Opinie | Geen ‘actieve herinnering’? Red dan het onmisbare archief van parlement.com

Den Haag Als de website parlement.com verdwijnt, verdwijnt een deel van onze kennis. Hou de site met steun in de lucht, betogen .

Na het aftreden van minister Dennis Wiersma vraag je je af: hoeveel ministers en staatssecretarissen zijn er eigenlijk al opgestapt in de kabinetten-Rutte? (23.) En na indiening van de zoveelste motie van wantrouwen: hoeveel zijn dat er eigenlijk nu al? (88 sinds 2010, 20 daarvan na 2022, samen zo’n 77 procent van het totaal vanaf 1848.) En zijn dat er historisch veel? (Ja.)

Dat zijn dingen die je wilt weten om de politieke situatie van nu te kunnen beoordelen. Gaat het slechter dan ooit, of horen sommige dingen er gewoon bij? En hoe zitten onze democratie en ons parlementaire systeem in elkaar? Als je naar de website van de Tweede of Eerste Kamer gaat, dan blijven veel vragen, zeker geschiedkundige, onbeantwoord. Daar vind je of hele basale of hele gedetailleerde informatie. Niet heel veel duiding en al zeker niet veel in historisch perspectief.

Daarvoor kun je in Nederland het best terecht bij de Haagse website parlement.com. Dat is een digitale schatkamer die parlementaire informatie uit heden en verleden ontsluit. Daar kun je de korte biografie lezen over de onverstoorbare minister Folkert Posthuma (1874-1943) die tijdens verhitte Kamervragen met zijn rug naar de Tweede Kamer de krant ging zitten lezen, over Pieter Cort van der Linden, de liberale premier tussen 1913 en 1918 aan wie Mark Rutte een voorbeeld lijkt te willen nemen. Maar ook over wat in de Haagse context een ‘novelle’ is, of waar versplintering vandaan komt en de voorstellen die zijn en worden gedaan om het te keren.

Schatkamer

Parlement.com is terecht ongekend populair bij een groot publiek: wekelijks komen er zo’n 60.000 bezoekers langs, in verkiezingsjaren nog veel meer (in 2021 ruim 90.000). Daarnaast is de parlement.com-schatkamer ook een belangrijk goed onderhouden archief waarvan de database door journalisten en wetenschappers kan worden bevraagd voor patronen en ontwikkelingen in parlementaire informatie.

Dat ongelooflijk waardevolle instituut dreigt nu over de kop te gaan omdat de kosten niet meer op te brengen zijn.

Parlement.com wordt onderhouden door het Parlementair Documentatie Centrum, een organisatie die al sinds 1974 zelfstandig draait en zichzelf steeds heeft moeten inverdienen; een privé-initiatief. De hoeveelheden parlementaire informatie die parlement.com bevat en moet verwerken maken dat de kosten niet meer op te brengen zijn.

Waar het eerste de beste privaat opgezette museum meestal direct kan rekenen op enige vorm van staatssteun, zijn er voor het luttele bedrag dat voor de redding van parlement.com nodig zou zijn, nauwelijks handen op elkaar te krijgen in politiek Den Haag.

Het is wonderlijk dat een complex parlementair en politiek systeem, voortgekomen uit vijf eeuwen unieke politieke cultuur, denkt dat de geschreven geschiedenis en de duiding ervan voor zijn burgers en kiezers wel als vanzelf voor elkaar komt. Dat je daar in ieder geval niet in hoeft te investeren. Dat de grote vragen van onze tijd (Wie zijn wij? Hoe staat het met onze democratie? Wat is mijn rol?) zonder enig geheugen wel kunnen worden beantwoord.

Politiek bestuurlijk geheugen

Dat is ongehoord kortzichtig, maar wel kenmerkend voor hoe we in Nederland met dit soort dingen omgaan. Enkele dagen geleden kwam bijvoorbeeld naar buiten dat de back-up van het ministeriële mailverkeer van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op een USB-stickje werd bewaard. Dat is tekenend voor de veronachtzaming en verwaarlozing van ons politiek bestuurlijke geheugen, tekenend voor de onwil om te investeren in archivering en onderhoud van politieke informatie.

Dat mag niet verder gaan. Als nu niet wordt geïnvesteerd in een wezenlijk archief als dat van parlement.com, vallen er met het omvallen van die dienst grote gaten in ons parlementaire geheugen. Dit klemt des te meer nu door vertrek van ervaren Kamerleden de gemiddelde ervaring van Leden van de Tweede Kamer vijf jaar en drie maanden bedraagt. Maar we kunnen het ons niet permitteren ‘geen actieve herinnering’ te hebben aan de ontwikkelingen en de geschiedenis van ons politieke systeem als we daar met zijn allen aan mee willen blijven doen, als we daar vertrouwen in willen blijven houden. Want let wel: niet investeren in parlement.com, is wel degelijk ook een investering: in collectieve amnesie. Regering en Kamers, red parlement.com!