Wie noodgedwongen zelfstandige zonder personeel wordt, heeft het vaak minder goed dan de zzp’er die bewust voor dat bestaan koos. Dat blijkt uit onderzoek van de Rabobank naar ‘brede welvaart’, waarbij niet alleen naar financiën, maar ook naar andere factoren zoals gezondheid, de werk-privébalans en persoonlijke ontwikkeling gekeken wordt.
Uit de enquête van de Rabobank onder meer dan zesduizend werknemers en duizend ondernemers blijkt dat zzp’ers die niet bewust voor het ondernemerschap hebben gekozen, het op verschillende vlakken moeilijker hebben. Ze zijn minder zeker dat ze voldoende werk zullen hebben, kunnen minder makkelijk rondkomen en zijn vaker ontevreden over hun woonsituatie.
Vorig jaar bleek uit de Zelfstandigen Enquête Arbeid van onderzoeksinstituut TNO dat een op de tien zzp’ers in Nederland liever in loondienst wil werken. Gezien het lagere welzijn van noodgedwongen zzp’ers en de moeite die zij hebben om rond te komen, noemt de Rabobank dit „zorgelijk”, omdat het betekent dat een aanzienlijk deel van de 1,25 miljoen zzp’ers in Nederland in een kwetsbare situatie verkeert.
Dé zzp’er bestaat niet: naast ondernemers die goed boeren en hun eigen prijs kunnen bepalen, is er ook een groep die geen vast werk kan vinden en noodgedwongen als zelfstandige de eindjes aan elkaar moet zien te knopen. Bijvoorbeeld werknemers die na ontslag geen baan kunnen vinden, of mensen die werkzaam zijn in sector waar voornamelijk met freelancers wordt gewerkt.
Vaak zijn deze zzp’ers niet goed beschermd tegen arbeidsongeschiktheid en hebben ze hun oudedagvoorziening niet zelf geregeld. Dat kan ook het geval zijn bij zzp’ers die door bijvoorbeeld ziekte of zorgtaken moeilijk aan een vaste baan kunnen komen, of mensen die vanwege omstandigheden alleen op flexibele basis kunnen werken.
In sommige gevallen zijn zij ook schijnzelfstandigen: zzp’ers die volgens de wet eigenlijk in vaste dienst zouden moeten werken, omdat ze maar één baas hebben en weinig te zeggen hebben over hun tarieven, werktijden en andere arbeidsvoorwaarden. Al jaren probeert de overheid schijnzelfstandigheid aan te pakken om zzp’ers te beschermen.
De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties uit 2016 liep uit op een sof. Het doel van die wet was duidelijkheid te scheppen over de arbeidsrelatie tussen zzp’ers en hun opdrachtgevers, door vast te leggen wanneer er sprake zou moeten zijn van een dienstverband. Maar de invoering van de wet leidde tot veel consternatie: werkgevers werden huiverig om zelfstandigen in te huren vanwege mogelijke boetes. Uiteindelijk werd de handhaving op een laag pitje gezet.
Wet uitgesteld tot 2026
Vervanging van die wet is in de maak, maar de invoering van de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) werd onlangs uitgesteld tot tenminste 2026. Vanaf volgend jaar gaat de Belastingdienst weer op grond van de oude wet DBA beoordelen of werkgevers zzp’ers toch in vaste dienst moeten nemen.
Ook de nieuwe wet beoogt schijnzelfstandigheid aan te pakken, maar wil ondernemers meer duidelijkheid geven. Als een zzp’er in een organisatie is ingebed, doordat hij werk doet dat op een vaste manier in de organisatie onder leiding van een ander geschiedt, geldt diegene als werknemer. Wie minder verdient dan 32,24 euro per uur, wordt automatisch als werknemer aangemerkt.
