Biologen ruziën om verdwenen insecten

Posted on by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Klimaatverandering De achteruitgang van insecten wordt gedreven het weer, zeggen biologen nu. Onzin, zeggen anderen, het is veel complexer.


Een ecoloog controleert een malaiseval waarmee vliegende insecten zijn gevangen. Dergelijke vallen zijn ook gebruikt in de beroemde ‘Krefeldstudie’, waarbij werd gekeken naar de insectenbiomassa.
Een ecoloog controleert een malaiseval waarmee vliegende insecten zijn gevangen. Dergelijke vallen zijn ook gebruikt in de beroemde ‘Krefeldstudie’, waarbij werd gekeken naar de insectenbiomassa. SEAN GALLUP / GETTY IMAGES EUROPE

Veranderingen in het weer kunnen sterke afnames in de insectenbiomassa over meerdere decennia verklaren. Dat stellen Duitse en Zwitserse biologen in Nature na ‘heranalyse’ van langjarige onderzoeksgegevens uit Duitsland, verzameld door entomologen in Krefeld.Maar de wetenschappers die bij de oorspronkelijke studie betrokken waren vinden die conclusie te kort door de bocht: het weer kán niet de enige oorzaak zijn, zeggen zij. „De huidige resultaten lijken te mooi om waar te zijn.”

De ‘Krefeld-studie’ is de afgelopen jaren haast een op zichzelf staand begrip geworden. In 2017 verscheen in tijdschrift PLOS ONE een artikel van onder anderen de Nijmeegse onderzoekers Caspar Hallmann en Hans de Kroon. Op basis van 27 jaar aan Krefeld-onderzoeksdata stelden zij vast dat de vliegende insectenbiomassa, dus het totale gewicht van alle vliegende insecten, in die periode met meer dan 75 procentis afgenomen. In datzelfde artikel stond ook dat er geen eenduidige oorzaak aan te wijzen was. Eerder zou het een ‘dood door duizend sneden’ zijn, waarbij versnippering van leefgebied, pesticidengebruik én klimaatverandering een rol spelen. Andere studies wereldwijd bevestigden de insectenachteruitgang.

Malaisevallen

Insectenmonitoring wordt vaak gedaan met een malaiseval. Die val, vernoemd naar de Zweedse entomoloog René Malaise, bestaat uit een tentje waar insecten wel in kunnen vliegen maar niet uit : ze verdrinken uiteindelijk in de alcohol. De auteurs van het huidige onderzoek plaatsten malaisevallen in Beieren en troffen in 2022 een opvallend hoge insectenbiomassa aan, vergelijkbaar met de hoge waarden aan het begin van het Krefeldonderzoek, eind jaren tachtig. Dat deed hen vermoeden dat gunstige weersomstandigheden doorslaggevend kunnen zijn voor die positieve uitschieters. Insecten worden op diverse manieren beïnvloed door het weer: zo kan het aantal eitjes ervan afhangen.

Ook in het artikel uit 2017 werdenweersgegevens geanalyseerd. Die verklaarden behoorlijk goed de schommelingen in insectenbiomassa van jaar tot jaar, maar een langetermijneffect kwam er niet uit naar voren.

De auteurs van het huidige artikel hebben een andere methode gebruikt. Om hun hypothese te testen legden ze de biomassadata van Hallmann en De Kroon (over de periode 1989-2016) én recentere biomassadata (2016-2022) naast gedetailleerde temperatuur- en neerslaggegevens uit hetzelfde gebied. De onderzoekers bekeken vervolgens hoe sterk het weer in de onderzochte gebieden was veranderd vergeleken met een referentieperiode (1961-1990) waarin er nog geen klimaatverandering merkbaar was. Over de langere termijn ging een lagere biomassa vooral samen met hogere wintertemperaturen ten opzichte van de referentieperiode en met een afname van winterse neerslag. Vermoedelijk vielen insecten in dergelijke winters vaker ten prooi aan vijanden (bijvoorbeeld doordat ze langer actief bleven) of droogden ze uit. In het voorjaar hingen hogere temperaturen en meer neerslag samen met een hogere biomassa.

