OM verdenkt statushouder van plannen aanslag

Rechtbank In 2022 kreeg een 29-jarige Tadzjiek asiel in Nederland. Het OM verdenkt hem nu van het voorbereiden van een aanslag.

Een 29-jarige Tadzjiek die in juli in Eindhoven is aangehouden, stond aan het hoofd van een „geheime, slapende cel” in Europa. Hij zou een aanslag voorbereiden in opdracht van de Khorasan groep, de Zuid-Aziatische afdeling van terreurorganisatie Islamitische Staat (IS). Dat heeft het Openbaar Ministerie dinsdag gezegd tijdens een pro forma zitting in de rechtbank Rotterdam. In het onderzoek zijn meerdere politie-infiltranten ingezet. Waar de aanslag gepleegd zou moeten worden, is onbekend. Wel waren de verdachten volgens het OM al op zoek naar wapens die ervoor gebruikt zouden kunnen worden.

De man, Abdusamad A., verscheen met medeverdachte Gulzira M., zijn 31-jarige vrouw, voor de rechter. De slanke man met gemillimeterd haar zat er lacherig bij en zei direct „lak” te hebben aan het pleidooi van de officier van justitie. Hij onderbrak de officier meerdere malen en begon tussendoor te schelden. „Willen jullie dat ik de scheldwoorden vertaal?”, vroeg de vertaler. „Doe maar niet”, zei de rechter, die hem nog één waarschuwing gaf. „Als je nu niet je mond houdt, dan moet je de zaal verlaten.”

Lid van oppositie

Abdusamad A. kwam volgens het OM in 2022 als asielzoeker naar Nederland. Hij kreeg asiel toegewezen omdat hij zich bij de IND voordeed als lid van een Tadzjiekse oppositiegroepering. In werkelijkheid zou hij topman zijn geweest van de ISKP, de Zuid-Aziatische tak van IS. Hij zou van de ISKP „opdracht hebben gekregen om in Europa als leider van een geheime, slapende cel aanslagen voor te bereiden”, zei de officier van justitie. Voordat hij naar Nederland kwam zou hij in Oekraïne aan het hoofd hebben gestaan van de ISKP.

In het laatste ‘Dreigingsbeeld’ waarschuwde terrorismecoördinator NCTV al voor de „groeiende terroristische dreiging” richting het Westen vanuit deze Aziatische IS-groepering. „Aanslagplannen uit februari 2023 tegen onder meer het Nederlandse consulaat in Istanbul, mogelijk als vergelding voor koranvernielingen in Nederland en Zweden, onderstrepen deze dreiging”, stelde de NCTV.

Abdusamad A. zou onder meer via berichtendienst Telegram hebben gesproken over het plannen van een aanslag. Zijn vrouw beschikte over handleidingen voor het maken van een bom. In een ambtsbericht waarschuwde inlichtingendienst AIVD dat A. op zoek was naar automatische wapens. Die zouden zijn bestemd voor „drie broeders in Duitsland die deze wapens wilden gebruiken voor een ‘actie voor Allah’”. Gelijktijdig met A. en zijn vrouw werden in juli zeven verdachten in Duitsland aangehouden, ook uit Kirgizië en Tadzjikistan, die nog altijd vast zitten.

Na de waarschuwing van de AIVD liet het OM de man observeren en zette undercoveragenten in. Tegen een van de infiltranten zou A. gezegd hebben dat hij trouw is aan Abu Bakr al-Baghdadi, een overleden IS-leider.

Lees ook: En wéér trekt het OM terreurverdenking in

Russische geheime dienst

De verdediging heeft nog veel vragen over het onderzoek. Zo wijst de advocaat van A., Tamara Buruma, erop dat de verdenkingen deels gebaseerd zijn op geheime informatie van de AIVD en zelfs van de Russische geheime dienst FSB. „Dat zijn onverifieerbare bronnen.”

Ook compliceert het internationale aspect van het onderzoek de interpretatie van de bevindingen. Zo is een van de bomhandleidingen die bij de vrouw werd aangetroffen volgens Buruma afkomstig van de Oekraïense overheid. Die verstrekte instructies aan de bevolking om molotovcocktails te maken, met als titel: ‘Maak je klaar om de Russische bezetter te ontmoeten’. Zowel A. als zijn vrouw Gulzira M. zeggen onschuldig te zijn en zich zorgen te maken om hun kinderen. „Geloof mij, ik ben eerlijk voor Allah en voor mijzelf”, zei Gulzira M. Volgens het OM blijkt uit het onderzoek dat Gulzira haar kinderen jihadistische liederen liet luisteren en een martelaarsvideo liet kijken.

Het onderzoek loopt nog zeker tot volgend jaar, onder meer omdat er nog tal van afgeluisterde gesprekken moeten worden uitgewerkt en vertaald. In november moeten de twee opnieuw voorkomen.