. Inmiddels waren er ook twee Kamerleden van het NSC opgestapt, uit solidariteit met Achahbar, wat in de talkshows voornamelijk werd geduid als teken van zwakheid van een partij in doodsstrijd. Hun beweegredenen vond men verder niet zo interessant.
Op de website van Hart van Nederland (SBS6) zorgde Nora Achahbar voor nieuwe verwarring door te zeggen dat ze niet wegens racisme was vertrokken. Vervolgens noemde ze twee uitspraken, van PVV-collega Chris Jansen (staat achter „Minder Marokkanen”) en VVD-collega Jurgen Nobel (noemt integratie moslims „groot probleem” ), die wel degelijk als racistisch zijn aan te merken. Achahbar gaf als toelichting: „Je geeft een groep de schuld, terwijl het Nederlanders zijn”, wat ongeveer de definitie is van racisme. Misschien heeft zij geleerd: je mag hier alles benoemen, maar gebruik nooit het R-woord, want dan krijg je de talkshows achter je aan.
Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?
U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.
Om dit formulier te kunnen verzenden moet Javascript aan staan in uw browser.
Twee weken na de Amerikaanse presidentsverkiezingen worden de contouren van team-Trump steeds duidelijker. Verslaggever Merijn de Waal reisde af naar Trumps resort in Florida, Mar-a-Lago, dat nu een bedevaartsoord voor baantjesjagers is geworden. Wie zijn de kandidaten die Trump op het oog heeft?