Het lot van de Spaanse regering is in handen van de voortvluchtige Puigdemont

Posted on July 24, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Analyse

Spaanse verkiezingen De Partido Popular werd de grootste bij de Spaanse verkiezingen, maar kan waarschijnlijk geen regering vormen. En de partij van premier Sánchez is afhankelijk van Catalaanse separatisten. Nieuwe verkiezingen liggen voor de hand.

Oumaima Abalhaj

24 juli 2023 om 17:21

Leestijd 3 minuten

De Partido Popular van Alberto Núñez Feijóo werd zondag de grootste partij, maar kan geen meerderheidsregering vormen. Foto OSCAR DEL POZO/AFP

De Spanjaarden ontwaakten maandag in een verdeeld land. De rechts-conservatieve Partido Popular, van Alberto Núñez Feijóo, behaalde 33,1 procent van de stemmen, tegen 31,7 procent voor de sociaal-democratische PSOE van premier Pedro Sánchez. Ondanks deze ogenschijnlijk gunstige uitslag kan Feijóo geen meerderheidsregering vormen. Sánchez claimt eveneens de winst en wil doorregeren. Hoe nu verder?

Tijdens zijn overwinningsspeech bij het hoofdkantoor van zijn partij, in de statige Madrileense wijk Almagro, eiste Feijóo direct de macht op. „We hebben een winst behaald die tot voor kort onmogelijk leek. We hebben het vertrouwen gekregen van het volk. Het is mijn plicht om nu de dialoog aan te gaan om te proberen te regeren. Ik vraag aan de socialistische partij om deze poging niet te blokkeren.”

Het zetelverlies van Vox is een onverwachte dreun, die de PP waarschijnlijk het premierschap kost

Maar om te kunnen regeren, moet de partij minimaal 176 van de 350 parlementszetels achter zich zien te krijgen. Dat vereist coalitiepartners. Met de op voorhand logische combinatie met het radicaal-rechtse Vox, van partijleider Santiago Abascal, blijft de PP steken op 169. Volgens de peilingen vooraf aan de verkiezingen zou de combinatie van deze twee partijen een meerderheid halen. Toen de uitslagen binnendruppelden, werd al heel snel duidelijk dat Vox niet genoeg zetels zou halen om te kunnen regeren met de PP. De ultrarechtse partij zakte van 52 naar 33 zetels. Een onverwachte dreun, die de Partido Popular mogelijk het premierschap kost.

Uit een peiling van Ipsos bleek dat slechts 2 procent van de kiezers migratie een belangrijk onderwerp vindt, een van de thema’s waar Vox zijn politieke agenda op heeft gebaseerd. Daarnaast lijkt de partij te zijn afgestraft door impopulaire beloften te doen tijdens de verkiezingscampagne, waaronder het verbod op de regenboogvlaggen op overheidsgebouwen en het terugdraaien van de abortuswet.

Lees ook dit profiel van PP-leider Feijóo: De Spaanse premierskandidaat profileert zich graag als een eenvoudige man, maar is hij dat ook?

Feijóo maakt alleen nog kans om te regeren als hij enkele kleine rechtse partijen achter zich kan scharen, zoals de Navarrese Volksunie (UPN) en Coalición Canaria, een politieke coalitie op de Canarische Eilanden. Maar deze regionale partijen hebben al duidelijk gemaakt dat ze vanwege de extreme standpunten absoluut niet met Vox willen regeren, en dus lijkt een rechtse regering niet haalbaar.

Toch wil Feijóo het gesprek met deze partijen aangaan, in de hoop om ze over te halen. De partijtop van de PP is maandag bijeengekomen om de uitslag te analyseren en de volgende stappen te bespreken.

Doorregeren

Alle ogen zijn nu gericht op Pedro Sánchez en de linkerflank. Ook zijn partij wist zich (licht) te verbeteren ten opzichte van de vorige verkiezingen, in 2019. „We hebben meer stemmen, meer zetels en een groter percentage van de stemmen behaald dan vier jaar geleden”, zei Sánchez zondagavond tegen de menigte die zich buiten het hoofdkwartier van de PSOE, in de Madrileense studentenwijk Argüelles, had verzameld.

