Meldpunt ontving bijna 400 klachten over grensoverschrijdend gedrag in cultuur- en mediasector

Natuurlijk hebben ze gehoord dat het kabinet is gevallen. „We hebben het op het journaal gekeken”, zegt Elly (73) tegen haar man Harry (77). Met achternaam in de krant willen ze niet, maar „kom wel even in de camper zitten”, zegt ze. Ja, ze heeft de laatste keer PVV gestemd, voor het eerst. „De keer daarvoor heb ik niet gestemd, toen geloofde ik er niet in. En vroeger stemde ik D66, omdat ik Hans van Mierlo zo’n leuke man vond.” Harry snuift. „Hoe iemand beslissingen kan nemen, hè.”

Harry stemde al vaker PVV. Maar gecharmeerd van PVV-leider Geert Wilders zijn ze intussen allebei niet meer. „Jij gaat toch ook niet meer PVV stemmen, Harry?”

De camper staat op een parkeerplaats voor Wijkcentrum Vrijzicht, waar het stembureau van wijk De Heeze in Apeldoorn zit. In 2023 maakten 1.225 mensen daar gebruik van. De grootste partij, met 27 procent, was met 324 stemmen de PVV. Het jaar daarvoor was dat nog de VVD, met 216 stemmen. De PVV eindigde toen, met 126 stemmen, op de derde plek.

Voor Elly kwam het omslagpunt om op Wilders te stemmen toen ze haar eerste man, met wie ze tot zijn overlijden drieënhalf jaar geleden samen was, verwaarloosd zag worden in de zorg. „Het was afschuwelijk. Hij zat in een verzorgingstehuis, ze lieten hem alleen maar tekenfilms kijken.” Tot ze hem, zonder aankondiging, verhuisden naar een ander tehuis omdat zijn schoonzus, met dezelfde achternaam, daar zat en ze dachten dat dát zijn vrouw was. „Door de stress is hij overleden, een beroerte”, zegt ze met een snik.

Gebrekkige zorg, onderbetaalde zorgmedewerkers en leerkrachten, de belofte van nieuwe woningen die er niet zijn gekomen en een falend asielbeleid. Samen heeft het ertoe geleid dat ze niet rouwig is om de val van het kabinet. „Ze zaten toch alleen maar de bakkeleien. Wat een kleuterklas.” Van Harry hoeft het niet meer met de huidige coalitiepartijen. „Ik heb een paar keer PVV gestemd. Nu zat-ie in de coalitie. Kapt-ie ermee. Piemel.” Elly lacht. „Het is voor krant hoor!” Ja, zegt Harry, „maar zo is het toch”.

Omslag

Dat tussen 2021 en 2023 zo’n kiezersomslag heeft plaatsgevonden in De Heeze verbaast Kaya Brink (19) niet. „Ik denk dat veel mensen het gevoel hebben gehad dat ze iets is afgenomen. Wilders zei dingen waardoor ze dachten dat hij ze zekerheid kon bieden. Maar hij heeft het, natuurlijk, niet waar kunnen maken.” Voor het volgende kabinet, waarvoor waarschijnlijk na de zomer gestemd gaat worden, zal hij voor het eerst stemmen. „Maar niet op PVV.”

In ontmoetingsplek en activiteitencentrum De Graanhof is de wekelijkse cursus ‘speksteen bewerken’ in volle gang. „Had ik maar grote puntschoenen”, zegt Thie Ottens (78). „Dan had ik daarmee…” De boodschap is voor de rest van de groep duidelijk. „We hebben hier elke week Wereldkeuken, dan komen asielzoekers koken. Wij staan allemaal redelijk aan de andere kant van het spectrum”, zegt Tineke Burgstede (81).

De discussie verspreidt zich over tafel. Dat is vaker het geval, zegt de cursusleidster. „Lief en leed wordt hier gedeeld, politiek is daar onderdeel van.” Voor de participanten staan hun spekstenen werkjes – vooral abstract, maar ook één uilenhoofd, het symbool van wijsheid. „Maar wanneer komen er weer mensen met verstand aan de macht?”, wordt geroepen.

„Dit was het niet in elk geval”, zegt Ottens. Ottens vraagt Burgstede of zij nog vertrouwen heeft om te stemmen. „Ik ga sowieso stemmen”, zegt ze. „Dat is mijn generatie.” Maar heb je er nog vertróúwen in, vraagt hij door. Ze is even stil. „Dat vind ik moeilijk.” Ze weet wel dat ze het niet erg vindt dat deze coalitie vroeg gestorven is. „We hebben geen Wilders nodig. Integendeel.”

Daar is Jetse Stuiver (bijna 60), die met een hogedrukspuit in de weer is, het niet mee eens. „Het is goed dat het gevallen is”, zegt hij. „De volgende keer stem ik weer op Wilders en dan hoop ik dat hij weer de grootste wordt. Groter dan nu. Dat hij het alleen kan gaan doen.” Samen met andere partijen ziet Stuiver niet voor zich. „De VVD heeft alles kapotgemaakt en Wilders moet dat nu gaan oplossen. Alles.”

Harry en Elly weten nog niet hoe het verder moet met de politiek. „Misschien moet jij het maar gaan doen”, zegt Elly. „Of we doen het samen.” Harry schudt zijn hoofd. „Daar heb ik geen tijd voor joh.” Ze gaan eerst met de camper naar Luxemburg, en wie weet wat daarna komt. En als ze onderweg zijn tijdens de nieuwe verkiezingen? „Niks. Ik blijf niet thuis voor een rood potloodje hoor.”

Delen

Mail de redactie