N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Extinction Rebellion zal in ieder geval tot Kerst de marathonblokkade van de A12 bij Den Haag niet meer hervatten, zo meldt de milieuorganisatie dinsdag. De beweging gaat ervan uit dat de Tweede Kamer dinsdag instemt met een motie waarin zij de regering oproept de mogelijkheid te verkennen om belastingvoordelen voor bedrijven die fossiele brandstoffen gebruiken stop te zetten. Dinsdagmiddag lijkt een Kamermeerderheid zich aan te sluiten bij de motie van D66 en GroenLinks-PvdA. Naast deze drie partijen stemmen naar alle waarschijnlijkheid ook de Partij voor de Dieren, de SP, ChristenUnie en Volt voor de motie. Als laatste haakt het CDA aan, waarmee de motie een meerderheid heeft. Dat meldt persbureau ANP.
Het is een flinke overwinning voor Exctinction Rebellion (XR). De activistische organisatie blokkeerde deze zomer 27 dagen op rij illegaal maar geweldloos de A12 in Den Haag om het afschaffen van ‘fossiele subsidies’ te agenderen. Die blokkade was vorige week voorlopig opgeschort in afwachting van de behandeling van de motie. De marathonblokkade haalde dagelijks het nieuws, mede omdat de politie duizenden demonstranten arresteerde en een waterkanon inzette.
‘Schokgolven’
„Burgerlijke ongehoorzaamheid werkt”, concludeert de klimaatactiegroep in een verklaring aan ANP. „De afgelopen periode hebben we met de A12-blokkades schokgolven veroorzaakt in de samenleving en ervoor gezorgd dat mensen anders zijn gaan kijken naar fossiele subsidies”, aldus een woordvoerder. „Die maatschappelijke verandering heeft zich vandaag vertaald naar de politiek. En dat is wat wij altijd wilden.”
Nu ligt de bal bij de regering. In de motie wordt zij gesommeerd vóór het kerstreces drie scenario’s met de Kamer te delen voor het afschaffen van fossiele fiscale voordelen voor grote bedrijven, namelijk binnen twee, vijf en zeven jaar. De Kamer wil weten hoe „sociale gevolgen voor kwetsbare groepen en bedrijven” kunnen worden opgevangen, en wil ook dat de regering „de positieve impact op innovatieve, circulaire bedrijvigheid” in kaart brengt.
Geen regelrechte subsidies
In de motie spreken D66 en GroenLinks van een „bedrag tussen de 39,7 en de 46,4 miljard [euro] aan fossiele subsidies” dat in de Miljoenennota is opgenomen. Eerder gebruikten milieubewegingen en het kabinet die term ook al. Maar die bewoording is te kort door de bocht. Het gaat namelijk goeddeels over belastingvoordelen die grote bedrijven genieten bij het verbruiken van fossiele brandstoffen. Particuliere burgers betalen een hoger belastingtarief bij het verbruiken van fossiele energie.
Het gaat dus niet om regelrechte subsidies vanuit overheid aan bedrijven, maar om potentiële belastinginkomsten. Worden de huidige fiscale regelingen aangepast of afgeschaft, dan is het niet zo dat er rond de 40 miljard euro extra in de staatskas terechtkomt.
Internationale verdragen
Bovendien is zo’n 17 miljard euro aan voordelen voor fossiele bedrijven niet zomaar af te schaffen, omdat sommige voordelen en uitgaven zijn vastgelegd in internationale verdragen. Demissionair minister van Economische Zaken en Klimaat Rob Jetten (D66) zei in de Miljoenennota van dit jaar dat de overige tientallen miljarden aan fiscale voordelen wel binnen een jaar af te schaffen zijn.