âMoeder Maasâ krijgt er veertig voetbalvelden bij

Posted on May 21, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Reportage

Hoogwaterbeschermingsprogramma Het project Vierwaarden bij Venlo behelst verruiming van de Maas en het aanleggen van dijken, natuur en een recreatiegebied. Rijk en waterschappen stellen in totaal 13,7 miljard (ieder de helft) beschikbaar. „We willen dat voortaan iedereen veilig is achter die dijk.”

21 mei 2023 om 23:10

Leestijd 4 minuten

Plangebied Vierwaarden: aan de westoever de weerden van Grubbenvorst en Lottum, aan de oostoever die van Venlo-Noord, Velden en Arcen-Hertogbroek. — **Plangebied Vierwaarden:** aan de westoever de weerden van Grubbenvorst en Lottum, aan de oostoever die van Venlo-Noord, Velden en Arcen-Hertogbroek. Foto Ger Peeters

‘Ik wens jullie succes.” Eerste, sceptische opmerking uit de zaal na een inleiding voor omwonenden over een dijkversterking ten noorden van Venlo. „De ervaring leert dat rijksprogramma’s altijd meer kosten dan geraamd. Ik ben benieuwd of jullie het met 120 miljoen euro redden.”

Het project heet Vierwaarden en behelst verruiming van de Maas, de aanleg van nieuwe stukken dijk, tegelijk met de verplaatsing van een jachthaven, de aanleg van natuur, recreatiegebied en fietspaden. In totaal komen er zowat veertig voetbalvelden vrij aan extra ruimte voor de Maas. Zodat ook dit stukje Limburg, net als uiteindelijk heel Nederland, veilig genoeg is om te garanderen dat niemand een grotere kans heeft te overlijden als gevolg van overstromingen dan jaarlijks één op honderdduizend – een in 2017 wettelijk vastgelegde norm, het ‘basisbeschermingsniveau’.

Lees ook dit artikel: Het water komt. Meteen het dak op!

De bezoeker van de informatieavond in Venlo raakt met zijn scepsis over de kosten een gevoelige snaar. Want de financiering van project Vierwaarden, waarvoor de werkzaamheden trouwens pas over zes jaar beginnen, lijkt weliswaar rond: voor veel andere projecten in Nederland geldt dat niet. Om in 2050 te voldoen aan de nieuwe, klimaatbestendige veiligheidsnormen moet 1.500 kilometer aan dijken worden versterkt, iets minder dan de helft van alle belangrijke waterkeringen.

Intussen is tweehonderd kilometer voltooid en wordt ongeveer zeshonderd kilometer in lopende projecten aangepakt. Of het programma kan worden afgemaakt, is de vraag. Er is 13,7 miljard euro beschikbaar: de helft wordt betaald door het Rijk en de andere helft door de 21 waterschappen. „Voor de korte termijn is er geen probleem”, zegt Erik Wagener. „We hebben op dit moment genoeg geld en projecten om de komende zes tot twaalf jaar door te gaan. Over wat daarna gebeurt, zijn we in gesprek. We hebben te maken met prijsstijgingen, vooral sinds de oorlog in Oekraïne, en met tegenvallers. Het zijn ingewikkelde projecten. Je trekt een streep door het landschap en daar zijn veel belangen en veel partijen bij betrokken.”

Zeventien projecten

Wagener is directeur van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma dat de projecten organiseert en coördineert. Hoeveel kilometer dijk uiteindelijk wordt aangepakt, is nog niet precies bekend, zegt hij. Dat hangt af van onderzoek naar de sterkte van de huidige dijken. De resultaten van metingen worden eind dit jaar verwacht en vervolgens is het aan minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat, VVD) om besluiten te nemen. Wagener: „We moeten kiezen tussen extra middelen of misschien een andere aanpak.” Dat zou, bijvoorbeeld, kunnen betekenen: niet een complete metamorfose van een gebied, zoals bij Venlo, maar alleen de aanpak van een zwakke plek.

Limburg staat zeventien projecten langs de Maas te wachten, waarvan Vierwaarden er een is. In 2050 moet ruim 120 kilometer dijk zijn versterkt. De Maas was eeuwenlang in Limburg een min of meer onbedijkte rivier, die af en toe overstroomde en waarvan de omwonenden de optredende wateroverlast voor lief namen. Er werd ook naar hartenlust gebouwd in de uiterwaarden: woningen, bedrijven, zelfs het ziekenhuis van Venlo staat er.

