Zelfs herstellend van een blessure bezit Janine Jansen die onverminderd mooie klankrijkdom

Halina Reijn vertelde bij Eva Jinek onlangs dat ze verbaasd was dat haar erotische thriller annex sekskomedie Babygirl zo warm werd ontvangen. In september won hoofdrolspeler Nicole Kidman op het filmfestival van Venetië, waar de film in première ging, de Coppa Volpi voor beste actrice. Babygirl belandde op nummer één op het lijstje beste films 2024 van Time Magazine, Reijn op de prestigieuze ‘directors to watch’-lijst van Variety.

Wie de film ziet, is minder verrast. Na haar horrorkomedie voor Gen Z Bodies Bodies Bodies schreef én regisseerde Halina Reijn een komische thriller die ook oudere generaties zal aanspreken. Ze weet de ‘sweet spot’ te raken waar de kijker zich lichtelijk geprovoceerd en geprikkeld voelt, maar bovenal vakkundig vermaakt wordt – misschien meer nog door haar humor dan door de veelbesproken seks in de film. Een lastige balanceeroefening die weinigen in Hollywood en daarbuiten haar nadoen.

In Babygirl ontmoeten we Kidmans personage Romy terwijl ze zuchtend en kreunend, het haar sensueel uitwaaierend, haar liefdevolle echtgenoot Jacob (Antonio Banderas) berijdt. Haar Hollywood-orgasme blijkt echter een toneelstuk. Na het fluisteren van een postcoïtale „Ik hou van je” sluipt Romy stiekem de kamer uit om masturberend bij ‘daddy porn’ écht klaar te komen. Met een vuist voor de mond, zodat niemand te weten komt dat ze niet klaarkomt van vanilleseks met een gelijkwaardige partner, maar wel als een vrouw bevelen krijgt van een dominant vaderlijke type.

Geestig aangezet

Het contrast tussen wat haar opwindt en Romy’s publieke leven wordt door Reijn en cameraman Jasper Wolf vet en geestig aangezet. Als succesvol directeur van een Amazon-achtig bedrijf staat alles bij haar in dienst van optimalisatie, beheersing en elegantie. Alles draait om controle: op haar werk, over haar imago, over haar rimpels (met botox), over haar jeugdtrauma’s (met EMDR-therapie). Alleen die verdomde lust blijkt minder beheersbaar. Ze raakt ontregeld als de jonge stagiair Samuel (Harris Dickinson) haar ‘redt’ van een agressieve hond door de autoriteit die hij van nature uitstraalt (en dankzij koekjes in zijn binnenzak, zo blijkt later). Door zijn baas Romy vervolgens brutaal en paternalistisch toe te spreken, start hij een spel van aantrekken en afstoten waarin niet alleen macht blijkt te erotiseren, maar ook het risico om die macht te verliezen. Romy zet zowel haar privéleven als haar carrière op het spel.

Het scenario van Babygirl is spannend, het camerawerk verleidelijk, met feeërieke shots van Kidmans luxueuze woningen en het nachtelijke New York waar ze de teugels laat vieren. Maar vooral het acteerwerk laat Babygirl ver boven de gemiddelde thriller uitstijgen. Reijn haalt het beste uit haar acteurs en laat ze intrigerend tegenstrijdig zijn. Kidman is een ijskoningin die zich letterlijk steeds meer blootgeeft en al doende ontrafelt; berekening en kwetsbaarheid wisselen elkaar af. Ze is even menselijk en dus ambivalent en knullig als haar tegenspelers, wat de film ook heel grappig maakt.

Zo is Romy’s echtgenoot Jacob een zelfingenomen Gen X’er die slecht naar haar seksuele verlangens luistert, maar tegelijk is hij een enorme lieverd. Zijn haast kinderlijke reactie als Romy vraagt seks met haar te hebben met een kussen over haar gezicht is aandoenlijk: hij wil geen slechterik zijn. Stagiair Samuel speelt het dominante mannetje in het volste besef dat het maar een pose is: zijn stiekeme glimlachjes of flitsen van ongemak maken duidelijk dat hij maar wat aanklooit. Dat geeft de seksscènes een onhandig soort speelsheid.

