Piqué na zijn doelpunt in de Champions League-wedstrijd tegen Olympique Lyon in 2019.
Foto Juan Medina/Reuters
De Spaanse voetballer Gerard Piqué stopt met voetballen. De verdediger van FC Barcelona kondigde zijn afscheid donderdag aan op sociale media. Zaterdag zal Piqué zijn laatste wedstrijd voor de Catalaanse club spelen, thuis tegen UD Almería.
Piqué geldt als een van de meest succesvolle Spaanse voetballers ooit. Met het Spaanse voetbalelftal won hij het WK in 2010 door Nederland met 1-0 te verslaan en in 2012 kwam daar de Europese titel bij. Met FC Barcelona, waar hij sinds 2008 voor uitkomt na korte periodes bij Manchester United en Real Zaragoza, werd Piqué acht keer landskampioen. Hij won daarnaast zeven keer de Spaanse beker, drie keer de Champions League en drie keer de wereldbeker voor clubteams.
Dit seizoen was hij echter geen vaste waarde meer voor zijn ploeg. De 35-jarige verdediger had eerder al afscheid genomen van de Spaanse ploeg, al maakte hij wel deel uit van de 55-koppige voorselectie voor het WK in Qatar. „Ik heb altijd gezegd dat er voor mij geen andere club zou zijn dan Barcelona, en zo gebeurt het”, zegt Piqué in zijn afscheidsfilmpje. „Nu word ik een gewone supporter.”
De Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot heeft vandaag tientallen vluchten gecanceld in verband met een „probleem in de informatiesystemen”. Een hackersgroep die zichzelf Silent Crow noemt claimt de systemen van Aeroflot te hebben gehackt. Aeroflot heeft dat nog niet bevestigd.
Silent Crow schrijft volgens The Kyin Independent op Telegram een jaar lang in het bedrijfsnetwerk van Aeroflot te hebben ingebroken en toegang te hebben gehad tot „de kern van de infrastructuur”. De hackersgroep zegt daarnaast de IT-infrastructuur „volledig” te hebben vernietigd, inclusief zevenduizend servers. Silent Crow zou de aanval hebben uitgevoerd in samenwerking met de Wit-Russische activistengroep Cyberpartisans BY, tegenstander van het regime van de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko.
De activistenbeweging zegt de hack te hebben uitgevoerd vanwege de Russische invasie van Oekraïne. „Glorie aan Oekraïne! Lang leve Belarus”, schrijft Silent Crow op Telegram. Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov noemt de storing bij Aeroflot in een eerst reactie „zeer alarmerend”. De Oekraïense regering heeft nog niet gereageerd op de hack.
Sinds de Russische invasie in Oekraïne en de daaropvolgende internationale sancties is het aantal bestemmingen waarop Russische maatschappijen kunnen vliegen drastisch afgenomen. Het komt sindsdien ook veel vaker voor dat het luchtverkeer wordt verstoord. Er zijn bijvoorbeeld geregeld vertragingen in verband met aanvallen op Russische luchthavens met drones.
Een Airbus A321-211 van Aeroflot gestrand in Genève nadat het luchtruim werd gesloten voor Russische vluchten kort na de invasie van Oekraïne in 2022.
Radicale ideeën om de opwarming van de aarde tegen te gaan vinden steeds meer hun weg naar onderzoek en politiek. Eén van die ideeën is het loslaten van grote hoeveelheden zwaveldeeltjes in de stratosfeer die daar zonlicht reflecteren zodat minder straling de atmosfeer in komt. Veel is nog onduidelijk rond dergelijke stratosfeerinjecties, waaronder ook de vraag op welke hoogte die deeltjes het beste in de stratosfeer gespoten kunnen worden.
Vier jaar geleden werd in Science Advances door onderzoekers van de Jinan universiteit in China een opvallende aanpak voorgesteld: de zwaveldeeltjes samen met roetdeeltjes vanuit de atmosfeer laten opstijgen. Een aantrekkelijk idee, omdat er dan geen dure stratosfeervliegtuigen ontwikkeld hoeven worden.
