N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Bombardement Met een twee uur durende luchtaanval op de Gazastrook, waarbij dertien doden vielen, kiest Israël opnieuw voor een keihard optreden tegen de Palestijnen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data100292333-cdf7c6.jpg)
Foto Fatima Shbair/AP
Twee uur lang raasden dinsdag in alle vroegte veertig vliegtuigen en helikopters van de Israëlische luchtmacht over de dicht bevolkte Gazastrook, een spoor van daverende explosies achter zich latend. Het bombardement was vooral gericht tegen een aantal bevelhebbers van Islamitische Jihad. Deze radicale Palestijnse organisatie bestookt Israël geregeld met raketten, ook vorige week nog.
Drie hoge functionarissen van Islamitische Jihad werden gedood in hun woningen. Ook tien burgers kwamen om bij de actie, onder wie acht vrouwen en kinderen. Op Palestijnse sociale media circuleerden naderhand filmpjes van een huilend meisje. Ze had haar vader, een bekende tandarts, haar moeder en haar broer, een student medicijnen, verloren door de aanval. Drie andere kinderen uit het gezin, dat toevallig in hetzelfde complex woonde als een leider van Islamitische Jihad, overleefden het bombardement wel.
Een Israëlische legerwoordvoerder reageerde laconiek op de melding van tien Palestijnse burgerslachtoffers. „We zijn ons bewust van enige nevenschade en daarover zullen we meer aan de weet komen naarmate de dag vordert”, zei hij.
Wraakacties
Zoals gebruikelijk in het Israëlisch-Palestijnse conflict liet een woordvoerder van Islamitische Jihad direct weten dat er wraakacties tegen Israël zullen volgen. Met het oog daarop riep Israël in een even voorspelbare reflex bewoners in de wijde omgeving van de Gazastrook op zo dicht mogelijk in de buurt van schuilplaatsen te blijven. Stranden, scholen en andere openbare plaatsen in het zuiden van het land werden gesloten. Vooralsnog bleven tegenacties dinsdag uit.
Het is de tweede keer binnen een week dat de spanningen tussen Israël en de Palestijnen hoog oplopen. Vorige week gebeurde dat ook al nadat Khader Adnon, een prominent lid van Islamitische Jihad, in een Israëlische gevangenis was bezweken na een hongerstaking van drie maanden. Islamitische Jihad reageerde op Adnons dood met raketaanvallen op Israël, waarop Israël op zijn beurt antwoordde met eigen beschietingen op de Gazastrook. Na gezamenlijke bemiddeling van Egypte, Qatar en de Verenigde Naties werd er echter vorige week woensdag een wapenstilstand gesloten.
Verwijt uit rechtse hoek
Wat Israël precies heeft bewogen dit bestand te doorbreken was niet direct duidelijk. Israëlische analisten veronderstelden dat premier Benjamin Netanyahu hiertoe kan zijn gekomen om te bewijzen dat zijn regering niet ‘slap tegen terroristen’ optreedt, een verwijt dat de regering dikwijls uit rechtse hoek krijgt. Ook in Netanyahu’s eigen kabinet is zulke kritiek regelmatig te horen, met name van de ministers Itamar Ben-Gvir (Nationale Veiligheid) en Bezalel Smotrich (Financiën), die bij voorkeur zo hard mogelijk tegen Palestijnen optreden.
Sinds het aantreden van Netanyahu’s kabinet ruim vier maanden geleden heeft de toch al slechte relatie met de Palestijnen een nieuw dieptepunt bereikt. Bijna dagelijks vallen er doden en gewonden bij operaties van het Israëlische leger tegen Palestijnse ‘terroristen’ op de Westelijke Jordaanoever. Die leidden veelal tot nieuwe wraakacties van Palestijnen, al dan niet op initiatief van Hamas of Islamitische Jihad. Palestijnse bronnen meldden dinsdag intussen dat bij een Israëlische actie in Nablus 145 gewonden zijn gevallen.
Aan Israëlische kant wordt door de jongste bombardementen op de Gazastrook gevreesd voor een nieuwe escalatie. Die zou kunnen volgen als Hamas, de feitelijke machthebber in de Gazastrook en een veel sterkere groep dan Islamitische Jihad, zich zou aansluiten bij nieuwe wraakacties tegen Israël. Of dat gebeurt is nog onzeker. Hamas-leider Ismail Haniyeh, die meestal buiten de Gazastrook in Turkije of Qatar verblijft, verklaarde dat Israël „een prijs zal betalen” voor zijn acties. „Het vermoorden van leiders met een verraderlijke operatie zal de bezetter [Israël] geen veiligheid brengen maar eerder meer verzet”, stelde hij.
Bij recente confrontaties met Israël liet Hamas het afschieten van raketten op doelen in Israël over aan Islamitische Jihad. Na een korte maar verwoestende oorlog in mei 2021 heeft Hamas zijn tijd vooral gebruikt om zich te hergroeperen. Ook aarzelt Hamas nu om de iets verbeterde economie op het spel te zetten. Die verbetering is mede te danken aan de 17.000 Palestijnen uit de Gazastrook die toestemming hebben gekregen in Israël te werken. Er is veel meer werkgelegenheid in Israël en de lonen liggen daar veel hoger dan in de verder nog altijd grotendeels afgesloten Gazastrook.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/11/data93274748-8ae609.jpg)
Lees ook: Zonder toekomstperspectief gaan jonge Palestijnen liever strijdend ten onder