Klimaatverandering zal een sterk negatief effect op de insecten hebben

De onderzoekers schrijven in Nature dat hun resultaten ‘sterk bewijs leveren’ dat veranderingen in weerscondities belangrijke aanjagers zijn van de neergaande trend in insectenbiomassa, maar ook van de recente door hen beschreven toename. Ze onderstrepen dat de interacties complex zijn, zeker op de langere termijn: klimaatverandering zal een sterk negatief effect op de insecten hebben, ondanks tijdelijke positieve oplevingen door bijvoorbeeld warmere lentes.

Te kort door de bocht

Hans de Kroon laat weten dat hij de poging van de onderzoekers waardeert. „Het is goed dat er meer aandacht is voor de complexe effecten van klimaatverandering.” Maar hij vindt het te kort door de bocht om te stellen dat de weersveranderingen op zichzelf voor de afname in biomassa zorgen. „In een malaiseval komen allerlei soorten insecten bij elkaar, met heel uiteenlopende behoeften op het gebied van winter- en lenteweer. Het is dan nauwelijks voorstelbaar dat alle insecten tezamen zo sterk achteruitgaan door verschuiving in het weer.”

Jörg Müller, hoofdauteur van het huidige Nature-artikel reageert per mail op de kritiek: „Haha, dit is gewoon goede wetenschap. Al onze data en codes zijn publiekelijk beschikbaar.” De Kroon wil met zijn team nagaan hoe de resultaten tot stand zijn gekomen. Vooralsnog is hij niet overtuigd, onder meer wat betreft de beschreven recente opleving in biomassa. „Ze hebben voor die afgelopen zes jaar een ander type val gebruikt, en ook in een ander gebied gemeten – in Beieren, terwijl daar in de Krefeldstudie relatief weinig data vandaan kwamen. We weten inmiddels dat over een groot deel van Duitsland er van toename geen sprake is.”

Related Posts

Pro-Palestijns protest op Mediapark, omdat NOS ‘Israëlisch frame’ zou overnemen

  • admin
  • November 26, 2024
  • 0

Actiegroep XR Justice Now, een tak van klimaatgroep Extinction Rebellion, protesteert dinsdagochtend bij het NOS-gebouw op het Mediapark in Hilversum. Ongeveer twintig demonstranten, sommigen gehuld in witte pakken met afdrukken van rode handen erop, scanderen „NOS, schande, bloed aan je handen”. Ook hebben ze spandoeken aan het gebouw opgehangen met de leuzen „NOS stop legitimatie van genocide” en „Taal is niet neutraal”. Drie aan elkaar vastgeketende actievoerders met gezichtsbedekking liggen voor de ingang.

De actiegroep vindt dat de publieke omroep geweld en genocide „legitimeert”, omdat het „klakkeloos” de „Israëlische framing” zou overnemen, zo is te lezen in een verklaring op de Instagram-pagina van de groep. XR Justice Now geeft in de verklaring geen voorbeelden van de gehekelde berichtgeving.

NOS ontstemt

De demonstranten roepen de NOS op om „haar plicht” na te komen door op een „onbevooroordeelde en waarheidsgetrouwe” manier verslag te doen van de situatie in het Midden-Oosten. Ze vinden dat de woordkeuze van NOS-journalisten „direct invloed” heeft op de werkelijkheid.

De NOS is niet te spreken over de actie. “Over onze journalistieke keuzes of ons woordgebruik gaan we altijd graag met iedereen in gesprek. Dit is alleen niet de manier”, laat Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws weten. „Ik vind het onaanvaardbaar dat deze demonstranten de toegang tot onze redactie vanochtend blokkeren, en dat mijn collega’s zich onveilig voelen,” zegt ze.

