De sticker als kwetsbaar kleverig cultureel erfgoed: ‘Maandag betaal ik je terug’

STICKER-BANKSY In een urinoir in Amsterdam was jarenlang de raadselachtige sticker ‘Je te rembourse lundi’ te zien. De sticker, nu verdwenen, blijkt een internationaal fenomeen.

Detail van de ‘Je te rembourse lundi’-sticker: betaalt hij terug op maandag?
Detail van de ‘Je te rembourse lundi’-sticker: betaalt hij terug op maandag? Paul Steenhuis

Helaas is uit de krul (een urinoir) bij de Torensluis in Amsterdam sinds kort een prachtige sticker verdwenen, die daar jaren hing. Daarop was een krullenbol te zien die je met een schuine blik uitdagend aankijkt. Daarboven de tekst: ‘Je te rembourse lundi’: ik betaal je maandag terug. Je begrijpt meteen, door de blik van de jongeman, dat je het wel vergeten kan: hij gaat je helemaal niet maandag terug betalen. Maandag niet en nooit niet.

‘Je te rembourse lundi’-sticker in Amsterdam.
Paul Steenhuis

Wie de ‘Je te rembourse lundi’-sticker gemaakt heeft, is onbekend. Je vindt hem in verschillende Europese steden. De eerste verscheen rond 2010 in Brussel, meldde Vice.

Dat blad deed een vergeefse poging de maker te vinden. Het vond wel een anonieme Brusselse site met de titel ‘Je te rembourse lundi’, waar je de sticker, een T-shirt en vervolgstickers kunt kopen (‘lundi promis’: maandag, beloofd). Het lijkt erop dat het een bewust raadselachtige sticker is, om een verhaal, een urban legend, over een niet terugbetalend type ((zelfportret van de kunstenaar?) te creëren. Dat is goed gelukt.

De anonieme sticker-Banksy die de ‘Je te rembourse lundi’-sticker maakte, heeft een hoogtepunt van hedendaags Europees kleverig cultureel erfgoed gecreëerd. Beeld en tekst samen roepen sterk een schurend, melancholisch gevoel van moedeloosheid op. Over gebroken beloftes. In vriendschappen. Maar ik moest ook denken aan de toeslagenaffaire, waarbij gedupeerden keer op keer loze beloftes krijgen: we betalen jullie terug! Echt. Maandag.