N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Leeftijdscategorie Hoe indringend is het geweld in kinderfilm Pietje Bell, die op Oudjaarsdag uitgezonden wordt? Het gaat om de liniaalscène.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data95016262-b98d4e.jpg)
Foto ANP
Een klap met een liniaal van een schuimbekkende leraar, een vader van een kind die dreigt met een pistool. Twintig jaar geleden acceptabel bioscoopgeweld voor kinderen – nu een probleem. Althans, dat vond tenminste één bezorgde ouder na het kijken van de film Pietje Bell uit 2002, en diende daarop een klacht in bij het NICAM, de organisatie achter Kijkwijzer. Tot dan toe was de film over een Rotterdamse kwajongen voor ‘alle leeftijden’ geweest.
Bij het NICAM gingen vervolgens de standaardprocedures van kracht: de distributeurs van de film (Pietje Bell is onder andere te zien op Netflix en Pathé Thuis) werden gesommeerd de Kijkwijzer-vragenlijst in te vullen, waar begin december een classificatie van twaalf jaar uitrolde. Want: dat geweld was uiteindelijk toch ‘indringend’. „Was ik als krantenbaas misschien te streng?”, opperde Wilfried de Jong, die een rol speelt in de film, deze vrijdag op Twitter.
Het NICAM oordeelde deze woensdag anders, nadat er óók klachten binnen kwamen over de leeftijd van twaalf jaar. Dave Schram, producent van Pietje Bell, zag in de classificatie bijvoorbeeld een regelrecht doodvonnis. Zo zou KRO-NCRV de film op zaterdagochtend 31 december uitzenden, maar twijfelde daar opeens over; een film voor kinderen boven de twaalf zend je niet uit tussen de jeugdprogramma’s. ’s Avonds dan? Ook gek. En dus roerde Schram zich op Twitter en in verschillende media, nieuwe klachten van consumenten bij het NICAM tot gevolg.
Nieuwe klachten betekent een nieuwe klachtenprocedure; het geweld was toch niet zó indringend. Uiteindelijk ging de leeftijd in een voorlopig laatste classificatie daarom naar negen jaar. Omdat, zo stelt het NICAM, „er geweld tegen kinderen is te zien”, en dit „beangstigend kan zijn voor jonge kinderen”. Het gaat vooral om de scène met de leraar. „Pietje Bell heeft duidelijk pijn en zijn handpalmen worden vuurrood.” KRO-NCRV liet woensdag verheugd weten dat de film gewoon wordt uitgezonden op zaterdag 31 december. „We zijn blij met deze aanpassing en wensen kinderen en ouders veel kijkplezier.”
Codeurs
Een storm in een glas water – dat zeker. Toch rest de vraag hoe een kinderfilm in één maand tijd van geadviseerd voor alle leeftijden, naar twaalf jaar, en vervolgens toch negen jaar kon gaan. „Twintig jaar geleden had geweld hetzelfde effect op kinderen”, laat Tiffany van Stormbroek, directeur van het NICAM, desgevraagd weten. Maar: het NICAM bepaalt de leeftijden niet zelf, legt ze uit, dat doen mediabedrijven die een productie aanbieden. Zogenoemde ‘codeurs’ in dienst van bijvoorbeeld streamingdiensten vullen een Kijkwijzer-vragenlijst in, waarin ze aangeven wat er in een film te zien is. Daaruit rolt automatisch een classificatie, die zij dienen te hanteren. Het NICAM kan vervolgens, bijvoorbeeld naar aanleiding van klachten, wel toetsen of dat allemaal klopt.
Van Stormbroek: „De streamingdiensten kwamen begin december uit op een leeftijd van twaalf, na klachten. Daarop kregen we weer klachten over de leeftijd van twaalf jaar, en is die leeftijd opnieuw gewogen.” Het uiteindelijke besluit: negen jaar.
