N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
CBS-cijfers Alleen de aubergine werd in 2022 meer geteeld dan een jaar eerder. Door de flink gestegen energieprijzen bracht glastuinbouw per hectare minder op.
De hoeveelheid glasgroenten die in 2022 in Nederland werd geoogst, is gedaald met 7,9 procent ten opzichte van een jaar ervoor. Vooral tomaten en komkommers moesten het ontgelden: die werden respectievelijk 12,5 en 9,1 procent minder geoogst. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in vrijdag gepubliceerde cijfers.
Voor de krimpende opbrengsten is een duidelijke boosdoener aan te wijzen: de gestegen energieprijzen. De groenten worden hoofdzakelijk in stroomslurpende kassen verbouwd, een dure grap in het jaar waarin energieprijzen tot recordhoogten klommen. De oogst aan kastomaten slonk in een jaar tijd met 110 miljoen kilo naar 770 miljoen kilo. Bij komkommers betrof het een iets kleinere afname, van ruim 9 procent, tot 400 miljoen kilo.
Ook werd minder efficiënt geteeld: de opbrengst per hectare glasgroenten daalde met 7,6 procent naar 356 ton. De kastomatenteelt kampte zelf met een terugloop van 11 procent. De totale hoeveelheid glastuinbouwgrond bleef in 2022 met vijfduizend hectare ongeveer gelijk.
Uitzonderlijke aubergine
Er was een lichtpuntje binnen de sector: de aubergine. De paarse vrucht was de enige waarvan de oogst toenam. Het telen van aubergines en paprika’s kan ook in de winter op energiezuinige wijze worden gedaan, waardoor dit proces minder afhankelijk is van de stroomkosten.
Hoewel 2022 een opvallend zwaar jaar was voor de glastuinbouw lagen de oogsten nog steeds hoger dan een decennium eerder. Over de volle breedte ging dat om een plus van 5,4 procent. Van aubergines en paprika werd zelfs respectievelijk 40,4 en 26,1 procent meer geteeld. De tomaat is de afgelopen tien jaar juist minder populair geworden, getuige de afname van 4,3 procent.
Daar had de koning het toch even moeilijk hè?” Dione de Graaff had woensdagavond haar kamp opgeslagen in Café Bellevue in Oss, waar ze zich had omringd met sterren uit de lokale én nationale journalistiek. Samen vierden ze het vijftigjarige bestaan van de lokale omroep in Nederland. Ter ere van dat jubileum was Willem-Alexander ’s ochtends langsgegaan bij Dtv Oss, waar hij was rondgeleid over de redactie. Dtv Oss had een reportage gemaakt over dat bezoek, en over het maken van die reportage had de NOS een reportage gemaakt, en nu kon de kijker thuis kijken hoe de verslaggever van Dtv Oss keek naar de reportage over zijn reportage. Kort gezegd: mooie televisie.
De speciale uitzending NOS 50 jaar lokale omroep zat vol met dat soort mooie momenten. Een halve eeuw aan lokale omroepen had zo veel prachtmateriaal opgeleverd dat je er gerust nog een paar speciale uitzendingen mee zou kunnen vullen. Hoogtepunten in de voor woensdagavond gemaakte compilaties waren onder meer de eerste proefopnames van Sesamstraat, gemaakt voor het huis van Lya Kuijs, die zelf kinderprogramma’s maakte voor de lokale omroep. In haar eigen achtertuin hees ze Pino in zijn Pinopak. Ook maakte de kijker kennis met Disco Henkie, die in de jaren tachtig begon met een piratenzender in Ter Aar. Tot zes keer toe kreeg hij de rijkscontroledienst op zijn dak – nog één keer, zei de rechter, en dan krijg je gevangenisstraf. Dat wilde noch Disco Henkie, noch de gemeente. Daarom kreeg hij een vergunning om uit te zenden als lokale omroep. Vijfendertig jaar later is RTV Hollands Midden een begrip in Ter Aar en omstreken.
In Café Bellevue sprak iedereen met heel veel liefde en een klein beetje zelfspot over de lokale omroep, die niet kan zonder bevlogen vrijwilligers en intussen vaak een kweekvijver blijkt voor nationaal talent. De Graaff zelf begon ooit bij Omroep Amersfoort.
De exacte meerwaarde van die omroepen mocht de koning verwoorden aan het eind van zijn rondleiding bij Dtv Oss. Hij deed het braaf en enigszins onsamenhangend, als een tweedeklasser die verslag moet doen van een excursie: en, wat hebben we geleerd? Nou, zei de koning; de lokale omroep is „het cement van de lokale gemeenschap waar echt gewoon de lokale politiek naar voren komt; waar dingen die nationaal misschien niet genoeg aandacht krijgen maar lokaal zo belangrijk zijn dat ze wel de aandacht krijgen die ze verdienen.”