Lees ook dit artikel: Bloemrijke dijk bewijst zijn stevigheid

„De Maas is altijd beschouwd als ‘Mooder Maas’, Moeder Maas, een rivier die goed voor je zorgt maar die af en toe streng is. Leven met het water. Ik heb zelf als jongetje ook heel vaak in de uiterwaarden geschaatst”, vertelt Jos Teeuwen, bestuurder van het waterschap Limburg.

Die houding veranderde in de jaren negentig , toen tot twee keer toe grote wateroverlast optrad en Limburgers zelfs moesten worden geëvacueerd. In die jaren daarna is begonnen met het aanleggen van dijken, nooddijken feitelijk, die nu aan verbetering toe zijn.

Ziekenhuis evacueren

„We willen de lage dijk verleggen in de richting van de bebouwing, en versterken, zodat achter die dijk voortaan iedereen veilig is”, legt ‘gebiedsregisseur’ Keesjan van den Herik van het waterschap Limburg over het project Vierwaarden uit. En waar dertig jaar geleden nog veel weerstand bij bewoners moest worden overwonnen om dijken te versterken, is de gemiddelde Limburger inmiddels een stuk meegaander. Vooral na de watersnoodramp twee jaar geleden in Zuid-Limburg, toen een combinatie van heel veel Maaswater en water uit de zijrivieren Geul en Roer met name Valkenburg ontwrichtte.

De keringen langs de Maas die inmiddels waren aangepakt hielden het. „Maar we hebben wel het ziekenhuis in Venlo moeten laten evacueren”, zegt Jos Teeuwen.

Bekijk ook deze In Beeld over de overstromingen in Limburg: De beelden van de wateroverlast in Zuid-Limburg

De werkzaamheden langs de Maas die al klaar waren, hebben hun nut toen bewezen, stelt ook directeur Wagener van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. En uitgerekend op de plaatsen waar Limburg nu aan het werk gaat, was het tijdens de hoogwatergolf twee jaar geleden „spannend”. Wagener: „Het water bleef op die plaatsen net onder de rand. Het was een bevestiging dat we daar aan de slag moeten.”

Het kost tegenwoordig minder moeite Limburgers te overtuigen van de noodzaak van maatregelen, stelt ook waterbestuurder Jos Teeuwen. Hij maakt onderscheid tussen twee soorten bewoners. Ten eerste mensen die langs de Maas wonen en erop uitkijken. „Die hebben een vrij uitzicht en nemen overlast vaak voor lief.” Ten tweede bewoners die „aan de overkant van de straat” wonen: zij zien de Maas niet, maar krijgen af en toe wel natte voeten. „Die hebben er alleen maar last van.”

Smekende watermanagers

Tussen die groepen Limburgers zit „enige spanning”, constateert Teeuwen. „Maar we slagen er steeds beter in om ook de mensen met een vrij uitzicht over de Maas te overtuigen dat het ook voor hen geen pretje is om bijvoorbeeld elke vijf jaar te worden geconfronteerd met een overstroming.”

Bij alle projecten valt op: de plannenmakers vragen gretig om inspraak van omwonenden. Voor het project Vierwaarden smeken de watermanagers om ‘participatie’ en doen bij wijze van spreken niets liever dan vooraf polsen hoe de bewoners de dijkversterkingen liefst zouden aanpakken – al was het maar om later geen vertraging op te lopen door juridische bezwaren.

Die inspraak is ook echt nuttig, vertelt Jos Teeuwen. Zo zien bewoners van het Noord-Limburgse Arcen af van een financiële compensatie voor de werkzaamheden nu er plannen worden gemaakt voor een zelfsluitende kering die het uitzicht op de Maas niet bederft. „Daar betalen de bewoners dus feitelijk aan mee.”

En nog vóór de informatieavond over het project Vierwaarden in Venlo kwamen omwonenden met het idee om ruimte voor de Maas te winnen ten noorden van het dorp, bij de voormalige bierbrouwerij. „Daar bleek nog ruimte te behalen.”

Lees ook dit artikel: Het grondwater gaat omhoog, stikstof omlaag

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 22 mei 2023.

CBS: 65-plussers eten het gezondst, pubers het ongezondst

admin
October 16, 2024
0

65-plussers in Nederland eten het gezondst, terwijl pubers juist het ongezondst eten. Dat blijkt uit een woensdag gepubliceerd onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Waar pubers voor hun voedingsscore gemiddeld een 5,9 scoren, halen 65-plussers een 7,5.

De score is gebaseerd op zeven indicatoren: bruin- of volkorenbrood, alcohol, groente, suikerhoudende dranken, snacks, fruit en vlees of vis. De score hangt ook af van iemands leeftijd: volwassenen wordt bijvoorbeeld geadviseerd meer groente en fruit te eten dan kinderen.