De kans dat Sánchez een coalitie kan vormen met de kleinere partijen is groter dan voor Feijóo, maar toch lijkt ook hij waarschijnlijk net niet genoeg steun te krijgen om een meerderheidsregering te kunnen vormen. Het linkse blok telt samen 172 zetels – vier te weinig dus. Om aan de macht te blijven, is Sánchez afhankelijk van Junts, de Catalaanse onafhankelijkheidspartij van Carles Puigdemont. Dat uitgerekend de man die naar Brussel vluchtte na een mislukte onafhankelijkheidsverklaring in Catalonië het lot van Spanje moet bepalen, bezorgt veel Spanjaarden een bittere nasmaak na de verkiezingen.

Junts, dat met zeven zetels in het Congres komt, stemde bij de vorige verkiezingen tegen een samenwerking met Sánchez. Deze keer zou Sánchez de partij moeten overhalen om hem te steunen óf om zich van stemming over een nieuwe regering te onthouden. Junts wil in ruil voor steun of onthouding een oplossing voor de Catalaanse onafhankelijkheidskwestie en amnestie voor Puigdemont en andere veroordeelde separatisten. Als Junts tegen Sánchez stemt, is het evenmin een waarschijnlijke coalitiepartner voor zijn opponenten: zowel de PP als Vox is kritisch op de onafhankelijkheidsbeweging.

Nieuwe verkiezingen

Feijóo en Sánchez hebben tot september de tijd om tot een akkoord te komen. De onderhandelingen over een nieuw kabinet beginnen op 17 augustus, wanneer het nieuwe parlement bijeenkomt. De Spaanse koning Felipe zal Feijóo, als winnaar van de verkiezingen, uitnodigen om een regering te vormen. Maar omdat hij geen meerderheid heeft, is de kans groot dat hij deze uitnodiging afslaat. Oud-premier Mariano Rajoy van de PP deed in 2015 hetzelfde, nadat ook hij geen meerderheidsregering had kunnen vormen. Als Feijóo weigert, kan de koning zich met hetzelfde verzoek wenden tot zittend premier Pedro Sánchez.

Lukt het Feijóo of Sánchez om een coalitie te vormen, dan zal de nieuwe premier op 8 september aantreden en zijn ministers benoemen. Begin oktober wordt het voltallige kabinet dan door de koning geïnstalleerd.

Als er in september geen regering kan worden gevormd, dan schrijft de wet voor dat er na 47 dagen nieuwe verkiezingen moeten plaatsvinden. Dit zou dan betekenen dat de Spanjaarden rond Kerst weer naar de stembus moeten.

Lees ook: Madrileense ‘beschermheilige van de bars’ geeft rechtse Volkspartij in coronatijd weer smoel

Nieuwe verkiezingen zouden een machtsstrijd in de Partido Popular kunnen ontketenen. In de wandelgangen van de conservatieve partij wordt al gefluisterd over de vervanging van partijleider Feijóo. Tijdens zijn overwinningsfeestje in de hoofdstad werd zondagavond duidelijk dat niet hij, maar de Madrileense regiopresident Isabel Díaz Ayuso de gedroomde leider is van de PP-kiezers.

De populistische Ayuso vergaarde een grote aanhang tijdens de coronacrisis, toen zij de Madrileense horeca tegen de landelijke richtlijnen in toestemming gaf om de deuren te openen. Hierom werd ze ook wel ‘de beschermheilige van de bars’ genoemd. Terwijl Feijóo zondagavond zijn achterban toesprak en de verkiezingswinst opeiste, schreeuwden de rechts-conservatieven maar één naam: Ayuso!

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 25 juli 2023.

Pro-Palestijns protest op Mediapark, omdat NOS ‘Israëlisch frame’ zou overnemen

admin
November 26, 2024
0

Actiegroep XR Justice Now, een tak van klimaatgroep Extinction Rebellion, protesteert dinsdagochtend bij het NOS-gebouw op het Mediapark in Hilversum. Ongeveer twintig demonstranten, sommigen gehuld in witte pakken met afdrukken van rode handen erop, scanderen „NOS, schande, bloed aan je handen”. Ook hebben ze spandoeken aan het gebouw opgehangen met de leuzen „NOS stop legitimatie van genocide” en „Taal is niet neutraal”. Drie aan elkaar vastgeketende actievoerders met gezichtsbedekking liggen voor de ingang.

