Yesilgöz legt terrorismecoördinator NCTV aan banden: geen bevoegdheid meer om burgers online te volgen

Privacy Een wetsvoorstel dat de NCTV verdergaande bevoegdheden zou geven, is na kritiek aangepast door minister Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid, VVD).

De NCTV verzamelde en verspreidde jarenlang privacygevoelige informatie over burgers, zonder dat dit mocht.
De NCTV verzamelde en verspreidde jarenlang privacygevoelige informatie over burgers, zonder dat dit mocht.

Foto Sem van der Wal / ANP

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) krijgt geen bevoegdheid om burgers online te volgen. Dat blijkt uit aanpassingen van een wetsvoorstel dat vrijdag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Het voorstel ging terug naar de tekentafel omdat de Kamer wilde dat minister Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid, VVD) de activiteiten van de NCTV inperkte.

De wetswijziging volgde op berichtgeving in NRC over misstanden bij de NCTV. De coördinator verzamelde en verspreidde jarenlang privacygevoelige informatie over burgers, zonder dat dit mocht. Zo verzamelde de NCTV via nepaccounts op sociale media online uitingen van onder meer linkse en rechtse activisten en religieuze voormannen om daar, zonder wettelijke basis, analyses over te schrijven en deze te delen met andere overheidsinstanties. Sommige gevolgde personen kwamen hierdoor in de problemen, zonder te weten waarom. Yesilgöz wilde de NCTV alsnog de bevoegdheid zou krijgen om dit soort persoonsgegevens te verzamelen, omdat de coördinator anders haar taken niet zou kunnen uitvoeren.

In eerste instantie waren overwegend linkse partijen – SP, D66, Denk, GroenLinks, Bij1, PvdD en PvdA – tegen de uitbreiding van de bevoegdheden van de NCTV. Later sloten de PVV en BBB zich bij hen aan. De Autoriteit Persoonsgegevens was bovendien fel tegen het wetsvoorstel, dat volgens de privacywaakhond “de deur open zet voor een surveillancemaatschappij. Waarbij op grote schaal, en zonder goed toezicht, allerlei gevoelige informatie over burgers wordt verzameld”. Yesilgöz toonde begrip voor de kritiek en liet weten dat het wetsvoorstel „enige aanpassing” behoefde.

Geen online onderzoek

Die aanpassing is er nu gekomen. Het kabinet laat weten dat de NCTV haar „analysetaak” kwijtraakt en zich enkel gaat richten op het coördineren van het Nederlandse terrorismebeleid, waar de organisatie oorspronkelijk voor was opgericht. Concreet betekent dit dat de NCTV-medewerkers geen online uitingen van burgers meer mogen verwerken in hun analyses.

Het begrenzen van de bevoegdheden van de NCTV wordt Yesilgöz niet door iedereen in dank afgenomen. Voormalig NCTV-chef Paul Abels, die de analyseafdeling opzette en jarenlang leidde, reageert op Twitter verbolgen dat de analysetaak „de nek omgedraaid” is. „De facto wordt NCTV hiermee tot zinloos en krachteloos orgaan gemaakt”, stelt de voormalig NCTV-topman.