De onaangekondigde reis van president Volodymyr Zelensky over het westelijk halfrond, met stops in Buenos Aires en Washington, illustreert deze week op pijnlijke wijze hoe precair de positie van Oekraïne is geworden in de oorlog tegen Rusland. Mede gealarmeerd door het dreigende opdrogen van de militaire en financiële steun uit zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten stapte Zelensky afgelopen weekeinde in het vliegtuig om de inauguratie bij te wonen van de nieuwe rechts-radicale Argentijnse president, Javier Milei. Dinsdag schuift hij in Washington aan bij president Joe Biden in het Witte Huis, op diens uitnodiging.
Dat Zelensky in deze fase van de oorlog – Oekraïne is op tal van plaatsen in het defensief gedrongen – diplomatiek over zijn eigen schaduw heen moet stappen, bleek uit het verrassende ‘onderhoud’ dat hij zondag in Buenos Aires had met Viktor Orbán. De Hongaarse premier is immers in Europa de dwarsligger als het gaat om nieuwe financiële steun aan Oekraïne én om toetreding van het land tot de EU.
In een statement na afloop van zijn geanimeerde gesprek met Orbán in de marge van Mileis inauguratie – waarvan beelden online verschenen – zei Zelensky dat hij „zo open als mogelijk” had gesproken met de Hongaarse premier. „Het is duidelijk dat het over onze Europese zaken ging”, zei Zelensky naderhand.
Orbán ligt dwars
Orbán, die nauwe banden heeft met het Kremlin, keert zich al sinds de massale Russische aanval op Oekraïne tegen Europese financiële en militaire steun voor Kyiv. Ook sprak de Hongaarse leider zich uit tegen economische sancties tegen Rusland. Nu ligt Hongarije dwars bij het Europese steunpakket voor de komende jaren aan Oekraïne, ter waarde van 50 miljard euro. De EU-leiders spreken komende donderdag en vrijdag opnieuw over dit steunpakket; de grote vraag is hoe zij dat zonder Orbáns instemming over de streep kunnen trekken.
Tegen die tijd is Zelensky al terug uit Washington, waar hij een andere brand probeert te blussen. Terwijl de Amerikaanse president blijft bezweren dat zijn land Oekraïne „zo lang als nodig” zal blijven steunen in de strijd tegen Moskou, dreigt de Amerikaanse steun aan Kyiv deze maand toch tot stilstand te komen.
Lees ook
Wat zijn de gevolgen als Oekraïne wapensteun van de VS misloopt?
Zelensky probeert in Washington vooral de Republikeinen in het Congres ervan te overtuigen dat de militaire steun aan Oekraïne van levensbelang is voor het voortbestaan van het land. Hij spreekt onder anderen met de voorman van de Republikeinen in de Senaat, Mitch McConnell, en met Mike Johnson, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Het verzoek van het Witte Huis om in te stemmen met nieuwe wapensteun aan Oekraïne ter waarde van tientallen miljarden dollars strandde vorige week voorlopig in de Senaat. Biden liet zondag bij zijn uitnodiging aan Zelensky weten dat hij „de onwrikbare Amerikaanse steun aan de bevolking van Oekraïne” wil onderstrepen in de strijd tegen de „brute Russische invasie”.
Russische offensieven
Ondertussen groeit in Oekraïne de bezorgdheid over het verloop van de oorlog. Kyiv kreeg maandag de zwaarste Russische raketaanval in maanden te verduren; de Oekraïense luchtafweer schoot acht raketten rond de hoofdstad uit de lucht. Twee weken geleden werd Kyiv aangevallen met 75 Russische drones, de grootste luchtaanval sinds het begin van de invasie in februari 2022.
Langs het duizend kilometer lange front in Oekraïne hebben Russische troepen op steeds meer plaatsen het initiatief genomen, en proberen de Oekraïense strijdkrachten uit alle macht te voorkomen dat er nog meer grondgebied overgaat in Russische handen. Met name bij het Donbasstadje Avdiivka, even ten noorden van de door Rusland bezette stad Donetsk, zijn Russische troepen aan een groot offensief bezig. „De operationele situatie in het oosten blijft moeilijk”, zei de commandant van de oostelijke Oekraïense troepen, Oleksandr Syrsky, zondag. „De vijand stopt niet met het uitvoeren van offensieve operaties langs de hele frontlijn.”
Leeslijst
