N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Politiek In de podcast Haagse Zaken geeft de Haagse redactie haar visie op politieke onderwerpen, en wordt verteld hoe verhalen totstandkomen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/11/0511cul-sebaudio-cover-01.jpg)
Illustratie Seb Agresti
Dat het medialandschap aan het veranderen was, merkte ik pas echt in de maanden voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Toen ik als correspondent in de Verenigde Staten die verkiezingen volgde, betrapte ik mezelf erop dat ik meer tijd besteedde aan het luisteren van politieke podcasts dan aan het lezen van politieke analyses in kranten. Political Gabfest van tijdschrift Slate, nog steeds een aanrader, leerde me veel meer over Amerikaanse politiek dan wat ik elke dag moest lezen, en het was nog leuker om te volgen ook.
Vrijwel alle serieuze Amerikaanse kranten en tijdschriften maakten al indrukwekkende podcasts, en ik raakte in die tijd verslingerd aan het medium. Dat lag vooral aan het feit dat de politieke podcast een toegevoegde waarde heeft ten opzichte van geschreven tekst. Politieke journalisten nemen veel meer de vrijheid om over hun expertise te praten. Bovendien is een politieke podcast meestal een gesprek: journalisten bevragen elkaars ideeën, corrigeren elkaar, gaan het debat aan, en brengen zo het journalistieke gesprek verder.
In 2017 nam Lamyae Aharouay, toen redacteur bij BNR en columnist bij NRC, het initiatief voor de eerste politieke podcast in Nederland. Ze ging samenwerken met de Haagse redactie, en begon vlak voor de Tweede Kamerverkiezingen van dat jaar met profilerende gesprekken over lijsttrekkers. Vijf jaar en ruim negen miljoen downloads verder heeft Haagse Zaken zich verdiept. Nu praten vakredacteuren over politieke onderwerpen – het liefst onderwerpen die minder opvallen in de dagelijkse hectiek in het Kamergebouw.
Henk Krol
Al bij de eerste aflevering werd de meerwaarde van het medium duidelijk: Henk Krol, toen lijsttrekker van 50Plus, werd door Aharouay en de politiek verslaggevers Titia Ketelaar en Emilie van Outeren uitgebreid en met hoorbaar plezier besproken. Van zijn manier van denken en zijn persoonlijkheid tot de achterban van 50Plus. Wat ze in drie kwartier konden bespreken, zou nooit in een klassiek verhaal in NRC passen.
Haagse Zaken koos bewust een andere aanpak dan radio en televisie. Het mocht geen talkshowtafel worden, met vrijblijvende meningen over de actualiteit, politici waren niet welkom en het moest een geïnformeerde weging van een politiek onderwerp worden. Een heel enkele keer betekent dat dat kennis van buiten wordt gezocht. Zo schoof in november 2021 hoogleraar politicologie Tom van der Meer (UvA) aan om de resultaten van het Nationaal Kiezersonderzoek bekend te maken, en te becommentariëren. Het Nederlandse politieke landschap was niet alleen ernstig versplinterd, op het gebied van (met name) klimaat was grote polarisatie te zien. Maar uitzendingen als deze blijven uitzonderingen. In de kern is Haagse Zaken de visie van de Haagse redactie op Haagse politiek.
Verantwoording
Steeds belangrijker is het dat journalisten zich verantwoorden voor hun werk. Podcasts, zeker ook Haagse Zaken, blijken zich daar goed voor te lenen. Onderzoeksverhalen in NRC behandelen een kwestie. Haagse Zaken kan, omdat het in de kern een journalistiek gesprek is, dieper ingaan op het waaróm. Hoe hebben auteurs een zaak aangepakt? Voor welke ethische dilemma’s stonden ze?
Redacteuren Enzo van Steenbergen en Petra de Koning praatten in september 2019 over een verhaal dat zij hadden geschreven over voormalig PVV-Kamerlid Karen Gerbrands. Zij vertelde hoe zij haar goede vriendin en PVV-raadslid Willie Dille was verloren, en hoe weinig ze zich gesteund voelde door haar partij. Omdat het verhaal over zelfdoding ging en er veel persoonlijke details in verteld werden, was het belangrijk om ook te vertellen waarom NRC het belangrijk vond dit verhaal te brengen.
Dat Haagse Zaken een collectieve inspanning is, bewijzen de marathonuitzendingen rond de Algemene Politieke Beschouwingen in september. Daarbij bespreekt de Haagse redactie de inbreng van alle (inmiddels twintig) fracties in de Tweede Kamer. Redacteuren schuiven aan om te praten over de partij die zij volgen. Het plezier in die afleveringen zit hem vaak juist in de details die redacteuren weten over de kleine fracties, die niet zo vaak het nieuws halen. Waar hoor je nog alles over een eenmansfractie als die van Liane den Haan of Nilüfer Gündogan?
Afscheid Tom-Jan Meeus
De best beluisterde aflevering van Haagse Zaken, met afstand, is de laatste waarin stamgast en politiek columnist Tom-Jan Meeus aanschoof. Meeus vertelde in die aflevering over zijn werkwijze, die uniek is in Den Haag. Meeus schreef tot afgelopen zomer zijn zaterdagse Haagse Invloeden op basis van de combinatie van onderzoeksjournalistiek en columnistiek. Die rubriek werd onder politici en Haagse insiders een must-read. Meeus legt in deze aflevering uit hoe hij te werk ging, hoe hij omging met anonieme bronnen en hoe Den Haag in de afgelopen tien jaar, de tijd die zijn rubriek omspande, ingrijpend veranderd is. En niet ten goede.
