Hip Labour kan bij congres in Liverpool de macht bijna ruiken

Geef altijd door aan de lokale afdeling waar kiezers mee zitten, tipt de trainer van de sessie ‘Effectief langs de deuren gaan’. „We winnen vertrouwen als we bij ze terugkomen. Gebeurt er niets met wat ze je vertellen, dan verliezen we dat juist.” Verder is de trainer vrolijk optimistisch. „Vier de goede gesprekken. Als iemand eerder Conservatief stemde en nu op Labour wil stemmen, is dat geweldig!”

Labourlid Charlotte Kelly zit te luisteren en maakt aantekeningen. Het is haar eerste keer op een partijcongres en ze komt uit Southport, een badplaats even boven Liverpool. In haar kiesdistrict leveren de Conservatieven – nu nog – de afgevaardigde voor het Lagerhuis. „Hij heeft maar een meerderheid van vierduizend stemmen, dus we doen ons best hem weg te krijgen”, zegt Kelly. Lokaal hebben ze al succes en zijn de bestuurders sinds de vorige gemeenteverkiezingen van Labour. „Keir Starmer is de leider die we nodig hebben. Hij heeft de partij weer verkiesbaar gemaakt.”

Oppositiepartij Labour is klaar om te gaan regeren, is de boodschap op het partijcongres deze week in Liverpool. Volgend jaar zijn er verkiezingen – wanneer precies is nog niet duidelijk, het is aan premier Rishi Sunak van de Conservatieve Partij om een datum vast te stellen. In de tussentijd wil partijleider Keir Starmer Labour neerzetten als geloofwaardig en competent alternatief voor de Conservatieven.

Wachtlijsten voor Starmer

Een goede band met het bedrijfsleven hoort bij een serieus te nemen partij, vinden Keir Starmer en de zijnen. Dinsdagmiddag houdt Starmer zijn officiële toespraak voor de partij. Maar op maandagmorgen rond negen uur zit hij al op het podium voor een volle zaal met tweehonderd ondernemers die daar ruim 2.500 pond (bijna 2.900 euro) per persoon voor hebben betaald. Volgens dagblad The Guar-dian was deze bedrijvendag zwaar overtekend en was er een wachtlijst.

In het conferentiecentrum hebben tientallen Britse en internationale bedrijven een presentatieplek gekocht. Er staat een grote auto die op waterstof loopt van chemiebedrijf Ineos. MasterCard heeft een eigen stand, Specsavers, Google en Lloyds Bank zijn vertegenwoordigd. Het aantal bedrijven en non-gouvernementele organisaties met een eigen plek is meer dan verdubbeld ten opzichte van vorig jaar, zocht de Financial Times uit, en het zijn er meer dan bij het Conservatieve partijcongres vorige week. Achterop het programmaboek staat een advertentie van de linkse krant The Daily Mirror: „Wij vonden jullie al leuk voordat het hip was.”

De meeste Britten hebben geen idee waar Keir Starmer voor staat

John Curtice Britse opiniepeiler

Bedrijven zijn pragmatisch, zegt Emily Wallace, en kijken vooral naar waar de macht zit. Ze is vicevoorzitter van Labour Business, een netwerkgroep binnen Labour voor ondernemers. „Ik sprak gisteren een bestuursvoorzitter van een groot bedrijf en die vond het hier geweldig. Hij merkte dat naar hem geluisterd werd. Bedrijven moeten het idee krijgen dat er zaken valt te doen met onze partij.” Al kent Wallace ook de kritiek dat Labour toch vooral voor werknemers zou moeten opkomen: „Het moet allebei. Ons land bestáát uit bedrijven. Labour moet er ook voor het midden- en kleinbedrijf zijn en voor freelancers.”

Onkunde Conservatieven

Labour staat in de opiniepeilingen al bijna anderhalf jaar consequent voor op de Conservatieven, al wisselt de grootte van de voorsprong per peiling. In een bomvol zaaltje – achterin staan partijleden met grote bellen wijn – vertelt hoogleraar politiek en peilinggoeroe John Curtice dat het grotendeels door de politieke chaos bij de Conservatieven komt dat Labour zo ver voor ligt. „De meeste Britten hebben geen idee waar Keir Starmer voor staat. Wat zijn competenties en leiderschap betreft is er duidelijk nog ruimte voor verbetering.”

