Mag oma zich bemoeien met de opvoeding? En 14 andere vragen over familiekwesties

Binnen families kan de opvoeding van kinderen een splijtzwam zijn. Zeg je er wat van als familieleden hun kind niet laten vaccineren? Wat doe je als de kleinkinderen niet mee willen naar opa en oma? Annemiek Leclaire legde in de rubriek Opgevoed tal van lezersvragen over dit onderwerp voor aan opvoedexperts. Voor deze gids selecteerden we 15 relevante vragen.

Andere kijk op opvoeden

1 Mag je familie aanspreken op opvoedkeuzes?

Wel of niet vaccineren kan een gevoelig thema zijn. Zo ook in haar familie, schrijft een lezer. „Mijn broer wilde zijn zoontje aanvankelijk niet laten inenten. Hij en zijn vriendin hadden twijfels over de effecten daarvan. Mijn vader en ik wonden ons daarover op.” Door een confrontatie hierover zijn de verhoudingen er niet beter op geworden. Wanneer spreek je familie aan op hun opvoedkeuzes?

Voorkom dat je je mening over inenten doordrukt, waarschuwen deskundigen.

2 Hoever mag je als oom en tante de opvoedregels oprekken?

Een tante schrijft dat ze regelmatig neefjes en nichtjes over de vloer heeft: „Bij ons mogen ze dingen die thuis niet mogen. Maar hoever kunnen we dat doortrekken?” Haar man is van mening dat als een logeerkind niet wil slapen tussen de middag dat ook niet hoeft, terwijl dat thuis wel moet. In hoeverre heb je de opvoedregels van ouders te respecteren?

Kinderen slaap onthouden is pesterij, zegt een van de opvoedexperts in deze aflevering van Opgevoed.

3 Wat doe je als opa tegen de kleinkinderen schreeuwt?

Opa wordt vaak kwaad op haar kinderen, die tweewekelijks komen logeren, schrijft een moeder. Wat er dan gebeurt: opa (79) vraagt iets aan de oudste, die bot reageert. Dat vindt opa brutaal, en hij schreeuwt dat het kind respect moet hebben. De kinderen vinden het naar dat opa vaak boos wordt. Wat kan de moeder doen? „Ik zeg tegen de kinderen: ‘Opa en oma zijn oud, doe maar een beetje lief’. Is dat de juiste houding?”

Als ouder kun je opa of oma aanspreken op ongewenst gedrag. Experts leggen uit hoe.

4 Mag oma zich met de opvoeding bemoeien?

Wie wekelijks op de kleinkinderen past, krijgt veel van de opvoeding mee. En dat is soms lastig, vindt deze oma. Ze heeft moeite met het niet-consequent zijn, en de hoge eisen die de ouders stellen. Als ze er iets van zegt, krijgt ze een geïrriteerde reactie. Mag je iets zeggen als oma? Wanneer en hoe?

Met deze tips houden kritische grootouders de relatie met de kinderen goed.

5 Mogen grootouders zich mengen in wat de kleinkinderen eten?

Een grootmoeder vindt haar kleinkinderen te dik en wijdt dit aan het ongezonde eetbeleid dat haar dochter en schoonzoon thuis voeren. „Wij vinden dat ouders hun kinderen verleidingen moeten leren weerstaan.” Kun je dit gevoelige onderwerp bespreekbaar maken?

Bij overgewicht spelen meer factoren een rol dan ongezond eten alleen. Verlies dat niet uit het oog, adviseren deskundigen.

6 Wat als de logeetjes alleen maar ongezonde dingen willen eten?

De nichtjes van een oom en tante willen komen logeren. Harstikke leuk, schrijft de tante, maar ze willen vaak alleen maar ongezonde snacks als patat, chips en knakworstjes, terwijl de oom en tante er een gezonde leefstijl op na houden. Moet je als gastheer of -vrouw rekening houden met de eetgewoontes van jonge logés?

Als eetgewoontes uiteenlopen, zoek je een gulden middenweg. Lees de suggesties van opvoedexperts.

Geen goede klik tussen familieleden

7 Een familielid is onhandig met de baby, hoe breng je dat ter sprake?

Een moeder stoort zich aan haar schoonzus, die graag bij de opvoeding betrokken wordt. „Ik merk dat mijn baby zich niet prettig voelt bij haar. Ze schudt hem te veel, laatst liet ze hem bijna uit haar handen vallen. Ook is ze me veel te close met hem, overdreven knuffelig, veel te dichtbij komen zitten als ik borstvoeding geef. Ik krijg er de kriebels van.” Kan ze hier iets van zeggen?

Met deze tips help je onhandige familieleden op een tactische manier op weg in de omgang met de baby.

