N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Oorlog in Oekraïne Gevechten in de zuidelijke Russische grensregio Belgorod zouden de grootste aanvallen op Russisch grondgebied vormen sinds het begin van de oorlog. Moskou en Kyiv twisten over de toedracht.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data100880935-67ba32.jpg)
In de zuidelijke Russische regio Belgorod, die grenst aan Oekraïne, zijn maandag gevechten uitgebroken tussen Russische troepen en nog onbekende gewapende strijders. Bij de gevechten, die volgens sommige berichten tot zo’n vier kilometer van de Oekraïens-Russische grens op Russische bodem zouden zijn gevoerd, zouden onder meer infanteriegevechtsvoertuigen en een aanvalshelikopter zijn gesignaleerd. Er zouden drie gewonden zijn gevallen.
Volgens persbureau Reuters ging het mogelijk om een van de grootste aanvallen op Russisch grondgebied sinds de Russische invasie in Oekraïne. Zowel de Russische als de Oekraïense strijdkrachten bevestigden dat er gevechten werden gevoerd op Russisch grondgebied in de grensregio. Maar over de identiteit van de verantwoordelijken voor de operaties gaven Moskou en Kyiv verschillende verklaringen.
De gouverneur van de regio Belgorod, Vjatseslav Gladkov, schreef maandagmiddag op Telegram dat „een Oekraïense militaire sabotage- en verkenningsgroep” het district Grajvoron was binnengekomen. Dat district grenst aan Oekraïne. Volgens Gladkov waren de Russische strijdkrachten, de grenswacht, de Russische Nationale Garde en de Russische veiligheidsdienst FSB druk doende om de „noodzakelijke stappen te nemen om de vijand uit te schakelen”.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data100876545-e8fc56.jpg)
Ook de woordvoerder van het Kremlin, Dmitry Peskov, zei dat gewerkt werd aan het verwijderen van de „saboteurs”. Volgens hem was president Vladimir Poetin op de hoogte gesteld van de gevechten, aldus het staatspersbureau RIA Novosti.
Gewapende oppositiegroepen
Verklaringen van Oekraïense bronnen wierpen vragen op over wie er precies achter de gewapende acties zitten. Volgens de Oekraïense nieuwssite Hromadske gaat de Oekraïense militaire inlichtingendienst ervan uit dat de operaties zijn uitgevoerd door twee gewapende oppositiegroeperingen van Russische burgers, het Legioen voor de Vrijheid van Rusland en het Russische Vrijwilligerskorps.
Volgens de regering in Kyiv heeft Oekraïne niets te maken met de gevechtshandelingen in Belgorod. Michajlo Podoljak, adviseur van president Volodymyr Zelensky, schreef maandagmiddag op Twitter dat een gewapende guerrillabeweging in een totalitair land altijd de enige politieke kracht van betekenis is. Het Russische verzet zou zich volgens hem langzaam steeds meer bovengronds laten zien. „Oekraïne bekijkt de gebeurtenissen in de Russische regio Belgorod met belangstelling en bestudeert de situatie, maar heeft er niets mee te maken”, schreef Podoljak. „Zoals u weet zijn tanks te koop bij elke Russische militaire winkel, en ondergrondse guerrillagroeperingen bestaan uit Russische burgers.”
Oekraïne bekijkt de gebeurtenissen in de Russische regio Belgorod met belangstelling en bestudeert de situatie, maar heeft er niets mee te maken
Michajlo Podoljak adviseur van president Zelensky
Het Legioen voor de Vrijheid van Rusland, een eenheid die door de Oekraïense strijdkrachten is opgericht en bestaat uit Russische vrijwilligers, stelde maandagmiddag dat zij en het Russische Vrijwilligerskorps het Russische dorp Kozinka had „bevrijd” en dat voorwaartse troepen de plaats Grajvoron waren binnengetrokken. In de ochtenduren had het Legioen al een video online gezet waarin vijf zwaar bewapende strijders stellen dat het „tijd is de dictatuur van het Kremlin te beëindigen”. „Wij zijn Russen, zoals jullie”, aldus de militieleden, die verklaren dat het Legioen „terugkeert naar huis”. In de video zegt de groep: „Bewoners van de grensregio’s! Blijf thuis, pleeg geen verzet en wees niet bang: wij zijn niet de vijand.”
Gevechten in drie dorpen
Het Legioen voor de Vrijheid van Rusland omschrijft zichzelf als een gewapende anti-Kremlingroepering die het Kremlin omver wil werpen en Rusland wil bevrijden van Vladimir Poetin.
Volgens de Kremlin-gezinde Russische nieuwssite Baza waren er aanwijzingen van gevechten in drie dorpen langs de hoofdweg van de Oekraïense grens Rusland inwaarts.
Op sociale media in Oekraïne en in Rusland werd maandag volop gespeculeerd over de achtergronden van de gevechten. In sommige Oekraïense commentaren viel de term ‘Volksrepubliek Belgorod’, waarmee werd gerefereerd aan de gebeurtenissen in de Donbas sinds 2014. Daar werden de pro-Russische Volksrepublieken Donetsk en Loehansk uitgeroepen na gewapende opstanden tegen de Oekraïense regering in Kyiv.
Sinds de Russische invasie in Oekraïne is het regelmatig onrustig in Belgorod, de regio die ten noorden van Charkiv grenst aan Oekraïne. De stad Belgorod zelf, zo’n veertig kilometer ten noorden van de grens, wordt regelmatig opgeschrikt door explosies en branden. In april beschoot een Russisch gevechtsvliegtuig per ongeluk een gebouw in de stad zelf, waarbij meerdere gewonden vielen. En in januari vielen drie doden toen munitie ontplofte in een voormalig recreatiecentrum in de stad.
Het Russische Vrijwilligerskorps liet ook al eerder van zich horen. In maart eiste het verantwoordelijkheid op voor een aanval aan de Oekraïens-Russische grens in de regio Brjansk. Volgens Rusland vielen Oekraïense „saboteurs” toen twee dorpen binnen en openden het vuur op burgers, waarbij één inwoner zou zijn omgekomen. Moskou voerde kort daarna raketaanvallen op Oekraïense steden uit als vergelding.