Lees ook: Boris Johnson mag het parlement niet zomaar meer in

De twee belangrijkste gebeurtenissen die Labour op voorsprong hebben gebracht, waren volgens Curtice het nieuws over oud-premier Boris Johnson die de regels in de coronapandemie overtrad en daarover loog. Ambtenaren die met hem werkten, hielden wekelijkse borrels terwijl de rest van het land in lockdown zat. Daarna was het premierschap van John-sons opvolger Liz Truss funest: haar doldrieste belastingplannen brachten de financiële markten op hol en ze hield het nog geen twee maanden uit als premier.

Toch zien Labourleden vooral wat Starmer hun partij tot nu toe gebracht heeft. „Hij heeft enorme verliezen weten om te buigen naar een reële kans op verkiezingswinst. Dat is ongelofelijk knap”, zegt Emily Wallace van Labour Business. En dat de oud-advocaat als saai en degelijk bekend staat? „Daar ben ik alleen maar blij mee. Dat kunnen we wel gebruiken.”

Starmer volgde in april 2020 de radicaal-linkse Jeremy Corbyn op als partijleider. Onder Corbyn leed de partij verkiezingsnederlagen in 2017 en 2019. Maar vooral het antisemitisme dat onder zijn leiding bestond binnen Labour, en niet werd aangepakt, bleef hangen. In die zin was de verrassingsaanval van terreurorganisatie Hamas op Israël afgelopen weekend ook een test voor Starmer. Jeremy Corbyn weigerde om de aanval te veroordelen, Starmer zei meteen dat hij die ziet als „een terroristische aanslag waar geen rechtvaardiging voor mogelijk is”.

Financiële discipline

Dinsdag zal Keir Starmer zijn partij vertellen hoe hij het Verenigd Koninkrijk zijn „toekomst wil teruggeven”. Een paar plannen kwamen al naar buiten in toespraken van zijn schaduwkabinet. Labour wil 1,5 miljoen huizen bouwen om het woningtekort te verlichten en 1,1 miljard pond (1,3 miljard euro) uittrekken om de wachtlijsten in de gezondheidszorg weg te werken. Dat wil de partij betalen door het afschaffen van belastingvoordelen voor niet-ingezetenen en het introduceren van belastingen voor privéscholen.

In alle 632 kiesdistricten vindt een meerderheid Labour inspirerender dan de Conservatieven

Over het algemeen is Labour voorzichtig met het presenteren van plannen die veel geld kosten. Van oudsher zijn het de Conservatieven die bekend staan als financieel degelijk en is Labour vooral ‘die partij die de belastingen verhoogt’. Dat beeld willen ze niet te veel bevestigen. Maar onder Starmer is het schaduwkabinet gedisciplineerd – alles waar Labour publiekelijk steun voor uitspreekt moet financieel gedekt zijn, omdat de partij geen luchtkastelen wil beloven.

Lees ook: Labour schrikt van onvrede onder kiezers over milieuzones

Die discipline leidt soms tot moeilijke situaties en ook intern tot kritiek. Bijvoorbeeld toen afgelopen zomer bleek dat Labour de omstreden bezuiniging uit 2017 overeind zou houden, dat gezinnen met meer dan twee kinderen voor de ‘extra’ kinderen geen aanspraak meer kunnen maken op bijstand. Het is volgens onderzoeken een maatregel die armoede onder grotere gezinnen verergert. Maar in de huidige slechte economische omstandigheden waarin het VK verkeert, is het niet te betalen om het af te schaffen, zei Starmer.

‘Labour is competenter’

In Liverpool kunnen de meeste Labourleden de regeringsmacht bijna ruiken. In een panel laat de directeur van marktonderzoeksbureau Savanta zien hoe Britse kiezers over Labour en de Conservatieven denken. In alle 632 kiesdistricten in Groot-Brittannië vindt een meerderheid van de kiezers Labour inspirerender dan de Conservatieven. In maar acht districten vinden ze de Conservatieven competenter dan Labour – en in drie districten denkt een meerderheid dat de Conservatieven meer te vertrouwen zijn dan Labour.

Claire Ainsley, een vroegere politiek adviseur van Starmer, zit in hetzelfde panel en zij waarschuwt de partijleden voor al te veel zelfingenomenheid. „De Conservatieven weten hoe ze dit spel spelen en ze zijn niet bang om internationaal af te kijken.” Volgens The Guardian hebben de Tories meerdere ‘spionnen’ naar Liverpool gestuurd om af te luisteren en te proberen dubieuze informatie over Keir Starmer op te halen. „Hun aanvallen op Keir en op Labour gaan ontzettend hard zijn. Ze willen kiezers bang maken voor ons.”