N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Vluchtelingen De Britse regering wilde asielzoekers die het Kanaal oversteken afschrikken door ze uit te zetten naar Rwanda. Volgens het Hof van Beroep in Londen is dat echter onrechtmatig.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data102332289-ce60d6.jpg)
De Britse regering mag asielzoekers voorlopig niet verplaatsen naar Rwanda om daar de asielprocedure voor het Verenigd Koninkrijk te doorlopen.
Dat heeft het Hof van Beroep in Londen bepaald in een zaak die door vluchtelingenorganisaties en een groep asielzoekers was aangespannen. Rwanda is ‘geen veilig derde land’ en mensen hier naartoe uitzetten is onwettig zolang het land zijn asielsysteem niet verbetert, oordeelde een 2-1 meerderheid van de rechters. Waarschijnlijk moet de zaak nu verder beslecht worden aan het Hooggerechtshof.
Het uitzetten van asielzoekers had in september moeten beginnen, maar dat lijkt nu van de baan. Alle asielzoekers die na 1 januari 2022 via illegale weg het Verenigd Koninkrijk zijn ingekomen, hadden naar Rwanda moeten kunnen worden verplaatst. Het gaat dan vooral om vluchtelingen die per boot het Kanaal overstaken. In 2022 ging het om 45.000 mensen, dit jaar tot dusver om ruim 10.000.
De Britse regering heeft al een deal gesloten met Rwanda, dat in ruil voor circa 144 miljoen euro aan steun er asielzoekers zou gaan opvangen. In eerste instantie zou het gaan om duizend mensen. Rwanda bouwt al huizen voor hen.
De asielzoekers zouden in principe ,,een enkele reis” krijgen, omdat het gaat om ,,economische vluchtelingen”, zei toenmalig premier Boris Johnson bij de presentatie van het plan in april 2022. „Ze kunnen een nieuw leven opbouwen in dat dynamische land dat wij nu steunen.” Voor andere Europese landen is deze uitspraak ook van groot belang, omdat er meer plannen zijn Rwanda asielzoekers te laten overnemen.
Vlucht afgeblazen
De uitspraak is een grote nederlaag voor premier Sunak en minister Suella Braverman van Binnenlandse Zaken. Zij profileren zich sterk met een streng migratiebeleid. ‘Stop the boats’, zegt Sunak steevast als hij de prioriteiten van de Conservatieve regering opsomt.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/06/data101271570-f18584.jpg)
In juni 2022 stond al de eerste vlucht klaar, maar die werd op het laatste moment afgeblazen. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg had bepaald dat een Iraakse asielzoeker in het Verenigd Koninkrijk mag afwachten of de uitzettingen naar Rwanda juridisch in orde zijn. Als gevolg van die uitspraak mochten ook de paar andere asielzoekers van boord, van wie de regering vast van plan was geweest om hen uit te zetten. In december oordeelde het Hooggerechtshof van het Verenigd Koninkrijk dat het overbrengen naar Rwanda van asielzoeker rechtmatig is, maar in januari kwam er een oordeel dat er wel beroep tegen deze beslissing mogelijk was. Daar was nu het wachten op. Het Hof zet nu een streep door de eerdere uitspraak.
Hulporganisaties waren fel tegen het plan. Het Rode Kruis stelt dat mogelijke verplaatsing bij veel asielzoekers voor stress en angst zorgt. Het plan zou vluchtelingen niet afschrikken om naar het VK te komen. De UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, mengde zich in de zaak en stelde tijdens een hoorzitting dat Rwanda in het verleden mensenrechten heeft geschonden van vluchtelingen. Het VK zou dus niet in kunnen staan voor de veiligheid van de uitgezette personen. De rechters onderschrijven dit nu.