De actiegroep vindt dat de publieke omroep geweld en genocide „legitimeert”, omdat het „klakkeloos” de „Israëlische framing” zou overnemen, zo is te lezen in een verklaring op de Instagram-pagina van de groep. XR Justice Now geeft in de verklaring geen voorbeelden van de gehekelde berichtgeving.

NOS ontstemt

De demonstranten roepen de NOS op om „haar plicht” na te komen door op een „onbevooroordeelde en waarheidsgetrouwe” manier verslag te doen van de situatie in het Midden-Oosten. Ze vinden dat de woordkeuze van NOS-journalisten „direct invloed” heeft op de werkelijkheid.

De NOS is niet te spreken over de actie. “Over onze journalistieke keuzes of ons woordgebruik gaan we altijd graag met iedereen in gesprek. Dit is alleen niet de manier”, laat Giselle van Cann, hoofdredacteur van NOS Nieuws weten. „Ik vind het onaanvaardbaar dat deze demonstranten de toegang tot onze redactie vanochtend blokkeren, en dat mijn collega’s zich onveilig voelen,” zegt ze.

Politie aanwezig

De politie is aanwezig, maar grijpt vooralsnog niet in, schrijft de NOS. Volgens een woordvoerder van de publieke omroep heeft het protest geen invloed op de programmering.

De subgroep van Extinction Rebellion zegt ook de aandacht te willen vestigen op de „systematische Israëlische aanvallen” op journalisten die volgens de actiegroep als „oorlogsmisdaden” moeten worden bestempeld. XR Justice Now had het protest live uitgezonden op Instagram en trok zo’n twintig kijkers.

Politie op twee gevallen na tevreden over optreden tijdens pro-Palestijnse studentenprotesten UvA

admin
November 26, 2024
0

De politie heeft tijdens de studentenprotesten op campussen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) afgelopen voorjaar in twee gevallen buitenproportioneel geweld gebruikt tegen pro-Palestijnse demonstranten. Dat concludeert de politie op basis van een intern onderzoek. In het algemeen zou het geweld „goed toegepast” en „uitlegbaar” zijn geweest, schrijft de politie.

In navolging van grootschalige studentenprotesten op campussen in de Verenigde Staten, organiseerden Nederlandse pro-Palestijnse actiegroepen afgelopen voorjaar ook demonstraties in Amsterdam. Zowel op de Roeterseilandcampus als bij Oudemanhuispoort, twee locaties van de UvA, kwamen honderden demonstranten samen met de intentie om daar te overnachten. Ze zetten tenten op, brachten eten mee en wierpen barricades op om de politie tegen te houden. Op beide locaties gebruikte de politie geweld om de demonstranten uiteindelijk weg te krijgen.

‚Naar de grond gewerkt’

In één geval zou een politiemedewerker zijn uitgescholden voor „vuile kankerlijer”, waarna de agent de persoon „naar de grond werkte”. Dat had niet mogen gebeuren, stelt de politie. In het andere geval zou een agent van de Mobiele Eenheid (ME) meermaals een demonstrant hebben geslagen met de wapenstok terwijl die geen kant op kon en geen gevaar vormde. Ook dit vond niet „binnen het wettelijk kader” plaats, oordeelde de hulpofficier van justitie.

In totaal hebben 59 mensen klachten ingediend vanwege het politieoptreden bij de UvA-protesten. In meer dan de helft van de gevallen kwamen die van mensen die de demonstraties niet zelf hadden bijgewoond maar filmpjes hadden gezien. Met die klachten doet de politie niets. De overige klachten, van mensen die fysieke of emotionele schade zeggen te hebben opgelopen, leidden uiteindelijk tot vier aangiften, die het OM nog moet wegen.

De Amsterdamse politiechef Peter Holla schrijft in een brief naar de veiligheidsdriehoek dat hij het betreurt als mensen nog steeds last hebben van het politiegeweld. Hij vraagt ook om begrip voor de agenten. „Agenten zijn bekogeld met stenen en zwaar vuurwerk, werden met brandblussers in hun gezicht gespoten en werden zelfs aangevallen met ammonia.” Tien agenten zijn gewond geraakt, van wie één blijvende tinnitus heeft opgelopen.

