Saruman is onttoverd

Straatnaam Straatnamen zijn een gegeven. Zo ook in de Geldropse Tolkien-buurt, ziet Casper van der Veen, waar fantasy werkelijkheid werd.

‘You shall not pass!” Die donderende zin van tovenaar Gandalf weerklinkt onwillekeurig in je hoofd als je in het Brabantse Geldrop in de slechts tweehonderd meter lange straat met de naam ‘Gandalf’ loopt. Een Balrog, het monster dat de tovenaar probeerde te bezweren, is nergens te zien. De zin is één van de bekendste citaten uit de verfilming van The Lord of the Rings, de romancyclus van de Britse schrijver J.R.R. Tolkien.

In de woonwijk Genoenhuis is een hele buurt vernoemd naar personages uit het werk van Tolkien. De meeste woningen stammen uit de jaren negentig en met enige fantasie kun je een (ovale) ring in de plattegrond ontwaren. De bedenkers zijn selectief te werk gegaan: er zijn bijna alleen straten vernoemd naar positieve helden uit de boekenreeks, zoals de hobbits Frodo en Sam.

Sauron

Een weg vernoemd naar het wezen Gollum of Sauron, de verpersoonlijking van het kwaad, ontbreekt. Wel kent de wijk peuterspeelzaal de Hobbit, zitplek Steen der Wijzen en speeltuin Fangorn.

Het idee voor de namen ontstond in 1990, zo ontdekte een verslaggever van het Eindhovens Dagblad, die toenmalig voorzitter van de straatnaamcommissie Nick van Broekhoven opspoorde. Aanvankelijk wilde het college destijds de circa negentig straten vernoemen naar verdienstelijke oud-gemeenteraadsleden. „Maar we kwamen er al snel achter dat we niet tot voldoende namen kwamen”, aldus Van Broekhoven.

De lokale VVD sputterde nog wat tegen, maar uiteindelijk kwam de wijk er

De verstokte Tolkien-fan stelde voor om de wijk namen uit Midden-Aarde te geven, de wereld van Tolkien. De lokale VVD sputterde nog wat tegen, maar uiteindelijk kwam de wijk er. De elven en dwergen zitten keurig bij elkaar en ook zijn er menselijke helden ondergebracht in Gondor- en Rohan-secties.

De Tolkien-namen maakten lokaal carrière. De dierenkliniek in de buurt zei in 2019 tegen het Eindhovens Dagblad dat er daar zestien huisdieren met de naam Frodo en twee Gimli’s, naar de gelijknamige dwerg, rondlopen.

De Tolkien-buurt trok internationaal aandacht in onder meer The Huffington Post, Oddity Central, en bij een legioen aan influencers en bloggers . In de buurt blijken Tolkien-fans dun gezaaid. Toen de Britse acteur Christopher Lee in 2015 overleed, vroeg Omroep Brabant bewoners van de straat ‘Saruman’, vernoemd naar de door Lee gespeelde twijfelachtige tovenaar, om een reactie. Die was lauw. „Ik woon toevallig aan de Saruman maar we hebben het er nooit over.”