Zekerheidjes, geruchten en pure hoop: welke nieuwe popalbums kunnen en durven we te verwachten in 2025?

Posted on January 3, 2025 by admin

Na ruim een kwart eeuw weten we nog steeds niet wíé nou die honden precies naar buiten heeft gelaten. Het inmiddels klassieke hondenvraagstuk (wie? wie-wie-wie, wie?) van Anslem Douglas uit 1998, twee jaar later beroemder gemaakt door Baha Men, houdt anno 2025 nog steeds de knapste koppen bezig. Zoals noisepunkers Lambrini Girls, die hun debuutplaat Who Let The Dogs Out ernaar vernoemen. Dat zal de eerste knalplaat van het jaar zijn, op 10 januari uit. De oorspronkelijke feministische lading – de honden zijn mannen die zich niet kunnen gedragen – zal aan hen wel besteed zijn. En misschien zegt dat iets over de rest van het jaar dat komt: nostalgische sounds van voorgaande decennia, gemarineerd in de maatschappijkritiek die helemaal van nu is?

Vast staat dat er een paar grote namen met nieuwe muziek komen, zie de plannen van Lady Gaga, Miley Cyrus en de altijd actieve Lana del Rey. Frisse jonge acts roeren zich ook, met Hiqpy, Heartworms en de met een slecht ontvangen album geplaagde Tate McRae. De releasekalender vult zich rap. En dan wordt er nog (soms hardop) gefluisterd rond acts als Lorde, Bon Iver, Rihanna, Ploegendienst, Mastodon en Carly Rae Jepsen. Hieronder een blik in de glazen bol, met bevestigde albums, de bijna in beton gegoten exemplaren en de stevige geruchten.

Zekerheidjes

5 januari

Bad Bunny – Debí Tirar Más Fotos

De Puerto Ricaanse reggaetonkoning is de enige die in de buurt kan komen van de immense streamingcijfers van Taylor Swift. Vorig jaar was rustig voor hem, maar nu laat hij er geen gras over groeien.

8 januari

Ethel Cain – Perverts

Bijzonder dat achter zo’n mooie artiestennaam een nóg mooiere echte naam zit: Hayden Silas Anhedönia. Haar vorige album (Preachers Daughter) eindigde in 2022 op vele eindejaarslijstjes.

10 januari

Lambrini Girls – Who Let The Dogs Out

Aanstekelijk noisepunkduo uit Brighton dat al indruk maakte op vele festivals, met bikkelharde teksten over – bijvoorbeeld – een verziekte kantoorsfeer. „Michael, I don’t want to suck you off on my lunch break.”

Lambrini Girls Lilly Macieira en Phoebe Lunny.

10 januari

Franz Ferdinand – The Human Fear

„Fear reminds you that you’re alive”, zei frontman Alex Kapranos over hun zesde album. De Schotse band leunt verder in de artpop dan ooit, terwijl ze hun angsten onder ogen komen.

Franz Ferdinand: ‘Vrouwen begrepen onze muziek altijd beter dan mannen’

17 januari

Mac Miller – Balloonerism

Dit wordt het tweede postume album van de in 2018 overleden rapper. Dit album is opgenomen in 2014 en het circuleerde al onder fans, maar een release was er nog niet.

Sophie Jamieson – I still want to share

De sobere folk van Sophie Jamieson past perfect bij dit grijze seizoen. Haar songs met goudeerlijke stem verwarmden al eens een koude kerk in Rotterdam tijdens Left of the Dial, en straks Eurosonic.

https://www.youtube.com/watch?v=pwhRl_fW-Rs

17 januari

The Weather Station – Humanhood

Alles wat de Canadese Tamara Lindeman tot nu toe maakte is even zachtmoedig als meeslepend. De nieuwe plaat zou ‘rijk’ en ‘emotioneel’ gaan worden. Zoals gewoonlijk dus.

24 januari

FKA twigs – Eusexua

Je weet het nooit met FKA twigs. Eusexua lijkt meer de trance-wereld te verkennen dan voorheen, maar ze kan ook zomaar links afslaan. Wat ze ook doet, wij proberen te volgen.

FKA twigs: ‘Ik mis het constant in beweging zijn

24 januari

Mogwai – The Bad Fire

Die titel van album elf klinkt niet goed, en dat klopt: ze bedoelen de hel. De post-rockers uit Glasgow zullen het wel menen, want ze hebben nog nooit iets halfslachtig gedaan.