Onderzoekers van Rabobank waarschuwen dat het wetsvoorstel dat kwetsbare zelfstandigen wil beschermen, met een generieke aanpak onbedoeld anderen kan raken. „Bijvoorbeeld mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, of ouders met zorgtaken die vanuit huis met wat meer flexibiliteit willen werken”, zegt onderzoeker Suzanne Bijkerk. Als dit soort zelfstandigen onder de nieuwe wet niet meer als ‘goedkope’ zzp’er kunnen werken en ook niet als werknemer worden ze „de arbeidsmarkt uitgedrukt” en raken ze werkloos, aldus Bijkerk. „Volgens mij hebben we slecht zicht op over hoeveel mensen dat gaat.”
De Belgische politie heeft in de eerste zes maanden van dit jaar een recordaantal vermoedelijke drugsuithalers in het havengebied van Antwerpen gearresteerd. In totaal gaat het om 168 gearresteerden, onder wie een opvallend groot aandeel Nederlanders, aldus de Belgische Federale Politie: naast 57 Belgen arresteerde de scheepsvaartpolitie 83 Nederlanders.
Samen met de haven van Rotterdam, is Antwerpen de belangrijkste poort voor cocaïnesmokkel van voornamelijk Latijns-Amerika naar West-Europa. Hoewel het vaak om jonge mensen gaat, spelen uithalers een belangrijke rol in deze keten.
Voor een paar duizend euro breken zij in op het havengebied om illegale drugs uit containers te halen. Volgens de Belgische politie rekruteren criminele organisaties bewust kwetsbare jongeren om deze riskante klussen op te pakken. Onder de gearresteerden waren 37 minderjarigen, van wie 22 afkomstig uit Nederland.
Het aantal keren dat er vorig jaar drugs gevonden werd in Antwerpen is toegenomen ten opzichte van eerdere jaren, en toch is de totale hoeveelheid onderschepte cocaïne opnieuw sterk afgenomen. Ging het in het eerste halfjaar van 2023 nog om recordhoeveelheid van meer dan 43.000 kilo, is dat nu slechts 16.000 kilo. De Belgische politie vermoedt dat criminele organisaties geraffineerder te werk gaan. Mogelijk verschepen de organisaties hun drugs in kleinere hoeveelheden, om risico’s te spreiden.
Lees ook
Deze ‘drugsoorlog’ is geen Vlaams onderonsje – Nederlanders spelen prominente rol
Negen van de tien partijen in de gemeenteraad van Zwolle stemden maandagavond voor de komst van een azc. De lokale Swollwacht, de enige partij die tegen stemde, was niet per se tegen een azc, maar wilde de opvang kleinschaliger regelen. Een welhaast unaniem besluit, kortom, van een democratisch gekozen, lokale regering. Goed nieuws, zou je zeggen.
Toch liet Nieuwsuur (NPO 2) in een korte reportage iets anders zien. Het enige raadslid dat aan het woord kwam was Evelina Bijleveld van Swollwacht, en de enige buurtbewoner een vrouw met „grote zorgen”, die insprak in de vergadering. „Mijn kinderen [kunnen] straks niet vrij en onbezorgd opgroeien in hun eigen buurt.” Ook het deel van de publieke tribune dat luidruchtig opstapte tijdens de vergadering van de gemeenteraad, kreeg veel zendtijd.
Natuurlijk, Geert Wilders was vanuit Den Haag als een dolle stier naar Zwolle gestormd om de menigte voor het stadhuis op te jutten, en op te roepen om het besluit van de gemeenteraad niet te accepteren. Logisch om daar verslag van te doen, maar journalistieke objectiviteit is echt iets anders dan alleen de ophef in beeld brengen. Nu mag Wilders zijn campagne via Nieuwsuur uitrollen. Dat lijkt me na de rellen in Coevorden van vorige week toch niet de bedoeling. Die gemeente kon de veiligheid van veertien minderjarige meisjes, gevlucht uit oorlogsgebied, niet garanderen. Een regering op onrechtmatig wijze (bijvoorbeeld met geweld) dwingen om een handeling te verrichten, is volgens de definitie van de Europese Unie een vorm van terrorisme.
