N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Bolderkar Op basis van onderzoek concludeert het OM dat „de Stint een schadelijk product” was, dat de verdachten van die schadelijkheden wisten en dat zij hierover zwegen.
Het ministerie haalde de elektrische bolderkar, die kinderdagverblijven gebruiken om kinderen mee te vervoeren, vrijwel direct van de weg af na een ernstig ongeluk in Oss in 2018. Foto Koen van Weel/ANP
Het Openbaar Ministerie vervolgt twee bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de productie en de verkoop van de Stint. Ook twee leidinggevenden van deze bedrijven worden vervolgd. Dat schrijft het OM donderdag in een persbericht. Met de elektrische bolderkar, die kinderdagverblijven gebruiken om kinderen mee te vervoeren, gebeurde vijf jaar geleden in Oss een ernstig ongeluk waarbij vier kinderen om het leven kwamen.
Op basis van onderzoek concludeert het OM dat „de Stint een schadelijk product” was, dat de verdachten „van die schadelijkheden wisten en dat zij hierover zwegen”. Justitie begon een onderzoek naar de Stint nadat er na het ongeluk in 2018 meerdere meldingen van eerdere incidenten met de elektrische bolderkar naar voren kwamen. Er werd gekeken of de Stint gebreken had, of de verdachten hiervan wisten en wat zij hiermee hadden gedaan.
„Hoewel verdachten wisten van diverse gebreken, werd er onvoldoende actie ondernomen en bleef de Stint met die gebreken bij vele kinderdagverblijven in gebruik, met alle risico’s van dien”, concludeert het OM. Volgens het OM hebben de verdachten „de veiligheid van gebruikers van de Stint in gevaar gebracht en daarvoor moeten zij zich verantwoorden voor de rechtbank.”
Het OM vervolgt de verdachten ook voor valsheid in geschrifte. Bij het verzoek in 2011 om het voertuig aan te merken als bijzondere bromfiets „werd ten onrechte gemeld dat de Stint voldeed aan de benodigde veiligheidseisen”.
Vier kinderen
Het ministerie haalde de elektrische bolderkar vrijwel direct na het ongeluk tijdelijk van de weg af na het ongeluk in Oss in 2018. Een Stint reed een spoorovergang op terwijl er een trein aankwam. Vier kinderen kwamen om het leven, een vijfde kind en de begeleidster raakten zwaargewond.
Lang was onduidelijk wat er precies aan de hand was met de Stint. Na het ongeluk in 2018 bleek uit onderzoek van onderzoeksbureau TNO dat de elektrische bolderkar onveilig was en haalde het Ministerie het wagentje definitief van de weg. In 2021 oordeelde de bestuursrechter Noord-Nederland dat dit besluit „op onzorgvuldige wijze tot stand” was gekomen. Niet alle onderzoeken zouden zijn meegenomen bij het besluit.
De afgelopen jaren liepen verschillende onderzoeken naar de Stint en de gebreken ervan, onder meer door TNO, de Inspectie Leefomgeving en Transport, het Nederlands Forensisch Instituut en de Nederlandse Arbeidsinspectie. „Alle rapporten van deze instanties zijn ook betrokken in het strafrechtelijk onderzoek”, schrijft het OM.
Wrange week met veel gewonden. Zowel fysiek als mentaal. Ik beperk me tot de laatste groep.
Zo hoorde ik op de radio een meneer bloedserieus uitleggen dat het stikstofprobleem kan worden opgelost door koeien te kweken die minder winden laten en ook niet zo vaak boeren. Dus we gaan gewoon lekker genetisch fröbelen aan koeien die na een weggenomen kalfje een leven lang uitgemolken worden door een door de mens aangestuurde melkrobot. De interviewer vergat een psychiater te bellen of een liedje van Madness te draaien. Methaanvrij vee moet de opgewarmde wereld redden.
Over de opgewarmde wereld gesproken: heeft u de oude paus door België zien scharrelen? Hij vond het een beetje ongemakkelijk toen het over de roomse viespeuken ging. Die door het celibaat opgezweepte wriemelaars die in de loop der jaren duizenden kinderen seksueel misbruikt hebben. En nog steeds misbruiken. Of denkt u dat ze er nu mee gestopt zijn? Had de paus die smeerlappen niet moeten verplichten om vanaf nu hun smachtende knuppeltje iedere avond in een bak met ijsklontjes te dompelen? Dit alles onder het toeziend oog van een ziedende Wim Hof, die sinds vorig weekend alle tijd heeft voor dit soort klusjes. En wie niet lang genoeg met zijn snikkel on the rocks gaat krijgt er van Wim een kokendhete koffie overheen. Daar schijnt hij namelijk ook heel goed in te zijn. Veelzijdig man die Hof.