Geen antwoord waar je een tien mee scoort, maar hij had duidelijk zijn best gedaan. Minder tevreden was verslaggever Roy van den Busken met het antwoord op zijn vraag of de koning zélf wel eens naar een lokale omroep keek. Daarop volgde een veelzeggend lang: „Eh…” Dat vond Van den Busken een tegenvaller, zei hij achteraf. Maar misschien dat de koning na vandaag vaker even in zou tunen. „Eigenlijk moet hij mijn reportage wel terugkijken.”
RTL Véronique
Je kunt je afvragen of zijne majesteit dat heeft aangedurfd. Misschien dat hij de voorkeur woensdagavond gaf aan Renze (RTL), waar ook al een jubileum werd gevierd: RTL was vijfendertig jaar geworden. Met (oud-)presentatoren als Daphne Deckers en Irene Moors werden herinneringen opgehaald aan die eerste jaren, toen RTL nog RTL Véronique heette en moest uitzenden via de Luxemburgse zender RTL, omdat commerciële televisie vanaf Nederlands grondgebied in de jaren tachtig niet was toegestaan. Maar voor die terugblik begon werd eerst kort de tv-dag doorgenomen, en bleek er ook een RTL-verslaggever van de partij te zijn geweest bij de koninklijke excursie naar Dtv Oss. „Wat is eigenlijk uw lokale omroep in Den Haag?”, wilde zij van Willem-Alexander weten. „Dat is een hele goede, eh… Dat is…”, antwoordde die. Het was woensdag voor iedereen feest, behalve voor de koning.
Bij bombardementen van het Israëlische leger op het centrum van de Libanese hoofdstad Beiroet zijn in de nacht van woensdag op donderdag ten minste zes doden gevallen. Dat melden verschillende internationale persbureaus, waaronder Reuters.
Het is de tweede keer deze week dat Israël het centrum van Beiroet aanvalt. Sinds de escalatie in het conflict tussen Hezbollah en Israël bleven deze aanvallen beperkt tot buitenwijken van de Libanese hoofdstad. Nu gaat het om een appartementencomplex in de wijk Bachoura, op nog geen kilometer afstand van het Libanese parlementsgebouw. Volgens Libanese staatsmedia zit in het appartementencomplex een medisch centrum.
Het Libanese ministerie van volksgezondheid meldt dat er sinds woensdagochtend 46 doden zijn gevallen door Israëlische bombardementen. Een zegsman van het Israëlische leger roept Libanezen via X op niet terug te keren naar hun huizen. De „aanvallen zullen doorgaan”.
Al Jazeera schrijft dat het grondoffensief van het Israëlische leger in Zuid-Libanon voorlopig op „pauze” staat, maar dat Israël intussen het aantal aanvallen via de lucht opvoert. Die keuze volgt op het bericht dat acht Israëlische soldaten in Libanon zijn omgekomen tijdens grondconfrontaties met Hezbollah. De strijdgroep heeft geen luchtafweersysteem ter beschikking.
Goeiemorgen! Het is 3 oktober en we zijn er weer de hele dag met het economieblog. Gisteren ging het hier veel over de effecten van de oorlog in het Midden-Oosten op de economie, zoals stijgende koersen van defensiebedrijven. Dit houden we ook vandaag weer in de gaten.
Wat zagen we verder vanochtend?
De Amerikaanse beurzen hebben zich de tweede dag na de Iraanse aanval op Israël rustig gehouden. Bij sluiting gisteravond waren de Dow Jones-index en de S&P 500 allebei een heel klein beetje gestegen. Dinsdag waren beide indices direct na de aanval wel flink gedaald.
Het beeld vanochtend in Azië is heel anders: daar staat de Hang Seng in Hongkong ruim 3 procent in de min. Klinkt dramatisch, maar het lijkt vooral het einde van een zes dagen durende reeks van stijgingen nadat de Chinese regering vorige week een stimuleringspakket bekendmaakte.
Ook vanochtend zijn de olieprijzen, net als gisteren, redelijk stabiel. Een vat Brentolie kost iets minder dan 75 dollar. Collega Chris Hensen legt in dit stuk uit hoe het komt dat de onrust in het Midden-Oosten geen groter effect heeft aan de pomp.
Het Chinese BYD en het Amerikaanse Tesla lijken verwikkeld in een voortdurende strijd om wie elk kwartaal de meeste elektrische auto’s kan verkopen. Dit kwartaal was dat Tesla, met 462.890 verkochte auto’s, tegenover 443.426 van BYD. De cijfers die Tesla gisteravond presenteerde, vielen beleggers wel tegen: ze hadden gerekend op meer. Het aandeel daalde ruim 6 procent.
In het derde kwartaal zijn de cao-lonen met ruim 6,8 procent gestegen, bericht het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vanochtend. Dat is net zoveel als in het laatste kwartaal van 2023 – en dat was de grootste stijging ooit.