Harbers: geld voor nieuwe bruggen en wegen naar onderhoud infrastructuur

Mobiliteit Minister Harbers schuift geld voor nieuwe infrastructuur naar onderhoud van oude bruggen, wegen en spoorlijnen. Door stikstofproblemen, personeelstekort en hogere kosten zijn nieuwe projecten onzeker.

De Merwedebrug moest in 2016 in allerijl gesloten worden vanwege ‘haarscheurtjes’ in de constructie.
De Merwedebrug moest in 2016 in allerijl gesloten worden vanwege ‘haarscheurtjes’ in de constructie.

Foto Ilvy Njiokiktjien

De aanleg van nieuwe infrastructuurprojecten in Nederland gaat verdere vertraging oplopen. Minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat, VVD) haalt geld dat gereserveerd was voor nieuwe bruggen, wegen en spoorlijnen ‘naar voren’ voor onderhoud aan bestaande infrastructuur. Dat laat hij vrijdag weten in een brief aan de Tweede Kamer.

De vrijdag aangekondigde maatregel kan gevolgen hebben voor grote projecten als de tramlijn naar Veldhoven (voor een betere bereikbaarheid van de Brainport-regio), de nieuwe brug over de Maas in Rotterdam en het doortrekken van de Noord/Zuidlijn naar Schiphol.

Grote investeringen in de bereikbaarheid van toekomstige woonwijken schuiven mogelijk ook op. Zo is de al lastig te behalen kabinetsdoelstelling om voor 2030 900.000 woningen te bouwen nog weer wat verder weg.

Onzekerheid

Het leggen van nieuw asfalt en de bouw van nieuwe bruggen en spoorlijnen worden geplaagd door onzekerheid. Gebrek aan stikstofruimte, grote personeelstekorten in de bouw en sterk gestegen bouwkosten zorgen voor vertragingen – vaak al voor er een schop de grond in is gegaan.


Lees ook: Op peil houden van infrastructuur wordt miljarden duurder

Om het beschikbare geld toch te kunnen besteden, wordt in plaats van nieuwbouw dus geïnvesteerd in het herstel van al bestaande bruggen, water- en snelwegen.

Het ministerie van Infrastructuur besluit in overleg met provincies bij welke projecten geld wordt weggehaald, en waar nu wél wordt geïnvesteerd. Om hoeveel geld het precies gaat, is volgens een woordvoerder van het ministerie nog niet zeker.

Achterstallig onderhoud

Veel waterwegen, snelwegen, sluizen en delen van het spoornetwerk zijn verouderd en kunnen de scherpe toename van het verkeer van de afgelopen decennia niet aan. Zo moest de Merwedebrug in 2016 in allerijl gesloten worden vanwege ‘haarscheurtjes’ in de constructie. Ook waren er in 2017 en 2018 enkele sluizen waarvan sterk verouderde onderdelen het begaven.

Om nieuwe incidenten te voorkomen, houdt Rijkswaterstaat zeker 20 bruggen scherper in de gaten. Op sommige ervan gelden al beperkende maatregelen. Bijvoorbeeld op de Haringvlietbrug in Rotterdam, waar je nog maximaal 50 kilometer per uur mag rijden zodat de platen van het brugdeel niet losraken.

De matige kwaliteit van de Nederlandse infrastructuur is zichtbaar omdat onderhoud jarenlang werd uitgesteld door geldgebrek. Al jaren rapporteren ministers tekorten voor beheer en onderhoud van infrastructuur.

In 2019 waarschuwde Van Nieuwenhuizen voor „de grootste vervangings- en renovatieopgave in de geschiedenis”. In 2021 stuurde haar opvolger, toenmalig (demissionair) infrastructuurminister Barbara Visser (VVD) een noodoproep naar de Kamer: Rijkswaterstaat komt de komende vijftien jaar elk jaar 1 miljard euro tekort.

Het is niet voor het eerst dat geld voor de aanleg van nieuwe projecten wordt aangewend voor onderhoud van bestaande infrastructuur. In 2020 haalde toenmalig minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) ook al geld van nieuwe projecten naar voren.