Puriteinse Amerikanen

Babygirl voelt licht gewaagd. Halina Reijn draagt vrolijk springstof aan voor opiniepagina’s en talkshows: bedscènes met een actrice op leeftijd, seksuele machtsverhoudingen op de werkvloer, de al dat niet ‘onfeministische’ voorliefde van Romy om af en toe onderdanig zijn – ze geniet er ook van haar gezin in keukenschort ontbijt te serveren. Dat ‘taboe doorbrekende’ karakter van de film onderstreept Reijn gretig in interviews, toch lijkt dat ook in de puriteinse Amerikaanse context eerder tot een geanimeerd debat dan tot woede te leiden.

Dat maakt deze film ook tot zo’n formidabele wolf in schaapskleren. Halina Reijn weet een spannende, grappige film te maken over complexe vrouwelijke seksualiteit en tegenstrijdige verlangens die niet aanvoelt als een stekelig statement maar als een waterijsje dat op een hete zomerdag naar binnen glijdt. Een film met een boodschap maar toch geen pamflet: net als Paul Verhoeven ooit met Basic Instinct, weet ze Hollywood naar haar hand te zetten. Dat is indrukwekkend, zeker voor iemand die pas in 2019 als regisseur debuteerde.

Delen

Mail de redactie

Van de nobele vergiffenis voor ‘verkeerde mannen’ in de klassieke balletsprookjes moest ze niets hebben. Bij choreografe Dada Masilo kon de wankelmoedige Siegfried uit Het Zwanenmeer een knal voor zijn kop krijgen om zijn verbroken belofte van trouw, en de aristocratische verleider Albrecht werd zonder pardon vermoord nadat hij het eenvoudige boerenmeisje Giselle had bedrogen. In Carmen laat Masilo de jaloerse Don José sterven, niet de vrijgevochten Carmen.

Sprookjes zijn bedrog, maatschappelijke problemen en onrechtvaardigheid des te reëler. Daar hield de Zuid-Afrikaanse zich liever mee bezig, waarbij die balletklassiekers fungeerden als dankbare vehikels om haar feministische inborst en visie op de problemen van de Zuid-Afrikaanse samenleving (sociale onrechtvaardigheid en ongelijkheid, [seksueel] geweld tegen vrouwen, aids) over te brengen naar een breed publiek. Vlak voor zij zondag op 39-jarige leeftijd overleed na een kort ziekbed, werkte zij aan een autobiografische solo over het verlies van dierbaren.

Onderscheiding

Door haar plotselinge overlijden heeft ze maar kort kunnen genieten van de onderscheiding die haar misschien wel het meest dierbaar was „omdat het van thuis komt”: begin december kreeg Masilo haar eigen ster tussen die van vele andere gerespecteerde Zuid-Afrikaanse kunstenaars op de muur van het Soweto Theater. Met meerderen van hen, onder wie kunstenaar William Kentridge, zangeres Ann Masina en choreograaf Gregory Maqoma, werkte ze samen.

Voordien werd zij al veelvuldig geëerd, onder andere met de Next Generation Prijs van het Prins Claus Fonds in 2018 en in september nog de prestigieuze Premio Positano Léonide Massine for the Art of Dance. Hoewel ze nog geen veertig was, was Masilo al enige decennia actief in de danswereld. Als 11-jarige danste zij al voor koningin Beatrix tijdens een staatsbezoek aan Zuid-Afrika. Na haar opleiding in Johannesburg studeerde zij vanaf 2004 enige jaren in Brussel bij P.A.R.T.S., de door Anne Teresa De Keersmaeker opgerichte choreografie-opleiding. Nadien volgde zij haar eigen weg.

Haar choreografische stijl was een hybride van moderne westerse technieken, ballet en Afrikaanse dansen. Een ingewikkelde combinatie vond ze het zelf en eigenlijk hield ze niet van choreograferen, vertelde ze ooit een journalist. Van dansen des te meer en op het toneel was de kleine, kale, frêle maar ontzettend krachtige Masilo een ware magneet, gepassioneerd, ontroerend, expressief.

„Haar dood is zo tragisch. Ze heeft podia van Johannesburg tot New York, van Parijs tot Amsterdam gesierd met haar pure kwaliteit en talent”, aldus een zeer aangeslagen landgenote en collega Robyn Orlin. Een andere internationaal bekende Zuid-Afrikaanse choreograaf, Gregory Maqoma, roemt de bijdrage van Masilo aan de hedendaagse dans. „Dada’s nalatenschap is haar brutale vertelstijl en transformatieve kunstenaarschap. Ze was een onwankelbaar belangenbehartiger voor sociale rechtvaardigheid.”