De aanpak heeft echter stevige nadelige effecten op onder meer de ozonlaag en neerslagpatronen, blijkt uit vervolgonderzoek van de Chinese onderzoekers dat onlangs in JGR Atmospheres verscheen. Uit ander recent onderzoek van deels dezelfde auteurs, nog niet officieel gepubliceerd, blijkt dat extra hoog in de stratosfeer deeltjes loslaten de nadelige effecten juist flink vermindert.
Broeikasgassen
Een parasol of zonnescherm brengt verkoelende schaduw op een zonnige dag. Een klein beetje zonnestraling tegenhouden in de stratosfeer kan verkoeling brengen op aarde. Niet door een schaduw te werpen, maar doordat broeikasgassen minder kans krijgen om de atmosfeer op te warmen. Het probleem van de broeikasgassen in de atmosfeer verdwijnt hiermee echter niet, zoals ook de zon weer stevig brandt zodra de parasol is ingeklapt. Dit soort ideeën, de verzamelterm ervoor is geo-engineering, worden dan ook voornamelijk gezien als een eventuele manier om tijd te winnen om de uitstoot van broeikasgassen omlaag te kunnen brengen.
Het idee van stratosfeerinjectie is afgekeken van vulkaanuitbarstingen
Het idee van stratosfeerinjectie, ook wel stratosferic aerosol injection (SAI) genoemd, is afgekeken van vulkaanuitbarstingen. Een flinke vulkaanuitbarsting spuwt zwaveldeeltjes omhoog die in de stratosfeer belanden, op 18 tot 25 kilometer boven het aardoppervlak. Daar verspreiden de deeltjes zich en blijven ze lang hangen. Zwaveldeeltjes hebben weerkaatsende eigenschappen, waardoor ze zonnestraling terugkaatsen naar de ruimte en de temperatuur op aarde daalt. Na de uitbarsting van de Filipijnse Pinatubo-vulkaan in 1991 was het hierdoor op aarde gedurende enkele maanden gemiddeld een halve graad koeler.
Neerslagpatronen
De laatste jaren zijn veel modelstudies gedaan naar de kansen en risico’s van SAI. Daaruit blijkt dat het inderdaad kan werken om de gemiddelde temperatuur op aarde omlaag te brengen. Maar er zijn aanzienlijke nadelen. Zo kunnen belangrijke neerslagpatronen zoals de moesson veranderen en de zwaveldeeltjes breken de beschermende ozonlaag af. Hoeveel invloed SAI heeft op neerslagpatronen is onder meer afhankelijk van de locatie van de injecties. Ook het type deeltjes maakt uit, zwavel is slecht voor de ozonlaag maar andere weerkaatsende deeltjes misschien minder.
In onder meer de Verenigde Staten, China en ook het Verenigd Koninkrijk wordt de laatste jaren meer geïnvesteerd in onderzoek om dit soort vragen te beantwoorden. Het is voornamelijk model-onderzoek, praktijkonderzoek vond tot nu toe amper plaats omdat onderzoekers veel maatschappelijke weerstand ondervonden. De komende jaren gaat er echter ook meer onderzoeksgeld naar praktijkstudies toe.
Om deeltjes omhoog te krijgen wordt meestal aan stratosfeervliegtuigen gedacht. Bestaande vliegtuigen komen tot maximaal 13 kilometer hoogte. De stratosfeer begint echter op 18 tot 25 kilometer hoogte, afhankelijk van de plek op aarde. Er zouden dus andere typen vliegtuigen voor ontwikkeld moeten worden. Een ander idee is om het met ballonnen te doen, maar ook die techniek bestaat nog niet.
Pluim van deeltjes
Het idee van de Chinese onderzoekers vergt geen nieuwe techniek. Zij stellen voor deeltjes (in gasvorm) op 13 kilometer hoogte los te laten, vergezeld van wat black carbon, roet. Roet absorbeert veel straling, en door de warmte die daarmee gepaard gaat beweegt de pluim van deeltjes als geheel omhoog tot zo’n 20 kilometer hoogte. Ze noemen hun aanpak Solar Powered Lofting. Ook zij keken ter inspiratie voor dit idee naar de natuur. Bij bosbranden worden op dezelfde manier deeltjes omhoog getransporteerd.
