27 minuten lukt er niks bij Feyenoord-spits Ayase Ueda – tot die ‘geweldige kopstoot’

Het inschieten ging goed. Drie uit vier, waaronder een harde knal in de kruising. Feyenoord-spits Ayase Ueda doet het met beide benen, wat hem onvoorspelbaar maakt. Net voor hij richting de kleedkamer gaat, om zich klaar te maken voor het thuisduel tegen FC Twente, blijft de Japanner als enige even staan bij de zijlijn. Hij roept een staflid bij zich en springt een paar keer stevig tegen zijn schouders aan – zo bereidt Ueda zich voor op duels.

Een Japanse vlag hangt achter het doel, bij de harde kern van Feyenoord. Die steun kan niet los worden gezien van Ueda’s promotie tot basisspeler, nu eerste spits Santiago Giménez minimaal tot aan de winterstop is uitgeschakeld met een blessure. Na een jaar als reserve, moet deze maanden blijken hoe waardevol Ueda (26) daadwerkelijk is.

Hoge verwachtingen

De verwachtingen waren hoog, toen hij augustus vorig jaar werd gepresenteerd in de Kuip. Hij kreeg het predicaat ‘recordaankoop’, nadat hij voor zo’n tien miljoen euro – acht miljoen vast, plus twee miljoen aan mogelijke bonussen – overkwam van Cercle Brugge. Het tekende de veranderde status van Feyenoord, dat jarenlang een zwakke financiële positie had. Nu haalde de club met hem alvast een opvolger voor het geval Giménez zou vertrekken.

In zijn eerste jaar had Ueda het moeilijk, iets wat hij ook door liet schemeren in gesprekken met Japanse journalisten. „Het team speelt op een niveau dat ik nog nooit eerder heb meegemaakt, ik heb veel dingen om aan te werken”, zei hij eind vorig seizoen tegen de Japanse verslaggever Nicole Furuya, die een transcript van dat gesprek aan NRC stuurde. Ueda verschijnt weinig in de media omdat hij beperkt Engels spreekt – bij de club vertaalt fysiotherapeut Takahiro Nakada voor hem.

Bij zijn invalbeurten vorig seizoen, miste hij zichtbaar handelingssnelheid en technische finesse. Wat wel opviel, was zijn enorme sprongkracht. Een enkele keer was hij belangrijk – uit tegen sc Heerenveen maakte hij kort voor tijd de winnende. Maar het was te weinig om het Giménez, die een vormcrisis had, lastig te maken als aanvalsleider.

Ueda moest wennen aan die reserverol. Bij de Japanse topclub Kashima Antlers was hij jarenlang basisspeler, net als bij Cercle Brugge in het seizoen 2022-2023. Hij was altijd „nodig” bij de clubs waar hij speelde, zei Ueda in mei tegen Furuya. „Het was een uitdaging voor me om in een omgeving te komen waar ik niet altijd speelde.”

Het team speelt op een niveau dat ik nog nooit eerder heb meegemaakt, ik heb veel dingen om aan te werken

Ayase Ueda
spits Feyenoord

Afgelopen zomer leek Giménez een transfer te maken – waardoor Ueda zou doorschuiven naar eerste spits. Maar de Mexicaan bleef, een tegenvaller voor Ueda. „Ik denk dat hij vorig seizoen bij vlagen heeft laten zien dat hij echt wel wat kan”, zei Feyenoord-directeur Dennis te Kloese begin september over de Japanse international. „Het is nu niet makkelijk voor hem, ook omdat hij verwacht had dat hij nu het vertrouwen zou hebben.”

Dat was kort voor Gimenéz op een brancard van het veld werd gedragen – half september tegen NAC. Ueda viel in en scoorde direct: de belangrijkste remedie voor een spits die zoekt naar ritme en vorm. Maar ‘los’ is hij nog niet. Een week later tegen NEC miste hij enkele kansen en afgelopen woensdag in de Champions League tegen Girona werd een matig ingeschoten strafschop van hem gestopt.

Belangrijk aanspeelpunt

Zondag tegen FC Twente, begint Ueda ook moeizaam. Coach Brian Priske ziet in hem een belangrijk aanspeelpunt. Met directe passes vanuit de verdediging, wordt hij veel gezocht. Met het idee dat Feyenoord vanuit daar verder kan bouwen aan een aanval. Maar in de eerste helft gaat dat meerdere keren fout.

Na twaalf minuten speelt rechtsback Jordan Lotomba een lange bal op Ueda. Die staat rond de middenlijn, met zijn rug naar het doel van FC Twente. Hij buigt door zijn knieën, bijna gehurkt, en lijkt de bal klaar te willen leggen voor een opkomende middenvelder. Maar er loopt niemand mee op. Dus: simpel balverlies. Het laat zien dat Ueda nog moeite heeft met zijn oriëntatie.

Zeven minuten later gaat het opnieuw mis, bij een inspeelpass van centrale verdediger Thomas Beelen: Ueda neemt aan, maar raakt de bal kwijt als Youri Regeer en Max Bruns druk op hem zetten. Kort erop, bij een vergelijkbare situatie, is het bijna fataal. Het lukt Ueda niet om een pass van Beelen te controleren, Bruns onderschept makkelijk, waarna FC Twente via Daan Rots een enorme kans op de openingsgoal mist.

Zo lukt er in het eerste deel bijna niks bij Ueda. Maar dan, opeens, in de 28ste minuut doet hij iets waardoor de wedstrijd kantelt. Feyenoord zoekt de opening in de stugge defensie van FC Twente. Ongeduld is te horen op de tribunes, waarom versnelt Feyenoord niet?

Beelen zet op, Ueda komt uit de dekking, beweegt ‘in’ de bal. Hij combineert met middenvelder Hwang In-beom, die opent op de opkomende linksback Hugo Bueno. Als die een gevoelige voorzet geeft, loopt Ueda slim weg en kiest positie bij de tweede paal. Daar maakt hij de 1-0 met een „geweldige kopstoot”, zoals stadionspeaker en voormalig kopspecialist Peter Houtman het omschrijft.

‘Ups en downs’

Als Hwang even later 2-0 heeft gemaakt, schiet Ueda bij een grote kans wild en hoog over. Ook dat is Ueda: wisselvallig, alles of niets. „Het was een optreden met ups en downs”, zegt Priske. „Het is een kwestie van vertrouwen voor Ayase. Hij stond er vaak naast, hij heeft misschien niet dat gevoel. Er ligt veel druk op zijn schouders.”

Als Ueda eenmaal scoort, heeft hij de neiging dat te blijven doen, zegt Toru Nakata, een Japanse journalist die werkzaam is in Nederland en de spits al langer volgt. In het begin maakte hij bij Cercle Brugge ook weinig goals. Net als in de eerste jaren bij de Japanse nationale ploeg. „Toen kreeg hij ook kritiek.” Inmiddels scoort hij vaak voor Japan.

Zijn manier van spelen is veranderd, zegt Nakata. Ueda’s grootste wapen bij Japan en Cercle Brugge was zijn snelheid in de diepte, in de omschakeling. Bij Feyenoord ontwikkelt hij zich ook als aanspeelpunt. ‘Ueda 2.0’, noemt Nakata dat.

Juist op dat aspect van het spel van Ueda is coach Priske zondag kritisch. „Ik zou willen dat hij vaker wat langer de bal vasthoudt.” Toch wordt er na de 2-1 zege op FC Twente gezwaaid met de Japanse vlag.