Delen

Mail de redactie

Een kwartier met Robbie Williams: je weet niet of je er een recensie of een interview van moet maken. Hij geeft een charme-optreden, deze dinsdagavond in het Amsterdamse hotel The Grand. Hij grijnst, grapt en verbreekt nooit het oogcontact – zijn gesprekspartner is niet gewoon een interviewer, hij is dé interviewer. Met zijn kuif als monoliet omhoog, zijn rug recht en een glinsterend kruis bungelend in zijn lage V-hals, is het alsof je een sprekend Madame Tussauds-beeld ontmoet.

Voor aanvang van het gesprek maakt Williams nog een selfie met de vertrekkende journalist. Gebeurt dat vaker: journalisten die een foto met hem vragen? „Ja, altijd. Hoezo, doen jullie dat normaal gesproken niet?” Hij geeft een boks – op zijn knokkels staan de letters L O V E getatoeëerd.

Williams is wéér wereldberoemd. Twaalf jaar na zijn laatste nummer-één-hit (‘Candy’) kreeg hij binnen anderhalf jaar een documentaire, een kunst-expositie in het Moco, en nu een biografische speelfilm: Better Man. „Een renaissance”, noemt hij het. „Het universum heeft besloten dat dit het moment is. Mensen willen mij weer omarmen.” Hij spreidt zijn armen en lacht: „En ik ben klaar om omarmd te worden.”

Later op de avond is de première van Better Man in Pathé Tuschinski. Beginnend met Williams’ opkomst in de late jaren negentig, via zijn drugsverslavingen, en eindigend met zijn recordbrekende optreden bij Knebworth, waar hij in drie dagen optrad voor 375.000 mensen. Hij noemt het zijn „favoriete film ooit” en belooft die avond bij de première in Pathé Tuschinski: „Het enige wat je niet zal zien zijn mijn aambeien.”

Aap

Dat Williams een biofilm krijgt is best logisch. Nu kinderen uit de zeroes volwassen worden, is de nostalgie naar Williams’ hoogtij gerijpt. Én dan is het ook nog de tijd van de muziekbiografieën: Bob Dylan, Bruce Springsteen, alle Beatles krijgen er binnenkort ook één.

Maar Williams’ film is wel uniek: Williams is in de film een computergeanimeerde aap (gespeeld door Jonno Davies). Een onwerkelijk beeld, zeker omdat de andere mensen in de film worden gespeeld door echte acteurs – Williams deelt in Tuschinski dan ook bananen uit.

In elk interview geeft hij een andere verklaring voor zijn apendom. Men geeft meer om dieren dan om mensen, zegt hij in The Guardian. Hij heeft zichzelf altijd onderontwikkeld gevonden (YouTube), zag zichzelf als dansende aap (Variety), of deed het zodat iedereen zich in hem kan herkennen (de Volkskrant).

Tijdens dit gesprek: „In Engeland, als je cheeky [ondeugend, brutaal] bent, dan ben je een cheeky monkey. Als er een foto van cheeky in het woordenboek stond, dan was het een foto van mij. Ik kan het niet helpen! Dus ben ik een chimpansee geworden. Daar lijk je als mens het meest op. Maar eigenlijk dacht ik zelf eerst aan een baviaan. Ik had vroeger een fantastische kont, weet je.”

Dat was alles wat Williams hoefde te doen om beroemd te worden: zich uitsloven, een beetje cheeky doen, zegt hij. „Ik ben niet zo ver gekomen dankzij talent. Dat had er niks mee te maken. Het was volledig personality. Daar reageren sommige mensen goed op. Anders was ik waarschijnlijk een heel onsuccesvolle drugsdealer geworden.

„Er was toen nog geen YouTube. Als ik nu jong was geweest dan zou ik een content creator zijn. Dat is een meer democratische kans op roem.”

Better Man is een tranentrekker. Waarin drugsverslaving, zelfmoordgedachtes en een gedwongen abortus voorkomen en twee keer ‘My Way’ wordt gezongen.