8 Hoe ga ik om met een lastig petekind?

Een peettante vindt het moeilijk om met haar petekind (12) om te gaan. Hij is enorm aanwezig, wil alles bepalen, houdt geen rekening met anderen en wil anderen tijdens elk spelletje een hak zetten. Zijn ouders stellen weinig grenzen. „Ik doe mijn best om van hem te houden, maar dat valt niet mee. Hoe kan ik mijn band met hem versterken?”

Hou het bij jezelf als je een kind aanspreekt en zoek een gedeelde interesse, is het advies.

9 Hoe krijgen mijn kinderen meer aandacht voor oma?

„Toen mijn dochters klein waren, hebben ze veel bij opa en oma gelogeerd”, vertelt een moeder. Nu zijn ze 16 en 18 jaar en hebben ze geen zin of tijd meer om langs te gaan. Het is dan ook drie uur reizen. Ze verplichten om (mee) te gaan, levert alleen maar chagrijnige gezichten op. Wat mag je redelijkerwijs verwachten van kinderen als het gaat om aandacht voor de grootouders?

Hou rekening met de agenda en mening van pubers bij het plannen van een bezoek aan opa en oma.

10 Hoe nodig je een kind uit meer te praten?

Een opa wil weten hoe zijn vrouw en hij beter kunnen communiceren met hun kleindochter van drie. Ze lezen voor, zingen liedjes, stellen allerlei vragen, maar het kind zegt nauwelijks een woord. Het meisje wordt tweetalig opgevoed en als haar ouders of zusje erbij zijn is ze wel spontaan. „Misschien is er niks aan de hand, alleen geeft het minder voldoening voor ons”, schrijft de opa. Hoe kunnen ze het praten stimuleren?

De experts zijn het eens: dring niet aan bij een kind dat niet praat, dan komt het contact vanzelf.

11 Wanneer doen bezoekjes aan oma meer kwaad dan goed?

Een vader heeft een complexe relatie met zijn moeder, die dementerend is. „Zodra mijn moeder mij niet meer herkent, wil ik niet meer op bezoek, omdat dit door ons verleden te belastend is”, schrijft hij. Maar hoe legt hij dit aan zijn dochtertje uit, die gek is op oma? En hoe moeten ze tot die tijd omgaan met een oma die haar niet meer (altijd) zal herkennen en mogelijk raar gedrag vertoont?

Met behulp van prentenboeken leg je een jong kind uit wat dementie inhoudt.

12 Wat doe je als kleinkinderen niet samen willen spelen?

Een oma heeft twee kleinzoons, een van negen en een van zeven. De jongens zijn neefjes van elkaar. Ze zijn op de camping en oma gaat met de oudste en een vriendje naar het strand. De jongste kleinzoon wil ook mee en dat mag van oma. „De middag verliep oké, hoewel de oudste twee hun best deden de jongste te negeren”, schrijft ze. Eenmaal thuis vertelt de oudste dat hij het niet leuk vond dat zijn neefje was meegegaan en oma krijgt op haar kop van de vader. Wat is hier wijsheid?

Laat je een kind wel of niet meebeslissen wie meegaan op een uitje? Daar zijn de deskundigen het niet helemaal over eens.

Afscheid nemen van opa en oma

13Waarom doen de kleinkinderen zo irritant bij het ophalen?

Een opa ergert zich aan zijn drie kleinkinderen die „superirritant” worden als ze na een oppasdag of -week weer worden opgehaald. De grootvader schrijft dat het beleid bij opa en oma iets strikter is dan thuis en dat de kinderen prima luisteren. Tót hun ouders weer in beeld zijn. Wat gebeurt er op zo’n moment en is dit gedrag te voorkomen?

Er kunnen meerdere oorzaken zijn waarom kinderen zich vervelend gedragen bij het ophalen.

14Raken de kleinkinderen in de war als oma vaak weg is?

Een oma is dol op haar kleinkinderen van zeven weken, tweeënhalf en drie jaar oud en voelt zich schuldig dat ze vaak lange tijd in het buitenland zit. De kleinkinderen vinden het duidelijk fijn om bij haar te zijn en ze vraagt zich af of het voor hen verwarrend is dat ze niet altijd naar oma toekunnen. Beïnvloedt het afwezig zijn de band tussen oma en de kleinkinderen en hoe leg je uit wat lange tijd weg zijn naar een ver land betekent?

Experts geven tips om een grootouderschap vanuit het buitenland goed in te vullen.

15Hoe maak je afscheid nemen minder lastig voor je (klein)kind?

De vierjarige kleindochter van een lezer wordt ontzettend verdrietig als haar ouders haar ophalen. Ze huilt en roept dat ze bij opa en oma wil blijven. „Heel complimenteus, maar dat afscheid nemen snijdt ons toch door de ziel”, schrijft de oma. Hoe kunnen ze het kind dat verdriet besparen?

‘Inpakken en wegwezen’ is een beproefde methode om een afscheid niet onnodig moeilijk te maken. Maar er zijn meer manieren.