Gelukkig werd er wel gelachen in safaripark de Beekse Bergen bij De Oranjezomer (SBS), waar VVD-leider Dilan Yesilgöz aan tafel zat. Of ze zaterdag bij festival Gelderpop was geweest. Douwe Bob had daar namelijk voor het eerst opgetreden sinds Yesilgöz hem van pure Jodenhaat had beschuldigd. Er werd een filmpje getoond van het optreden. „Zullen we het vandaag over leuke dingen hebben?”, zei hij tegen het publiek. „Genoeg drama, jongens!”
Tot tien tellen
Die opdracht nam de immer gezellige presentator Thomas van Groningen, die het stokje van Johnny de Mol overnam, uiterst serieus. „Kunt u tot tien tellen?”, vroeg Van Groningen aan Yesilgöz. „Zeker. Zeker. Ik kan zeker tot tien tellen. Ik ben niet voor niks minister van Justitie en Veiligheid geweest. Ik heb mijn werk altijd goed gedaan. En af en toe is het ongepolijst en ziet het er zo uit. […] Maar je hebt ook mensen nodig die staan voor onze manier van leven. En het ook zien als er iets onder druk staat. Maar dan heb je ook verantwoordelijkheid, en die trek ik mij aan, om het op een goede manier te brengen, en dat heb ik nu niet gedaan.”
Vervolgens ging de leider van de partij met steeds minder zetels in de peilingen verder over het steeds erger wordende antisemitisme, dat volgens Yesilgöz vooral zit „bij extreemlinks, extreemrechts en delen van de islamitische gemeenschap”. En dus: „Je moet voorkomen dat dat soort antidemocratisch gedachtengoed via buitenlandse televisie of hele conservatieve imams ons land binnenkomt. Ik heb een heleboel dingen al voor elkaar kunnen krijgen in het kader van het aanpakken van Jodenhaat, maar ik zou willen dat we één stap verder gaan en onze vrijheden nog meer gaan beschermen.” Welke vrijheden, en van wie, had Van Groningen kunnen vragen. Maar hij richtte zich tot Noa Vahle, de dochter van Linda de Mol, die om onverklaarbare redenen de hele avond ver weg in haar eentje aan een lege bar zat: „Noa, is dit te veel Buitenhof wat ik nu doe?”
„Een tikkie”, reageerde Vahle met een knipoog. „Formule 1 doen?”
„Max kan goed op regen, toch?”
Daarna ging het nog over F-35’s naar Polen, over bezuinigingen en de NAVO-top, en toen liep er een giraffe achter de studio langs. „Ingehaald door Henri Bontenbal”, merkte Van Groningen ineens op. „Tja, dat kan”, zei Yesilgöz. Geen woord over Netanyahu, die die nacht met Trump in het Witte Huis over Gaza zou spreken. Maar wel: genoeg drama jongens. Genoeg drama.
De Amerikaanse president Donald Trump heeft maandag bij het ontvangen van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in Washington gezegd hoopvol te zijn over een staakt-het-vuren in Gaza en dat er vooruitgang is geboekt met het omstreden plan om Palestijnen buiten Gaza te vestigen, melden internationale persbureaus.
Netanyahu zei voorafgaand aan een diner met Trump in het Witte Huis tegen journalisten dat de VS en Israël samenwerken met andere landen die Palestijnen „een betere toekomst” willen geven.
„Als mensen willen blijven kunnen ze blijven, maar als ze weg willen dan moeten ze in staat worden gesteld weg te gaan”, zei hij. „We werken nauw samen met de Verenigde Staten bij het zoeken van landen die willen realiseren wat ze altijd zeggen, namelijk dat ze Palestijnen een beter toekomst willen geven. Ik denk dat we bijna een aantal landen hebben gevonden.”