24 januari

The Weeknd – Hurry Up Tomorrow

De zesde van Abel Tesfaye, zijn laatste als The Weeknd en sluitstuk van een trilogie. Zou het zo succesvol kunnen zijn als de voorgangers? Of net zo’n flop als zijn serie The Idol…

7 februari

Squid – Cowards

Is het postpunk, rock of dance? Hoor je jazz, afrobeat, hé is dat een trompet? We hebben geen idee hoe weird/leuk hun nieuwe plaat wordt, behalve dát het weird en leuk zal zijn.

De post-postpunk van Squid klinkt hoekig, buiten de hokjes

7 februari

Hannah Mae – Rode Draad

Omdat in december al zeven van de tien songs uit waren, weten we heel goed hoe Hannah Mae’s aantrekkelijke countrypopdoorbraak klinkt: ergens tussen Ilse, Suzan en Freek in.

7 februari

Olly Alexander – Polari

Voor de zekerheid staat er (Years & Years) achter zijn naam op streamingdiensten. Olly Alexander (Years & Years) gaat solo, maar blijft – naast Songfestivalact – die zanger van die ene synthpopband.

7 februari

Heartworms – Glutton for Punishment

De duistere en onheilspellende maar toch dansbare darkwave-postpunk van Heartworms vreet zich door je hart als een… nou ja… het nestelt zich dus in je organen. Op een manier.

https://www.youtube.com/watch?v=pFmc1vqCyGQ

7 februari

Jinjer – Duél

De progressieve metalcore van Jinjer uit Kyiv is net zo hard als melodieus, met idem dito stem van Tatiana Shmayluk. Maar wel met een boodschap: hun land moet gered worden.

14 februari

Bartees Strange: Horror

Horror klinkt eng en de hoes ziet er ook zo uit, maar de Brit Bartees Strange gaat – afgaande op z’n singles – gewoon verder met zijn aanstekelijke mix van indierock, hiphop en jazz.

14 februari

Richard Dawson – End of the Middle

Alles kan een onderwerp voor een Dawson-liedje zijn. Als het maar schuurt en treurig stemt. Hij leunt op de eeuwenoude Britse folk, maar is absoluut uniek in en uit zijn soort.

21 februari

Sam Fender – People Watching

Sam Fender zingt en speelt gitaar (natuurlijk niet op een Gibson) met de intentie van Bruce Springsteen, en de moderne credibility (plus opnamehulp) van The War on Drugs.

21 februari

Tate McRae – So Close to What

Normaal gesproken zou je denken: wacht iets langer dan anderhalf jaar met je derde plaat. Maar het vorige album van grote belofte McRae viel tegen. Snel door met een nieuwe kans dus.

7 maart

Spiritbox – Tsunami Sea

Diep van binnen schuilt nog een metalcoreband, in de groep van Courtney LaPlante die op doorbreken staat. Verstopt onder een deken van elektronica, pop en veel ambitie.

21 maart

Wodan Boys – ?

Energieke punkrocksensatie uit Den Haag komt eindelijk met een debuutplaat. Hoe die heet? Geen idee, wel hoe het klinkt: „Dancable, singable, rockable and Wodanable.”

28 maart

Elephant – III

Ooit begonnen als Fleetwood Mac-tributeband, inmiddels op stevige eigen benen. Rotterdamse folkrock om met grote nieuwsgierigheid naar uit te kijken.

4 april

DJ Koze – Music Can Hear Us

De Duitse producer Stefan ‘Koze’ Kozalla kondigde zijn ambitieuze driedubbele album van 64 minuten aan met een heerlijk frisse single met zanger Damon Albarn (Blur).

21 mei

Lana del Rey – The Right Person Will Stay

Nog geen half jaar na de release van album negen kondigde koningin Del Rey album tien aan. Haar invloedrijke sadpop is als vanille-ijs: daar hebben we altijd een plekje voor.

Zeer waarschijnlijk

Nog niet bekend

Sky Ferreira – Masochism

Een bijna mythisch tweede album dat al in 2013 (!!) werd aangekondigd. Na een single (voor Halina Reijns film Babygirl) komt er een tour, en beloofde ze opnieuw: het album komt. Echt.