Hoe zal Wim op dit moment ademhalen? Zuchtend? Wel jammer dat die film over hem voorlopig niet doorgaat. Het was toch prachtig geweest als je had gezien hoe hij die karatetrap aan die zwangere vrouw had uitgedeeld? Liefst in slow motion. Met wat bemoedigend commentaar van de altijd begripvolle Johan Derksen erbij. Dat hij dan zegt dat die vrouw die trap in haar buik verdiend heeft. En ook een lekker muziekje natuurlijk. De soundtrack van One Flew Over the Cuckoo’s Nest? Doe die maar.
Misschien ook leuk als Wim Hof in die film geconfronteerd wordt met een vrouwelijke patiënt die met een bord loopt waarop staat: ‘Hier werken wij aan uw terugkeer’. Het staat er in veertig talen. De vrouw zelf zegt voortdurend dat ze minister is. Ze loopt naar patiënt Omtzigt, die bij het aquarium zit te simmen. Ook hem houdt ze het bord heel lang voor.
„Maar ik wil niet terug”, huilt Pieter. In de gang loopt een man zwaaiend met een stroomstootwapen „minder, minder, minder” te roepen. Hij heeft geen idee waarover het gaat. Volgens hemzelf zit hij ook in de regering. Faber kijkt hem angstig aan. Volgens haar is de regering namelijk al lang uit elkaar. Eigenlijk nooit bij elkaar geweest.
„Niet mijn regering”, roept patiënt Rutte die eraan toevoegt dat Erdogan een van zijn absolute helden is, net als de in zijn ogen zachtmoedige Orbán, de empathische Donald Trump en hij vertelt dat hij met Kim Jong-un een weekje in een caravan weggaat. Volgens hem is Kim ook een buitengewoon aardige kerel. Net als Nicolás Maduro van Venezuela. Hij zegt ook dat hij met Boris Johnson ooit op een missie wilde om bij Sywert en zijn criminele kompanen Bernd Damme en Camille van Gestel vijf miljoen gestolen mondkapjes terug te halen. Met geweld. Patiënt Johnson hangt ondertussen boven de stortbak van zijn wc om te kijken of er geen afluisterapparatuur in verstopt zit. Op dat moment zwaait de deur open en komt er een iel bang mannetje binnen.
‘Stilte”, roept hij, „allemaal mobieltjes inleveren en luisteren want ik ben jullie premier en ik ben dus de baas!”
Iedereen begint keihard te lachen. Behalve patiënt Omtzigt, die nog harder gaat snikken.
Het iele mannetje herhaalt dat hij de baas is.
„Wie zegt dat?”, vragen de andere patiënten.
„Geert”, zegt het iele mannetje, „en als Geert het zegt dan is het zo.”
„Waarom?”, vragen de andere patiënten.
„Omdat Geert de baas is”, roept het mannetje iets te stoer.
Op dat moment hoort hij zijn eigen logica, kijkt naar Wim Hof en smeekt: „Mag ik een kwartiertje vrijwillig in het wak?”
Woensdag is de Kinderboekenweek begonnen. Het thema is ‘Lekker eigenwijs!’.
De juf heeft gevraagd of iedereen die dag ‘eigenwijs’ gekleed wil komen.
Verschillende sokken aan, of een gekke hoofdband. Ik stel dit voor aan mijn dochter Ivy. Waarop ze antwoordt: „Nee dat doe ik niet, ik wil mijn zwarte maillot, met zwarte rok en rood shirt aan. Ik wil niet eigenwijs zijn….”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
Een bestuurder van een beursgenoteerde bank vervolgen, dat is voor het Openbaar Ministerie (OM) geen alledaagse kost. En dus is het logisch dat het strafrechtelijk onderzoek naar voormalig ING-topman Ralph Hamers behoorlijk wat tijd in beslag neemt. Maar vóór het einde van dit jaar neemt het OM een definitief besluit over de vervolging van Hamers, beloofde de landsadvocaat vrijdag tijdens een kort geding bij de rechtbank in Den Haag.
Daarmee neemt het strafrechtelijk onderzoek naar de voormalige ING-topman, met de codenaam Eastwood, precies vier jaar in beslag. Het OM kreeg in december 2020 van het gerechtshof in Den Haag de opdracht Hamers als „feitelijk leidinggevende” te vervolgen, nadat de bank een schikking van 775 miljoen euro had getroffen wegens een nalatig antiwitwasbeleid. Criminelen hadden volgens justitie jarenlang „nagenoeg ongestoord” geld kunnen witwassen via rekeningen bij ING.
„Het hof was zich er in december 2020 van bewust dat het onderzoek [naar de betrokkenheid van Hamers] tijdrovend zou zijn. Ook het OM meent dat het onderzoek lange tijd in beslag neemt”, zei landsadvocaat Marianne Hirsch Ballin tijdens de zitting.