Vrouwen eten over het algemeen gezonder dan mannen. Zij scoorden op alle onderzochte voedingsindicatoren gemiddeld beter dan mannen. Het verschil is het grootst bij suikerhoudende dranken.

Van de 25-plussers eten degenen met een hbo- of universitair diploma gemiddeld gezonder dan hun leeftijdsgenoten met een andere opleiding. Zij halen op alle onderzochte voedingsindicatoren een betere score, behalve op alcohol en ongezonde snacks. Zo dronk 65 procent van hen regelmatig meer dan één glas alcohol op een dag, tegen bijvoorbeeld 59 procent van degenen met een hbo- of wo-bachelor diploma.

Uit eerder CBS-onderzoek bleek dat twee derde van alle 18-plussers vond dat ze gezond eten. Vrouwen vonden dit vaker dan mannen, en ouderen vaker dan jongeren. 45-plussers zeiden vaker dan mensen jonger dan 45 dat hun eetgewoonten beïnvloed zijn door de Schijf van Vijf of adviezen van een arts, specialist of diëtist. Jongeren keken juist vaker naar voedingsapps, sociale media of influencers.

Politie ziet verschuiving op drugsmarkt: crystal meth steeds vaker in Nederland geproduceerd

admin
October 15, 2024
0

Er is een verschuiving gaande op de Nederlandse drugsmarkt. Waar het aantal hennepkwekerijen al jaren hard daalt, neemt het aantal aangetroffen productielocaties voor drugs als mdma, methamfetamine (ook bekend als crystal meth) en heroïne juist toe.

Terwijl de buitenlandse vraag naar Nederlandse hennep slinkt, groeit de behoefte aan crystal meth. Zowel de invoer als de handel in het type drugs is toegenomen, net als het aantal locaties waar crystal meth wordt geproduceerd. „De productie van methamfetamine in Nederland is toegenomen en lijkt zich hier definitief te hebben gevestigd”‘, schrijft de politie in een dinsdag verschenen rapport.

In 2023 trof de politie in Nederland 151 drugslaboratoria aan waar synthetische drugs als crystal meth, cocaïne en heroïne werden geproduceerd: een forse stijging ten opzichte van 2022 (105) en 2021 (93). De politie signaleert vooral een toename in de productie van heroïne, mdma en methamfetamine. Het aantal plekken waar cocaïne wordt ontwikkeld is de afgelopen jaren ongeveer gelijk gebleven.

Verslavende harddrug

Crystal meth is een erg verslavende harddrug in de vorm van poeder, kristal of soms een pil. Na inname nemen hartslag en bloeddruk van de gebruiker snel toe, het duurt uren voordat dit weer is gezakt. Andere mogelijke gevolgen zijn angst, rusteloosheid en uitputting. Op langere termijn kunnen gebruikers hersenschade oplopen.

De politie ziet het aantal drugslabs toenemen, bijvoorbeeld in woonwijken. Dit kan voor omwonenden gevaarlijk zijn omdat bij de productie van meth explosieve en giftige stoffen vrijkomen. Bij een ongeluk binnen het productieproces ontstaat zo een risico op slachtoffers.

Dat de productie van crystal meth zich in Nederland „definitief lijkt te hebben gevestigd” komt volgens de politie door verschillende ontwikkelingen binnen de internationale drugseconomie. Voorheen werd het type drug in China gemaakt, maar sinds 2015 treedt de regering daar hard tegen op en kwamen andere landen bij criminelen in beeld.

De productie van methamfetamine kan zeer lucratief zijn. In 2020 waren de kosten van de productie van een kilo meth 2.500 euro, terwijl die bij verkoop op straat in een land als Australië, een belangrijke afzetmarkt, 300.000 euro kan opleveren. De productie van dit type drugs op Nederlandse bodem voor de internationale handel neemt al acht jaar toe.

Knooppunt

De politie beschrijft Nederland als „cruciaal knooppunt binnen de mondiale drugsmarkt”. Drugs en grondstoffen voor de productie daarvan komen veelal uit het buitenland. In geval van meth maken Nederlandse criminelen bijvoorbeeld gebruik van grondstoffen uit Afghanistan.

Het gebeurt ook dat de drugs zelf naar Nederland worden ingevoerd. in maart onderschepte de douane een partij van ruim 3.200 kilo methamfetamine afkomstig uit Mexico. Niet eerder werd zo’n grote lading in beslag genomen.

