N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2023/08/web-1508binjehova.jpg)
Het Openbaar Ministerie moet de vervolging staken van een 48-jarige man die ervan wordt verdacht seks te hebben gehad met een minderjarige binnen de gemeenschap van de Jehova’s getuigen. De rechtbank van Zwolle heeft het OM dinsdag niet-ontvankelijk verklaard, omdat justitie vertrouwelijke informatie heeft gebruikt na doorzoekingen van het hoofdkantoor van de strengreligieuze gemeenschap.
In 2018 deed justitie een inval naar aanleiding van aangiftes van negen oud-leden van seksueel misbruik. Dit gebeurde bij het hoofdkantoor van Jehova’s getuigen in Emmen, zogenoemde Koninkrijkszalen in Assen en Dordrecht en in de huizen van drie leden van de gemeenschap. Daarbij had het OM stukken in beslag genomen van ouderlingen die mogelijk zijn gebruikt bij ‘gerechtelijke comités’ – een intern rechtssysteem waarbij leden hun zonden kunnen opbiechten.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/05/data85920799-63d274.jpg)
Ouderlingen kunnen vervolgens een straf bepalen volgens de religieuze regels van de gemeenschap. Deze leden zijn zeer ervaren en hebben een hoge positie in de rangorde doordat ze veel tijd en energie hebben geïnvesteerd in bijvoorbeeld bijbelstudies of het werven van nieuwe jehova’s. Ook bieden ze „geestelijke zorg” aan.
Uitzonderlijke gevallen
Nadat justitie de stukken in beslag nam, gingen de Jehova’s getuigen in beroep. Volgens de gemeenschap ging het om vertrouwelijke documenten die vallen onder het verschoningsrecht. De Hoge Raad gaf de jehova’s in 2021 gelijk: in „uitzonderlijke gevallen” kunnen ouderlingen „worden aangemerkt als behorend tot de geestelijke stand”. In dat geval vallen de stukken onder het verschoningsrecht, zoals dat ook geldt voor vertrouwelijke documenten van bijvoorbeeld artsen.
De gesprekken met ouderlingen waren op vertrouwelijke basis, aldus de rechters. Het OM heeft eerder al stukken verwijderd uit het dossier, maar de rechtbank van Zwolle oordeelt dat er nog steeds vertrouwelijke informatie werd gebruikt. Het gaat bijvoorbeeld om uitwerkingen van afgeluisterde gesprekken met ouderlingen, of brieven van een verdachte.
De stukken mag justitie niet gebruiken in de zaak tegen de 48-jarige man uit Assen. Daarom moet het zijn vervolging staken. De man is verdacht in een zaak van seksueel misbruik in 2016 van een destijds minderjarig slachtoffer. Justitie was dinsdag niet bereikbaar voor een reactie; het is onduidelijk of het OM in beroep gaat tegen de uitspraak.