President Trump zei dat er „veel medewerking is van landen rond Israël” en dat er daarom „iets goeds gaat gebeuren”. Eerder dit jaar kwam Trump al met zijn omstreden idee om Palestijnen te hervestigen en van de Gazastrook „de Rivièra van het Midden-Oosten” te maken.
Inwoners van Gaza keerden zich fel tegen het plan en zeiden hun huizen nooit te gaan verlaten en mensenrechtenorganisaties veroordeelden het als „etnische zuivering”. Israël heeft sinds oktober 2023 naar schatting zo’n 56.000 Palestijnen gedood in de Gazastrook.
Trump ‘hoopvol’ over wapenstilstand
Terwijl Trump en Netanyahu elkaar ontmoeten in Washington, voert een Israëlische delegatie indirecte onderhandelingen met Hamas over een mogelijk staakt-het-vuren en vrijlating van Israëlische gijzelaars.
Trump zei hoopvol te zijn over een wapenstilstand en dat de gesprekken daarover „heel goed” verlopen. Palestijnse bronnen meldden zondag nog aan persbureau Reuters dat de onderhandelingen niets opleverden, maar Trump antwoordde op een vraag van een journalist wat een vredesdeal in Gaza nog in de weg staat: „Ik denk niet dat er een impasse is, ik denk dat alles heel goed gaat.”
Lees ook deze analyse
Trump wil een ‘big deal’ in het Midden-Oosten – maar de Palestijnen mogen niet meepraten
Over wat er dan concreet „heel goed” zou gaan en of er overeenstemming in zicht is over grote struikelblokken als de terugtrekking van Israëlische troepen, humanitaire hulp en het al dan niet voort mogen bestaan van Hamas, zei Trump niks.
Netanyahu zei maandag „altijd controle” te willen houden over de Gazastrook.
Protesten tegen Israël
Tijdens het bezoek van Netanyahu verzamelden zich buiten het Witte Huis honderden demonstranten, meldt Reuters. Die zwaaiden met Palestijnse vlaggen en spandoeken met leuzen als „Stop met het bewapenen van Israël” en „Zeg nee tegen genocide”.
Protest tegen Netanyahu in Washington.
Foto Brendan Smialowski / AFP
Ze riepen ook op tot het arresteren van Netanyahu en verwezen daarbij naar het arrestatiebevel van het Internationale Strafhof tegen hem vanwege oorlogsmisdaden in Gaza.
Gesprekken met Iran
Trump zei maandag ook dat zijn vertegenwoordigers van zijn regering binnenkort een ontmoeting zullen hebben met Iran. „We hebben gesprekken met Iran geagendeerd en ze willen praten”, zei hij voorafgaand aan zijn diner met Netanyahu. „Ze hebben een flinke tik gehad.”
Volgens zijn Midden-Oostengezant Steve Witkoff zal die ontmoeting ergens volgende week plaatsvinden.
Trump zei ook dat hij op enig moment de sancties tegen Iran zou willen opheffen. „Ik zou het geweldig vinden om die sancties, op het juiste moment, weg te kunnen nemen.”
Nobelprijs voor de Vrede
Netanyahu heeft Trump voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede, zo werd ook duidelijk tijdens zijn bezoek aan Washington. Op onder meer door Fox News verspreide beelden is te zien dat Netanyahu Trump tijdens hun diner een brief overhandigde met de nominatie.
Lees ook deze column
Jodenhaat in de gangen van het Pentagon
Volgens Netanyahu bewerkstelligt Trump op dit moment „in het ene na het andere land” vrede, maar vooralsnog is er ondanks intensieve Amerikaanse bemoeienis zowel in Oekraïne als in Gaza nog volop oorlog en nauwelijks uitzicht op duurzame vrede.
„Wauw, bedankt”, reageerde Trump op de brief. „Vooral van jou afkomstig is dit zeer betekenisvol”. Trump heeft meerdere malen laten weten dat hij graag de Nobelprijs voor de Vrede zou ontvangen. Het Noorse Nobelcomité beslist daarover.