De aanpak lijkt te werken. Maar zoals de locatie van injecteren uitmaakt voor de gevolgen voor neerslagpatronen en ozonlaag, maakt ook de hoogte veel uit, blijkt uit vervolgonderzoek van de Chinezen. Bij solar powered lifting zijn de nadelige gevolgen heftiger dan wanneer de deeltjes direct in de stratosfeer gebracht worden. Dit komt doordat roet het onderste deel van de stratosfeer meer opwarmt. Hoewel goedkoop en eenvoudig, lijkt de aanpak dus extra schadelijk. „Deze klimaateffecten vereisen zorgvuldige overweging in discussies over klimaatinterventiestrategieën”, concluderen de onderzoekers.
Wat doet hoge injectie dan eigenlijk? Een van de Chinese onderzoekers, dit keer in samenwerking met wetenschappers van de universiteit van Colorado in de VS, modelleerde de situatie ook voor stratosfeerinjectie op 50 kilometer hoogte, aan de bovenkant van de stratosfeer. Een paper hierover verscheen in juni als preprint en moet nog worden beoordeeld door collega’s.
Injectie aan de bovenkant
Bij injectie aan de bovenkant blijken de zwaveldeeltjes minder op te hopen in de onderste laag van de stratosfeer dan bij injectie midden in de stratosfeer (en veel minder dan injectie onder de stratosfeer). Daardoor vindt er minder opwarming onderin plaats, wat ook andere nadelige gevolgen minder heftig maakt. De ozonlaag herstelt zich sneller en de invloed op neerslagpatronen is minder. Het verkoelende effect is bovendien groter.
„Deze bevindingen suggereren dat SAI op 50 kilometer hoogte een effectievere en minder verstorende aanpak voor klimaatinterventie zou kunnen bieden”, schrijven de onderzoekers. Daarentegen zijn de technische vraagstukken wel weer een stuk ingewikkelder: voor deze hoogte zijn geen nieuwe vliegtuigen maar nieuwe raketten nodig.
In Turkije zijn maandag voor de derde dag op rij grootschalige bosbranden aan de gang. Het land heeft de laatste weken meerdere keren te maken gehad met grote bosbranden. Sinds juni kwamen daarbij volgens de Turkse krant Hürriyet zeventien mensen om het leven, met name vrijwilligers die de branden probeerden te blussen. In verschillende delen van Turkije zijn duizenden mensen geëvacueerd.
Zondagavond laat waren volgens de Turkse landbouwminister in drie provincies verspreid over het land actieve brandhaarden. Een van die provincies is het noordwestelijk gelegen Bursa. De branden begonnen daar zaterdag in de heuvelachtige gebieden rond de gelijknamige stad. Met ruim drie miljoen inwoners is Bursa de vierde stad van het land. Inmiddels worden de randen van de stad bedreigd en zijn ruim drieduizend mensen geëvacueerd uit omliggende dorpen.
Mensen proberen de branden te blussen in de heuvels ten zuiden van de stad Bursa.
Foto Mustafa Bikec/Anadolu
De vlammen bereiken de oostelijke voorsteden van Bursa.
Foto Onur Yurtsever/AFP
Brandweerlieden werken dag en nacht door om de branden te bestrijden.
Foto Sercan Ozkurnazli/dia images via Getty Images
Door harde wind blijven de bosbranden woeden en verspreiden ze zich snel.
Foto Mustafa Bikec/Anadolu
Verschroeide heuvels na de brand.
Foto Sercan Ozkurnazli/DIA Images via AP
In het zuidoosten van Turkije werd vrijdag een nationale recordtemperatuur gemeten. In Silopi, in het grensgebied met Syrië en Irak, werd het 50,5 graden Celsius. Verspreid over heel Turkije zijn in juli lokale warmterecords gemeten.
De kustgebieden van Turkije zijn de afgelopen jaren zwaar getroffen door natuurbranden, nu de zomers steeds heter en droger worden — een ontwikkeling die volgens wetenschappers het gevolg is van door de mens veroorzaakte klimaatverandering.
„We staan momenteel dag en nacht paraat”, schrijft de Turkse president Recep Tayyip Erdogan op X. Hij schrijft dat tientallen vliegtuigen, meer dan honderd helikopters en zesduizend voertuigen op de grond worden ingezet om de branden te bestrijden. Ook zijn 25.000 boswachters en 132.000 vrijwilligers actief in de brandbestrijding.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2022/11/soccer-spain-fcbpique.jpg)
