Door failliet schuldenhandelaar DPS zitten schuldenaren vast aan registratie, BKR wil ‘unieke’ noodgreep doen

Het Bureau Kredietregistratie (BKR) wil tijdelijk 21.500 kredieten uit zijn register verwijderen en ontoegankelijk maken voor kredietverleners. Het gaat om kredieten die werden beheerd door failliete schuldenhandelaar Direct Pay Services (DPS). Dat bevestigt BKR desgevraagd na berichtgeving van het FD. Het is volgens de woordvoerder van BKR een „unieke situatie, die in het zestigjarige bestaan van de stichting misschien één keer eerder voorkwam”.

Het zit zo: schuldenhandelaren als DPS kopen schulden op die consumenten bij bedrijven hebben gemaakt, in de hoop er uiteindelijk meer geld voor te kunnen krijgen. Zoals wanneer iemand zijn telefoon niet afbetaalt. Vervolgens beheert DPS de schuld van de consument, en als de consument zijn schuld wil aflossen gaat dat via DPS. Maar DPS ging dit voorjaar failliet, en sindsdien is er geen enkele mogelijkheid geweest voor schuldenaren om van hun schuld af te komen of om überhaupt met het bedrijf of de curator te overleggen. Volgens BKR „ziet het er ook niet naar uit dat dat in de nabije toekomst wel mogelijk zal zijn”.

Negatieve BKR-registratie

Het hebben van een schuld is in Nederland op zich geen probleem, zoals bij een telefoonabonnement of hypotheek. Maar wanneer de schuldenaar een betalingsachterstand van meer dan 250 euro opbouwt voor langer dan een maand, of een betalingsachterstand heeft van drie maanden op de hypotheekaflossing, dan registreert BKR dat. Met een negatieve BKR-registratie is het bijna onmogelijk om nieuwe leningen af te sluiten. Op die manier moet worden voorkomen dat mensen zichzelf nog dieper in de schulden kunnen steken.

Maar mensen met schulden die door DPS werden beheerd, konden hun schuld niet afbetalen — en dus niet van hun registratie afkomen. Dat is een situatie die door BKR als zo onwenselijk wordt gezien, dat het bureau nu grijpt naar een ongebruikelijke oplossing: het tijdelijk verbergen van álle lopende kredietregistraties die door DPS werden beheerd, waardoor betrokkenen weer makkelijker leningen kunnen afsluiten. „Je wilt deze mensen beschermen tegen zichzelf door ze niet zomaar nieuwe leningen te laten afsluiten. Maar de toegang tot lenen moet ook niet te klein worden”, aldus de woordvoerder van BKR.

Lees ook Een kleine schuld kan grote gevolgen hebben, ‘zoek het maar uit met je hypotheek, hoorden we’

Of het voornemen van BKR werkelijkheid wordt, is nog de vraag, zegt een woordvoerder. „We willen dit afstemmen met belanghebbenden, zoals de Nederlandse Vereniging van Banken, de Autoriteit Financiële Markten en het Ministerie van Financiën.” Om hoeveel mensen het precies gaat, is niet duidelijk. „Er zijn 21.500 DPS-kredieten geregistreerd bij BKR, en de gemiddelde Nederlander heeft er zo’n 1,7.”

‘Bepaalde betaalmoraliteit’

Volgens de woordvoerder is het tijdelijk opschorten van de BKR-registratie niet zonder risico’s: „Het zijn allemaal mensen met een betalingsachterstand. Daar zitten vast ook mensen tussen die door omstandigheden een bepaalde betaalmoraliteit hebben.” Geregistreerden die nu al diep in de schulden zitten, zouden straks weer leningen kunnen afsluiten. Alsof ze geen cent in het rood staan.

BKR is voornemens de registraties weer uit de koelkast te halen wanneer een nieuwe koper van de schulden zich meldt. Hoe lang dat gaat duren, is nog niet duidelijk. In ieder geval blijkt uit onderzoek van het FD dat de administratie van DPS een bende is. Sinds 2018 deponeert het bedrijf geen jaarrekeningen, en sinds dat jaar weigerde de accountant een goedkeurende verklaring te geven. In 2022 vroeg Rabobank, dat een krediet van 20 miljoen euro had uitstaan bij DPS, een faillissement aan voor het bedrijf. Een schuldenlast van ruim 24 miljoen euro bleef over. Dit meervoud aan knopen zal eerst (gedeeltelijk) door de curator moeten worden ontward, voordat verkoop van de schulden aan de orde is.