Tv-recensie | Laat quizmarathondeelnemers af en toe even op hun rug liggen en naar de wolken kijken

admin
November 26, 2024
0

„Laat de mensen maar leven, als ze dat willen, en daarna doodgaan, ieder op zijn beurt”, schreef Wisława Szymborska in 2002. „Zij, de wolken, hebben met heel dat vreemde gedoe niets te maken.” De woorden van de Poolse dichteres stonden aan het eind van Even lucht (EO) in de wolken geschreven, als een wijsheid die de korte documentaire in perspectief moest plaatsen. De afgelopen twintig minuten waren gevuld geweest met beelden van mensen die op hun rug in de achtertuin, op een grasveld of naast een kippenhok lagen. Op verzoek van de documentairemakers namen ze daar de tijd om midden op de dag hun blik omhoog te keren. Met hun ogen op de wolken vertelden ze waar hun gedachten nu naartoe gingen.

Bij de jonge deelnemers richtten die gedachten zich vooral op de toekomst en alle angsten en verlangens die daarbij kwamen kijken, terwijl de oudere deelnemers veelal terugblikten op het verleden: soms tevreden, soms met spijt. De thema’s die de wolkenkijkers bezighielden varieerden van behapbaar en concreet tot beangstigend groot. Latrelaties en terminale ziektes, vliegvakanties en klimaatverandering. Ik kwam er niet over uit of ik dat troostrijk of juist beangstigend vond: het idee dat je die dromen en zorgen met zo veel mensen deelt. En dat het de wolken die aan je voorbijtrekken uiteindelijk worst zal wezen hoe veel van je dromen en nachtmerries werkelijkheid worden.

Omdat maandag me wat vroeg leek voor een existentiële crisis ruilde ik de wolken in voor SBS6 (in jargon noemen we dit ook wel een ‘vibe shift’). Daar is sinds vorige week iedere avond Lotto De Quizmarathon (Talpa) te zien – of, in de woorden van presentator Rob Kamphues: „Het grootste quizevenement uit de Nederlandse tv-geschiedenis”, bestaande uit „zo’n 32 uur lang alleen maar quizen, quizen en nog eens quizen, met een selectie van de meest fanatieke quizfanaten .” Die quizfanaten nemen de uitdaging ontroerend serieus en worden behandeld als ware artiesten. Niet alleen kunnen ze backstage gebruikmaken van „speciale faciliteiten”, waaronder een ijsbad, een hometrainer en een doos Trivial Pursuit; ze mochten van tevoren ook een rider (wensenlijst) inleveren met „etenswaar die goed is om supergefocust de 32 uur durende marathon door te komen.” Zo kan het dat ze tussen de quizrondes door met een verhit hoofd de coulissen inlopen terwijl ze dingen zeggen als: „Het is nu tijd voor de hummus.”

Spijtig is het wel dat de marathon is opgeknipt en uitgesmeerd over meerdere weken. Dat geeft je als kijker de gelegenheid om je avond na avond iets slechter te voelen over je groeiende ongeduld. Want geef toe: je kijkt niet voor de triviafeitjes. Je kijkt omdat je wil zien hoe lang het duurt voor de hummus uitwerkt en de eerste uitgeputte quizfanaat van de hometrainer dondert.

Slaaptekort

Misschien dat de bedenkers van het format voorvoelden dat veel kijkers om die reden pas bij de laatste afleveringen aanhaken, als het slaaptekort van de kandidaten het best zichtbaar wordt. Dat dat de reden is voor het extra drama-element dat ze hebben toegevoegd: de kandidaten delen zich steeds op in twee teams, en aan het eind van elke ronde stemt het verliezende team een van de eigen leden weg. Het weggestemde lid mag dan weer zelf een ander teamlid aanwijzen om het tegen op te nemen in een duel. Wie verliest, vertrekt.

Al dat gehannes met messen in ruggen leidde in aflevering één al tot betraande oogjes bij de weggestemde deelnemer. Zo’n deelnemer zou je eigenlijk ook even buiten op zijn rug moeten leggen, vind ik. Voor een beetje perspectief. „Laat de mensen maar quizzen, als ze dat willen”, zou je tegen hem moeten zeggen; „en daarna weggestemd worden, ieder op zijn beurt. Zij, de wolken, hebben met dat hele vreemde gedoe niets te maken.”

Luister naar