Koning Willem-Alexander leest met naast hem koningin Maxima de Troonrede voor aan leden van de Eerste en Tweede Kamer. Foto Remko de Waal/ANP
Koning Willem-Alexander heeft dinsdagmiddag de eerste woorden van de Troonrede uitgesproken in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. „Tien jaar geleden mocht ik voor het eerst in uw midden de Troonrede uitspreken”, waarna hij verschillende momenten uit de periode aanhaalde, zoals de MH17-ramp en de coronapandemie. „Uiteraard denk ik aan de oorlog in Oekraïne. Het zijn dit soort momenten en gebeurtenissen die in uw en mijn geheugen staan gegrift.”
Na een gijzeling van anderhalf jaar is de Nieuw-Zeelandse piloot Phillip Mehrtens vrijgelaten door de rebellen van het West-Papoea Nationale Bevrijdingsleger (TPN-PB) in de Indonesische provincie West-Papoea. Dat heeft de Indonesische politie zaterdag bekendgemaakt, melden internationale persbureaus en de Australische omroep ABC News.
De 38-jarige piloot landde in februari 2023 met zijn vliegtuig in het afgelegen district Nduga. In de jungle zou Mehrtens een groep bouwvakkers oppikken, maar hij werd gevangengenomen door rebellen. Drie maanden na het begin van de gijzeling verscheen een video waarin de piloot werd gedwongen te zeggen dat „Indonesië Papoea’s onafhankelijkheid moet erkennen”.
Onafhankelijkheid is al decennialang de inzet van separatisten in West-Papoea. De regio was onderdeel van de voormalige Nederlandse kolonie Nederlands-Nieuw-Guinea. Na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 wilde de koloniale overheerser dat West-Papoea bij Nederland bleef horen. Pas onder internationale druk droeg Nederland de regio in 1962 over aan Indonesië. Daarna volgde een onafhankelijkheidsreferendum waarbij lokale Papoealeiders onder druk zouden zijn gezet om voor inlijving bij Indonesië te stemmen.
Lees ook
Gijzeling van een Nieuw-Zeelandse piloot in West-Papoea kan leiden tot meer repressie
West-Papoea geldt als een van de armste delen van Indonesië. Ondanks rijkdom aan natuurlijke grondstoffen als goud en koper, komen de opbrengsten amper bij de lokale bevolking terecht. Dit tot onvrede van de inwoners. De gijzeling van de Nieuw-Zeelandse piloot „was een opportunistische actie„, stelde West-Papoea-onderzoeker Cammi Webb-Gannon vorig jaar tegenover NRC. „Het geeft aan dat de West-Papoea’s de hoop aan het verliezen zijn.”
Sinds het begin van de gijzeling stuurde Indonesië duizenden militairen naar de regio. Verschillende gewelddadige bevrijdingspogingen volgden. Intussen nam de vrees voor escalatie van het conflict tussen lokale bewapende milities en het Indonesische leger alleen maar toe.
Vrijlating
Verschillende Papoea-groepen riepen daarom op tot vrijlating van de piloot, het was volgens hen de enige uitweg uit de oplopende spanningen. Dat vergrootte de druk op het rebellenleger TPN-PB en de Onafhankelijkheidsbeweging Papoea (OPM). Uiteindelijk kondigden zij begin dit jaar aan dat Mehrtens zou worden vrijgelaten. Eerder deze week vroegen de rebellen de Verenigde Naties om deel uit te maken van de bevrijdingsoperatie.
Uiteindelijk zijn het de Indonesische politie en het leger die de piloot hebben opgepikt uit een dorp. Mehrtens is overgebracht naar het ziekenhuis voor een controle. „Vandaag ben ik bevrijd. Ik ben heel blij dat ik snel weer terug naar huis kan keren en mijn familie kan zien”, heeft Mehrtens gezegd tegen Indonesische media.
De Indonesische president Joko Widodo claimde zaterdag dat Jakarta de veiligheid van Mehrtens had gegarandeerd door „te onderhandelen in plaats van geweld te gebruiken”.
Lees ook
Gijzelingsdrama brengt sluimerend conflict West-Papoea aan het licht
Twee dagen lang, steeds tot diep in de nacht, debatteerde de Tweede Kamer tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. En het verliep, net als het debat over de regeringsverklaring in juli, in een sfeer van chaos en crisis. De coalitie is wankel, de oppositie speelt haar makkelijk uit elkaar, en een uitweg lijkt er niet te zijn. De vraag die nu boven Den Haag hangt: hoelang gaat dit nog goed?
In deze extra lange Haagse Zaken fileren we het debat van afgelopen week. Maar liefst tien redacteuren van de politieke redactie vertellen je wat hun opviel. Je hoort over premier Schoof, gelakte ambtelijke adviezen en de inbreng van alle vijftien fracties. Welke strategie kiezen de partijen in het nieuwe jaar? En wat zegt dat over de huidige politieke verhoudingen?
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
Gasten:
Lamyae Aharouay, Petra de Koning, Liam van de Ven, Marko de Haan, Philip de Witt Wijnen, Hugo Schiffers, Oscar Vermeer, Rosa Uijtewaal, Christiaan Pelgrim en Eppo König
Dit kabinet lijkt (gevaarlijk) weinig geïnteresseerd in Europa. Wat zijn de gevolgen?
Economieredacteuren Maarten Schinkel en Marike Stellinga hebben de miljoenennota bestudeerd en kwamen tot de conclusie: ook dit kabinet wil meer dan kan. En voor zo’n gebrek aan begrenzing zal uiteindelijk een prijs betaald moeten worden.
Wat verder opvalt is hoe weinig het kabinet geïnteresseerd lijkt te zijn in Europa. Gevaarlijk, want er zal de aankomende jaren in de Europese Unie een voor Nederland belangrijk gevecht plaats vinden. Wat zijn de gevolgen van een NL-first-beleid? “Een van de wetten in Europa is: als je als land niet om de tafel zit, dan sta je waarschijnlijk op het menu.”
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/09/web-1909bintroonrede.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/09/web-2009binprinsjesblog3.jpg)