Nnb

Miley Cyrus – Something Beautiful

We weten dát er dit jaar een nieuw album komt van Cyrus, maar niet precies wanneer en ook niet hoe het klinkt. We weten wél dat dit een ‘visueel album’ wordt, maar wat dat dan precies is?

Nnb (februari)

Eefje de Visser – Heimwee II

Een hint voor echte fans: op het vinyl-label van haar laatste album Heimwee stond heel subtiel een verwijzing naar een deel 2, dat in februari moet uitkomen.

Zangeres Eefje de Visser: ‘Ik ben een enorme twijfelaar. Maar ik krijg toch best veel voor elkaar’

Nnb (lente 2025)

Blondie

We weten dit dankzij een foto van Blondie-gitarist Chris Stein, die een foto deelde van Debbie Harry (79!), achteroverleunend met haar voeten op een speaker: ‘new album next year’.

Nnb (begin 2025)

A$AP Rocky – Don’t Be Dumb

Deze plaat met sterrencast (Pharrell Williams, Madlib, The Alchemist) en briljante clip voor ‘Tailor Swif’ moest afgelopen zomer komen, maar de samples waren nog niet afgekocht.

https://www.youtube.com/watch?v=5URefVYaJrA

Nnb (begin 2025)

Lil Nas X – Dreamboy

Lil Nas X is nooit te beroerd een knuppel in het hoenderhok te gooien. Hij schuwt geen controverse, en dat is wel leuk. Zijn nieuwe album zal ongetwijfeld landen met een knal.

Van meme tot internationale popster: de vijf gedaantes van Lil Nas X

Nnb (februari)

Lady Gaga

We zagen mevrouw Gaga al tijdens de Olympische Zomerspelen (in het Frans!) en ze had een hit met Bruno Mars. Een nieuw album, dat ze zelf omschrijft als ‘pure chaos’, zou in februari al komen.

Nnb (maart)

S10 – Mijn Haren Ruiken naar Vuur

Nooit vies van een verrassing, Stien den Hollander. Haar nieuwe album is geproduceerd door Jordan Fish van metalcoreband Bring me the Horizon, ze blijkt fan. Spannende combi!

Nnb

Rosalía

Rosalía liet in haar nieuwjaars-instagrampost met goede voornemens een hint vallen naar een nieuw album. We wisten al dat ze vorig jaar in L’Hospitalet een eigen studio liet bouwen, en waarom zou je dat doen als je er niet een opvolger van het briljante Motomami zou opnemen?

Rosalía mengt stijlen en genres als een muziekalchemist

Nnb

Babs

Een van de meest frisse Nederlandse acts van het moment heeft een stapel ep’s onder haar activistische arm, maar nog geen debuut. Dat komt dit jaar, beloofde de goedlachse rapper.

Nnb

Hiqpy

De band die na een dutje in de kleedkamer van Roxy Dekker plots doorbrak op Noorderslag met zijn magische indierock, nam al muziek op met Danton Supple (U2, Coldplay, Elbow).

Hiqpy is ineens the next big thing, terwijl er nog niets op Spotify staat

Zou het?

Nnb

Mariah Carey

Carey maakte in 1995 een punkrockalbum, dat (onder druk van Sony) zonder haar als ‘Chick’ werd uitgebracht. Ze wil het heel graag zelf uitbrengen, maar heeft de rechten niet.

https://www.youtube.com/watch?v=xr1TTGczF5k

Nnb

My Baby

De totaal onvangbare band My Baby, die blues, techno, funk en álle andere genres mengt, komt in april met ‘nieuwe muziek’ en sterke geruchten over een album naar Paradiso.

Nnb

Freddie Gibbs & Madlib – Montana

Rapper Gibbs en producer Madlib maakten al twee geweldige platen samen, Piñata (2014) en Bandana (2019). Naar nummer drie wordt daarom reikhalzend uitgekeken.

Nnb

Deftones

Deftones-gitarist Stephen Carpenter praat graag zijn mond voorbij, en van hem weten we dat er een nieuwe plaat komt. Hij zei 2024, dat wordt krap… Dit jaar, als ze headliner zijn op Best Kept Secret, dat moet lukken.

https://www.youtube.com/watch?v=fbp0bET06wc

Nnb

LCD Soundsystem

De dancegroep rond James Murphey speelde in 2011 al haar afscheidsconcert, maar afscheid nemen bestaat niet: de eerste singles voor een nieuwe plaat zijn er al.