Het thema is Williams’ paradoxale band met roem. Zijn levensbloed én vergif. Op zestienjarige leeftijd zien we hoe hij zich boyband Take That in charmeert. Maar na vier jaar maakt hij zich onmogelijk met zijn drugsgebruik en ego. Solo wil hij bewijzen dat híj de ster is, niet Take That-frontman Gary Barlow. En hij doet het. Maar hij heeft meer drugs nodig dan ooit om de druk aan te kunnen.

Ook met de pers had hij een moeilijke relatie. Die gebruikte hij om zijn persoonlijkheid te etaleren – zoals hij nu, tijdens het interview, ook doet. Het gaat niet alleen om de uitwisseling van informatie; Williams etaleert zijn persoonlijkheid. Af en toe lachen persmedewerkers en de getatoeëerde Williams-entourage om zijn grapjes. Maar het oogcontact verbreekt hij niet – als je naar je notities kijkt bewegen zijn ogen mee, hij haalt je blik weer op van de pagina. Maar hij had ook constant ruzie met de pers. Die kampeerde „24/7” voor zijn ouderlijk huis, kocht vrienden om en luisterde hem zelfs af, zegt Williams. „Niet alle pers is kwaadaardig. Maar een deel van de pers maakt je trauma tot een verdienmodel. Ze stelden mij op mijn slechtst voor, omdat mensen dan kranten kochten.”

Schurk

In Better Man is het ook Williams die in een kwaad daglicht wordt gesteld. In de ruzies tussen hem en Barlow, manager Nigel Martin-Smith en vriendin Nicole Appleton is hij meestal de dader. Het dieptepunt is wanneer Williams heroïne spuit op de wc tijdens een ruzie met Appleton.

Één andere schurk die wel in de film zit is Williams’ vader. Peter Williams – bekend als artiest Pete Conway – laat hem in de steek om Sinatra te zingen in kroegen en bejaardentehuizen. Pas als Robbie een ster is, staat hij voor de deur.

„Ja, ik ben de schurk in de film”, beaamt Williams. „Dat komt ook een beetje omdat alleen ik wettelijk gezien de schurk mág zijn. [Vóór de opnames voerde Williams nog aanpassingen in het scenario door, op verzoek van Take That-leden.] Ik mag de andere schurken nu ook niet noemen. Ik wil hen niet in de problemen brengen. Of mijzelf.”

„Mijn vader is een beter persoon dan hij in de film is. Hij is lieflijk, charismatisch, makkelijk om bij in de buurt te zijn, om van te houden. Charmant… Maar om het scenario vooruit te helpen, moesten we hem in minder goed licht zetten. Dat zag ik pas toen ik de film zag. Daar heb ik spijt van.”

Zijn vader is nu 75 en heeft parkinson. Hij heeft de film nog niet gezien. „Maar ik kan hem niet tegenhouden. Hij zal ’m vast zien als de film op streaming komt.”

Van de rest van de wereld wil Williams wél graag dat ze de film zien. Hij omschrijft zich als „professionele aandachtszoeker”. „Het is bijzonder wat er gebeurt. Deze film herinnert mensen eraan dat ik besta. Dat waren ze vergeten. Niet bij concerten: ik speel nog steeds stadions vol. Maar mensen vragen mij vaak of ik nog muziek maak. ‘Ja, ik maak nog muziek, you cunt!’ Ik keek deze film in Dubai. Toen vroeg een gast die ik net had ontmoet: ‘Mis je het?’ Ik: ‘Wat?’ Hij: ‘Zingen!’ Fuck off!”

Williams wílde ook even vergeten worden, maar nu is hij klaar om zijn roem te hernemen. Better Man ziet hij als zijn meest kansrijke optie.

„Er zit een schoonheid en veiligheid in alomtegenwoordigheid. De vorige keer kon ik daar niet van genieten omdat ik mentaal niet gezond was. Ik zou het dus nog weleens willen ervaren om ‘the man’ te zijn én gelukkig.

„Ik ben niet bang voor de pers. Want er zit geen verhaal in: ‘Tevreden man in een gelukkig huwelijk’. Zolang ik mijn lul in mijn broek houd, en ik geen drugs gebruik, dan gaat het goed. De beste verdediging is een saai dagboek.”

De tijd is om. Williams staat op, biedt die love-vuist weer aan. „Wil jíj geen foto met mij? Ach, kom op! Je kunt nu echt geen ‘nee’ zeggen!” Charme-optreden geslaagd. Vijf ballen.

Delen

Mail de redactie