N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/10/anp-480187124.jpg)
De Curaçaose nationale held Tula heeft woensdag officieel eerherstel gekregen van de Nederlandse regering. Demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties (D66) sprak in een toespraak in Willemstad postuum de rehabilitatie van de leider van de slavenopstand van 1795 uit. Ook kondigde zij de instelling van een Tula studiebeurs aan en een leerstoel slavernijverleden.
Tula werd vanwege zijn verzet tegen de slavernij op gruwelijke wijze geëxecuteerd door de Nederlandse koloniale machthebbers. „De Nederlandse regering onderkent volmondig de rechtvaardigheid van Tula’s strijd, en die van anderen die zich tegen slavernij verzetten, en kijkt met spijt en schaamte naar de manier waarop zij door historische, bestuurlijke voorgangers zijn behandeld”, zei van Huffelen daarover.
Tula begon op 17 augustus 1795 een opstand tegen de Nederlandse onderdrukkers en eiste vrijheid en gelijkheid, mede geïnspireerd door de Franse Revolutie van een aantal jaar eerder en de vrijlating van slaafgemaakten op Haïti. Hij trok met een rebellenleger van zo’n tweeduizend slaafgemaakten op naar de gouverneur in Willemstad, maar de opstand werd al snel neergeslagen.
Gruwelijke martelingen
Enkele weken later werd Tula verraden en opgepakt en daarna gruwelijk gemarteld. Vastgebonden aan een kruis op het plein bij Fort Amsterdam, waar Van Huffelen haar toespraak hield, werden al zijn botten gebroken.
Op 3 oktober 1795 werd hij onthoofd en werd zijn hoofd op een stok gezet om medestanders af te schrikken. Ook twee medestrijders werden doodgemarteld en tientallen anderen opgehangen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/12/data94851154-0afdfd.jpg)
Van Huffelen erkende in haar toespraak dat de wens van Tula om zich los te maken uit de slavernij „terecht” was, dat de middelen die hij gebruikte „geoorloofd” waren en dat zijn gruwelijke executie „een misdaad” was.
Premier Pisas: unieke kans voor emancipatieproces
Premier Gilmar Pisas van Curaçao accepteert volgens persbureau ANP het eerherstel van Tula, zoals de staatssecretaris dat uitsprak. „Dit is een voorwaarde voor het genezingsproces en de materiële en immateriële reparatie die moet gaan plaatsvinden”, zei hij. Pisas noemt de rehabilitatie een unieke kans voor het emancipatieproces van de Afro-Caribische bevolking van Curaçao.
Het eerherstel zou eigenlijk een dag eerder plaatsvinden, precies 228 jaar na de executie van Tula, maar de plechtigheid werd vanwege noodweer halverwege afgebroken. De rehabilitatie was eind vorig jaar al aangekondigd toen minister-president Mark Rutte namens de regering zijn excuses uitsprak voor het slavernijverleden.
„Deze rehabilitatie komt laat, te laat, en kwam ook niet vanzelf”, zei Van Huffelen. Ze prees de „tomeloze inzet van een grote groep Curaçaoënaars”, die zich daarvoor heeft ingezet.
Koning Willem-Alexander: Tula wekt bewondering en respect
Gouverneur Lucille George-Wout van Curaçao las na de toespraak van Van Huffelen een brief voor van koning Willem-Alexander, die schrijft dat Tula symbool staat „voor de kracht van Curaçao”. Volgens de koning wekt hij „bewondering en respect vanwege zijn moed en zijn leiderschap, vanwege zijn verzet tegen mensonterende uitbuiting en vanwege de idealen waarmee hij zijn tijd vooruit was.”
Na zijn dood werd Tula juist eeuwenlang omschreven als een misdadiger en kwam hij lange tijd niet voor in het geschiedenisonderwijs op scholen. Op Curaçao werd hij in 2010 werd uitgeroepen tot nationale held en nu erkent Van Huffelen hem namens de Nederlandse regering ook als „held van Curaçao en van ons allen”.
Met de Tula studiebeurs die de staatssecretaris aankondigde kan de komende vier jaar een Curaçaose student per jaar een bacheloropleiding docent geschiedenis volgen in Nederland met tegemoetkoming in de studiekosten. Ook krijgen Aruba, Curaçao en Sint Maarten voor de komende twee jaar een leerstoel slavernijverleden aangeboden.
