N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Sociale media Jorit Verkerk volgt de socials, op zoek naar memes die iets vertellen over de tijd waarin we leven. Deze keer: ranzige recepten die op TikTok rondgaan, en er nog belachelijk goed gedijen ook.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data99499437-c52416.jpg)
Geloof me als ik zeg dat ik geen receptfetisjist ben, maar sommige recepten drijven de spot met werkelijk álle culinaire wetten, met alles wat we (in al onze culturele diversiteit) als waardig voedsel beschouwen. Het zijn dikke middelvingers naar eenieder die ook maar een beetje vindt dat het niet grappig is om eten zomaar te verspillen.
Waarschijnlijk komt het niet als een verrassing als ik je vertel dat die recepten volop op TikTok rondgaan, en er nog belachelijk goed gedijen ook.
Neem dit recept van @myjanebrain dat vorig jaar viraal ging. Ze maakte een ‘burger’ van gehakt met daarin ‘ogen’ en een ‘mond’ gevuld met in totaal vier eieren – een per oog, twee in de mond. De burger omringt ze met twee verschillende soorten naturelchips: een normale en een minder zoute ribbelsoort. Daar voegt ze wat kookroom aan toe, wat peterselie en strooikaas en voilà: ze noemt het ‘aardappelpuree’.
Waarom je als volwassene in vredesnaam een smiley in je burger zou maken is mij sowieso een raadsel, maar aardappelpuree van chips, kookroom en een mengsel van strooikaas?
Zodra het gehakt begint te bakken, ontsluit het vet het ei, en krijgt de burger als het ware bloeddoorlopen ogen, alsof hij zelfbewustzijn heeft verkregen en zijn maker smeekt hem uit zijn lijden te verlossen. Veelzeggend is één van de ruim twintigduizend (voornamelijk woedende) comments: „Ik heb als kind veel geweld meegemaakt en alsnog is dit het meest traumatiserende wat mij ooit is aangedaan.”
Dat het filmpje inmiddels bijna vijf miljoen keer bekeken is, bewijst dat een cynische stroming content creators kookvideo’s perfect weet in te zetten als rage bait: lokaas voor de clicks. Technologienieuwssite The Verge durfde eind vorig jaar te stellen dat de meest walgelijke recepten het op TikTok beter doen dan ‘normale’ gerechten.
Dat dit nou eenmaal is hoe sociale media werken, weten we al langer. Ze moedigen weerzinwekkende content aan, want woede en (morele) verontwaardiging leveren de meeste clicks, likes en reacties op. Dat concludeerden onderzoekers van Yale twee jaar terug na het bestuderen van bijna 13 miljoen tweets.
Het moet soms frustrerend zijn voor de mensen die hun liefde voor koken op die spionage-app uit China proberen tentoon te stellen, en met recepten die je daadwerkelijk wilt maken nog geen fractie van het aantal clicks van hun bloeddorstige evenknieën genereren.
Of begrijp ik het verkeerd? Je moet het gewoon zien als vermaak, zei iemand die me dierbaar is erover, en waarschijnlijk heeft ze gelijk. Zoals één van de rage bait-chefs tegen The Verge zei: „Ik denk dat de mensen die mijn filmpjes bekijken simpelweg genieten van de aversie die ze erbij voelen. Dan kan ik ze daar net zo goed mee bedienen.”
De vraag is dus eigenlijk wat dommer is: aardappelpuree maken van chips of mensen die zich daar serieus druk om maken. Don’t hate the player, hate the game. Sorry @myjanebrain.