Politie aanwezig

De politie is aanwezig, maar grijpt vooralsnog niet in, schrijft de NOS. Volgens een woordvoerder van de publieke omroep heeft het protest geen invloed op de programmering.

De subgroep van Extinction Rebellion zegt ook de aandacht te willen vestigen op de „systematische Israëlische aanvallen” op journalisten die volgens de actiegroep als „oorlogsmisdaden” moeten worden bestempeld. XR Justice Now had het protest live uitgezonden op Instagram en trok zo’n twintig kijkers.


Politie op twee gevallen na tevreden over optreden tijdens pro-Palestijnse studentenprotesten UvA

  • admin
  • November 26, 2024
  • 0

De politie heeft tijdens de studentenprotesten op campussen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) afgelopen voorjaar in twee gevallen buitenproportioneel geweld gebruikt tegen pro-Palestijnse demonstranten. Dat concludeert de politie op basis van een intern onderzoek. In het algemeen zou het geweld „goed toegepast” en „uitlegbaar” zijn geweest, schrijft de politie.

In navolging van grootschalige studentenprotesten op campussen in de Verenigde Staten, organiseerden Nederlandse pro-Palestijnse actiegroepen afgelopen voorjaar ook demonstraties in Amsterdam. Zowel op de Roeterseilandcampus als bij Oudemanhuispoort, twee locaties van de UvA, kwamen honderden demonstranten samen met de intentie om daar te overnachten. Ze zetten tenten op, brachten eten mee en wierpen barricades op om de politie tegen te houden. Op beide locaties gebruikte de politie geweld om de demonstranten uiteindelijk weg te krijgen.

‚Naar de grond gewerkt’

In één geval zou een politiemedewerker zijn uitgescholden voor „vuile kankerlijer”, waarna de agent de persoon „naar de grond werkte”. Dat had niet mogen gebeuren, stelt de politie. In het andere geval zou een agent van de Mobiele Eenheid (ME) meermaals een demonstrant hebben geslagen met de wapenstok terwijl die geen kant op kon en geen gevaar vormde. Ook dit vond niet „binnen het wettelijk kader” plaats, oordeelde de hulpofficier van justitie.

In totaal hebben 59 mensen klachten ingediend vanwege het politieoptreden bij de UvA-protesten. In meer dan de helft van de gevallen kwamen die van mensen die de demonstraties niet zelf hadden bijgewoond maar filmpjes hadden gezien. Met die klachten doet de politie niets. De overige klachten, van mensen die fysieke of emotionele schade zeggen te hebben opgelopen, leidden uiteindelijk tot vier aangiften, die het OM nog moet wegen.

De Amsterdamse politiechef Peter Holla schrijft in een brief naar de veiligheidsdriehoek dat hij het betreurt als mensen nog steeds last hebben van het politiegeweld. Hij vraagt ook om begrip voor de agenten. „Agenten zijn bekogeld met stenen en zwaar vuurwerk, werden met brandblussers in hun gezicht gespoten en werden zelfs aangevallen met ammonia.” Tien agenten zijn gewond geraakt, van wie één blijvende tinnitus heeft opgelopen.

Lees ook

Een allegaartje van actiegroepen en ’toolkits’ uit de VS: zo kwam het studentenprotest in Amsterdam tot stand – NRC

Een politiebus werd tijdens een demonstratie bespoten met graffiti en verf.