‘Het is zinvol om het COA weer met een dwangsom aan te sporen’, zegt gemeente Westerwolde. De landsadvocaat vindt van niet

admin
October 14, 2024
0

Voor de tweede keer in negen maanden staan ze tegenover elkaar in de rechtbank in Groningen: het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt. De gemeente eist in een kort geding opnieuw dat het COA zich houdt aan de afspraak om in het aanmeldcentrum in Ter Apel maximaal tweeduizend asielzoekers op te vangen.

Eind januari besloot de rechter dat het COA zich aan die afspraak moet houden. Voor iedere dag dat die limiet toch werd overschreden, moest het overheidsorgaan de gemeente Westerwolde 15.000 euro betalen. Het COA beloofde „alles op alles” te zetten om zich aan het vonnis te houden.

Het hielp niet. Op een paar dagen in maart na, bleef het aantal asielzoekers boven de tweeduizend. Het COA maakte de maximale dwangsom van 1,5 miljoen euro aan Westerwolde over. Nu eist de gemeente een dwangsom van 75.000 euro per dag, als het COA zich niet aan de afspraak houdt.

De problemen in Ter Apel zijn nog steeds groot. In juni concludeerde de Inspectie Justitie en Veiligheid dat er „een zeer ernstige veiligheidssituatie is ontstaan”. Dorpsbewoners hebben last van intimidatie, vervuiling, diefstal en inbraak door asielzoekers, zegt de advocaat van de gemeente maandagmiddag in de rechtbank.

‘Ingewikkeld gevoel’

In september was het centrum zo vol dat asielzoekers bijna buiten op het gras moesten slapen. Op het nippertje konden ze worden ondergebracht in een sporthal in Stadskanaal. Nog steeds worden elke avond maximaal 225 asielzoekers naar de tijdelijke nachtopvang in het Drentse Beilen gebracht die dan de volgende ochtend terugkeren naar Ter Apel. Ook daarover zijn de gemeente en het COA het oneens. Het COA telt deze mensen niet op bij het aantal asielzoekers dat in Ter Apel verblijft. Volgens de gemeente zou dat, omdat ze overdag in Ter Apel verblijven, wel moeten.

Jaap Velema, burgemeester van Westerwolde, heeft een „ingewikkeld gevoel”, over het kort geding, zegt hij buiten de rechtszaal. „We zijn nu negen maanden verder en staan hier weer dezelfde zaak te bepleiten: veiligheid voor de inwoners van Ter Apel, voor de medewerkers van het COA en de asielzoekers.”

Mensen werken op de toppen van hun kunnen. Om dan te horen: kan het nog een beetje beter? Ik vind het ingewikkeld

Milo Schoenmaker
bestuursvoorzitter COA

Westerwolde had verwacht dat het COA zich aan het vonnis zou houden, zegt de advocaat tegen de rechter. Nu wil de gemeente dat afdwingen met een hogere dwangsom. Volgens Westerwolde kan het COA wel meer opvangplekken realiseren. „Het is nog steeds zinvol om het COA tot meer voortvarendheid aan te sporen.”

Maar het COA kan zich niet aan de afspraak houden, betoogt de landsadvocaat. De organisatie kan „niet meer doen dan ze nu al doet. De fysieke en organisatorische grenzen zijn bereikt.” Een dwangsom zal „daar geen verandering in brengen”.

Verder benadrukt de advocaat dat het COA sinds het vorige vonnis van januari meer dan veertig extra opvanglocaties heeft geopend. Dat Ter Apel nog steeds vol zit, komt volgens hem onder andere doordat alle opvanglocaties vol zitten en statushouders niet kunnen doorstromen naar een woning, waardoor ze in asielzoekerscentra moeten blijven. „Kan van het COA een nog grotere inspanning worden gevraagd?”

‘Niet onmogelijke opgave’

Dat kan niet, meent COA-bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker. „Een dwangsom zou suggereren dat we meer kunnen doen, maar dat nalaten. Dat is niet juist. Dag na dag, avond na avond, zijn we bezig om te zorgen dat mensen niet buiten hoeven te slapen.” Schoenmaker stelt dat het COA „tot het uiterste” gaat „om de afspraak met de gemeente na te komen. Mensen werken op de toppen van hun kunnen. Om dan te horen: kan het nog een beetje beter? Ik vind het ingewikkeld.”

Het COA heeft „een moeilijke, maar niet een onmogelijke opgave”, vindt de gemeente.

Aan het eind van de zitting zegt de rechter dat ze hoopt dat de twee partijen met elkaar blijven overleggen. „Wat de beslissing ook wordt, u bent toch tot elkaar veroordeeld.”

De rechter doet op 30 oktober uitspraak.

Luister naar