Het kort geding werd aangespannen door financieel activist Pieter Lakeman, die meent dat het OM te lang talmt met het nemen van een besluit over de eventuele vervolging van Hamers. „Er had allang een dagvaarding moeten liggen”, zei hij daags voor de zitting al tegen NRC. Lakeman wil dat de rechter het OM dwingt om vóór 1 november, of in elk geval zo snel mogelijk, een besluit te nemen over de vervolging – liefst door het versturen van een dagvaarding aan de voormalige ING-baas.
„Het bevel van het hof laat geen andere ruimte dan Hamers te dagvaarden”, betoogde Lakemans advocaat Kerem Canatan tijdens de zitting. Hij wees erop dat het gerechtshof het in 2020 „nodig” vond om Hamers te vervolgen, mede omdat de voormalige ING-bestuurder geen publieke verantwoording had afgelegd. In de beschikking noemde het hof het destijds „van belang dat in een openbaar strafproces de norm wordt bevestigd dat ook bestuurders van een bank niet vrijuit gaan als zij feitelijke leiding hebben gegeven aan ernstige verboden gedragingen.”
Volgens Lakeman en zijn advocaat is er bovendien haast bij de vervolging, omdat een deel van de strafbare feiten dreigt te verjaren. „Elke dag vertraging zorgt ervoor dat een groter deel van de feiten verjaart. Eind 2028 is het gehele feitencomplex verjaard. Daarom moet de zaak zo spoedig mogelijk op zitting worden gebracht,” zei Canatan. „Het OM laat gebeuren dat Hamers straks vrijuit gaat door getalm.”
Het OM onderzoekt mogelijke betrokkenheid van Hamers bij ‘schuldwitwassen’ en overtredingen van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Simpel gezegd bekijkt het OM of Hamers zich als bestuurder bewust was van het tekortschietende witwasbeleid binnen zijn bank, en of hij aantoonbaar naliet er iets tegen te doen.
Eenzijdige beeldvorming
Ralph Hamers, die tussen 2020 en 2023 topman was bij de Zwitserse bank UBS, heeft zich als belanghebbende in het kort geding gevoegd, bleek tijdens de zitting. De voormalige ING-bestuurder was zelf niet aanwezig, zijn advocaat Daan Doorenbos wel. Die betoogde dat Hamers na de schikking van ING in 2018 te maken kreeg met „eenzijdige beeldvorming”. Omdat de zaak nooit voor een strafrechter kwam, zijn er volgens Doorenbos strikt genomen nooit strafbare feiten vastgesteld. Dat het OM in de schikking destijds sprak van „jarenlange en structurele overtreding van de Wwft”, omschreef Doorenbos als „meningen van het OM”.
Hamers heeft bij het OM aangedrongen op een zeer uitvoerig onderzoek naar zijn betrokkenheid, bleek tijdens de zitting. „Vanaf de werkvloer tot aan de top,” zei Doorenbos. „Welke overtredingen zijn er gepleegd, wie waren erbij betrokken?” Volgens hem was een langdurig strafrechtelijk onderzoek het enige logische gevolg, aangezien ING tienduizenden medewerkers heeft en in veertig landen actief is.
De advocaten van Hamers verzochten justitie ook om tijdens het onderzoek meer dan honderd getuigen te verhoren. Die wens werd slechts deels ingewilligd. De afgelopen tijd werden 23 getuigen gehoord, onder wie Hamers zelf.
Tijdens zijn betoog liep Doorenbos vooruit op de uitkomsten van het nog lopende strafrechtelijk onderzoek: volgens hem is er „geen bewijs” gevonden tegen Hamers. „Er ligt inmiddels een omvangrijk dossier. Dat bevat veel informatie over de taken die Hamers had, en welke hij niet had. Iedere getuige heeft ontlastend over hem verklaard.”
Doorenbos: „Een dagvaarding zou leiden tot een soort showproces met maar één uitkomst: vrijspraak. Daar is niemand mee gediend.”
De landsadvocaat ging hier tijdens de zitting niet op in, maar merkte wel op dat een zogeheten ‘bewilligingsverzoek’ ook nog tot de mogelijke uitkomsten behoort. Bij zo’n verzoek concludeert het OM dat er geen strafrechtelijke basis is om iemand te vervolgen en vraagt het gerechtshof om de vervolging te mogen staken.
Pieter Lakeman zei de indruk te hebben dat het OM „aan de leiband” van Hamers loopt. Hij verdenkt Hamers’ advocaten van het optuigen van een „gigantisch vertragingscircus, dat door het OM gedoogd wordt. Voor zover ik weet is dat nooit eerder gebeurd bij iemand die verdacht wordt van serieuze criminele feiten.”
De voorzieningenrechter besluit binnen drie weken op Lakemans verzoek om het OM zo snel mogelijk tot vervolging te dwingen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/08/web-1708bindestint.jpg)
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/09/data48852233-b03aed.jpg)