Tv-recensie | Laat quizmarathondeelnemers af en toe even op hun rug liggen en naar de wolken kijken

  • admin
  • November 26, 2024
  • 0

„Laat de mensen maar leven, als ze dat willen, en daarna doodgaan, ieder op zijn beurt”, schreef Wisława Szymborska in 2002. „Zij, de wolken, hebben met heel dat vreemde gedoe niets te maken.” De woorden van de Poolse dichteres stonden aan het eind van Even lucht (EO) in de wolken geschreven, als een wijsheid die de korte documentaire in perspectief moest plaatsen. De afgelopen twintig minuten waren gevuld geweest met beelden van mensen die op hun rug in de achtertuin, op een grasveld of naast een kippenhok lagen. Op verzoek van de documentairemakers namen ze daar de tijd om midden op de dag hun blik omhoog te keren. Met hun ogen op de wolken vertelden ze waar hun gedachten nu naartoe gingen.

Bij de jonge deelnemers richtten die gedachten zich vooral op de toekomst en alle angsten en verlangens die daarbij kwamen kijken, terwijl de oudere deelnemers veelal terugblikten op het verleden: soms tevreden, soms met spijt. De thema’s die de wolkenkijkers bezighielden varieerden van behapbaar en concreet tot beangstigend groot. Latrelaties en terminale ziektes, vliegvakanties en klimaatverandering. Ik kwam er niet over uit of ik dat troostrijk of juist beangstigend vond: het idee dat je die dromen en zorgen met zo veel mensen deelt. En dat het de wolken die aan je voorbijtrekken uiteindelijk worst zal wezen hoe veel van je dromen en nachtmerries werkelijkheid worden.

Omdat maandag me wat vroeg leek voor een existentiële crisis ruilde ik de wolken in voor SBS6 (in jargon noemen we dit ook wel een ‘vibe shift’). Daar is sinds vorige week iedere avond Lotto De Quizmarathon (Talpa) te zien – of, in de woorden van presentator Rob Kamphues: „Het grootste quizevenement uit de Nederlandse tv-geschiedenis”, bestaande uit „zo’n 32 uur lang alleen maar quizen, quizen en nog eens quizen, met een selectie van de meest fanatieke quizfanaten .” Die quizfanaten nemen de uitdaging ontroerend serieus en worden behandeld als ware artiesten. Niet alleen kunnen ze backstage gebruikmaken van „speciale faciliteiten”, waaronder een ijsbad, een hometrainer en een doos Trivial Pursuit; ze mochten van tevoren ook een rider (wensenlijst) inleveren met „etenswaar die goed is om supergefocust de 32 uur durende marathon door te komen.” Zo kan het dat ze tussen de quizrondes door met een verhit hoofd de coulissen inlopen terwijl ze dingen zeggen als: „Het is nu tijd voor de hummus.”

Spijtig is het wel dat de marathon is opgeknipt en uitgesmeerd over meerdere weken. Dat geeft je als kijker de gelegenheid om je avond na avond iets slechter te voelen over je groeiende ongeduld. Want geef toe: je kijkt niet voor de triviafeitjes. Je kijkt omdat je wil zien hoe lang het duurt voor de hummus uitwerkt en de eerste uitgeputte quizfanaat van de hometrainer dondert.

Slaaptekort

Misschien dat de bedenkers van het format voorvoelden dat veel kijkers om die reden pas bij de laatste afleveringen aanhaken, als het slaaptekort van de kandidaten het best zichtbaar wordt. Dat dat de reden is voor het extra drama-element dat ze hebben toegevoegd: de kandidaten delen zich steeds op in twee teams, en aan het eind van elke ronde stemt het verliezende team een van de eigen leden weg. Het weggestemde lid mag dan weer zelf een ander teamlid aanwijzen om het tegen op te nemen in een duel. Wie verliest, vertrekt.

Al dat gehannes met messen in ruggen leidde in aflevering één al tot betraande oogjes bij de weggestemde deelnemer. Zo’n deelnemer zou je eigenlijk ook even buiten op zijn rug moeten leggen, vind ik. Voor een beetje perspectief. „Laat de mensen maar quizzen, als ze dat willen”, zou je tegen hem moeten zeggen; „en daarna weggestemd worden, ieder op zijn beurt. Zij, de wolken, hebben met dat hele vreemde gedoe niets te maken.”