Nnb

Joost – Gabberpop

Joost was even wennen (voor iedereen boven de 25), maar met Fryslân (2022) drukte hij iedereen tegen z’n schoudervullingen. Daar kan geen Songfestivaldebacle tegenop.

Het strakke keurslijf van het Eurovisie Songfestival zat Joost Klein zichtbaar dwars

Nnb

Massive Attack

Nee, op Coachella komen ze niet meer: „the most ludicrous bit of human behaviour”. Maar nieuwe muziek is er wel. Sterker, al jaren, maar het label wilde het niet loslaten – hopelijk dit jaar wel.

Nnb

Frank Ocean

Eerlijk is eerlijk: Frank Ocean belooft wel vaker wat. Maar na zijn belofte op Coachella dat er nu echt een nieuwe plaat komt, bevestigde producer Pharrell dat ook. Dat zijn twee bronnen…

Nnb

Harry Styles

Styles’ laatste plaat Harry’s House sloeg in als een komeet en maakte van hem een superster. Hij zou in maart al in de studio hebben gezeten. Fans weten het zeker: hij komt. Heus geen wishful thinking.

Nnb

Björk

In 2023 kondigde het IJslandse boegbeeld van experimentele popmuziek aan een jaar later te beginnen met een nieuw album. Dan kan het natuurlijk nog tien jaar duren, maar als het af is, is het af.

https://www.youtube.com/watch?v=8jsi2Tgvx6A

Nnb

Pulp

De Britse band Pulp – weer volop aan het touren – tekende eind vorig jaar ineens een nieuw platencontract bij Rough Trade. En dat is vrij zinloos zonder plaat.

De atmosferische liederen van Jake Heggie verbleken bij een magistrale, maniakale Berlioz

admin
January 9, 2025
0

Hoe klinkt het als de liefde je tot waanzin drijft? Het Koninklijk Concertgebouworkest roept deze week de hulp in van twee grote operasterren voor het antwoord op die vraag: de Britse topdirigent Antonio Pappano leidt zijn achtste programma bij het orkest; de wereldberoemde mezzosopraan Joyce DiDonato debuteert.

In Het Concertgebouw zelf is DiDonato geen onbekende. Ze komt er al bijna twintig jaar over de vloer met bijzondere programma’s – in september kreeg ze er zelfs de Concertgebouwprijs voor – maar met het huisorkest werkte ze nog niet eerder samen. Best gek, bekende ze vorig jaar in NRC.

Woensdagavond maakte ze haar KCO-debuut. Op DiDonato’s instigatie klinkt er een werk van de Amerikaanse componist Jake Heggie (1961). Een dubbeldebuut, want het is de eerste keer dat zijn muziek op de lessenaars van het KCO staat. Heggie is vooral bekend om een tiental opera’s, maar vanavond klinkt een georkestreerde liedcyclus, in een tweeluik met het beroemdste werk van de Franse romanticus Hector Berlioz (1803-1869).

Hunkering

Berlioz componeerde in 1830 zijn autobiografische Symphonie fantastique, of ‘een episode uit het leven van een kunstenaar’. Zonder woorden, puur instrumentaal dus, verbeeldt hij zijn eigen hunkering naar een Ierse toneelactrice. De muzikale hel barst los als zijn liefde onbeantwoord blijft en de kunstenaar zichzelf met opium vergiftigt. In een koortsachtige nachtmerrie hoor je doodsklokken luiden, de heksen dansen, en Berlioz’ afgehakte kop van het schavot stuiteren.

Zo’n honderd jaar na Berlioz werd beeldhouwster Camille Claudel op last van haar broer opgesloten in een gekkenhuis. Ze zou krankzinnig zijn geworden na haar destructieve affaire met leermeester Auguste Rodin. De laatste dertig jaar van haar leven bracht ze in de gesloten inrichting door. Nog eens een eeuw later liet Jake Heggie zich door haar verhaal inspireren tot de liedcyclus Camille Claudel: Into the fire, gecomponeerd met de stem van DiDonato in gedachten.

Heggie en Berlioz dus: allebei verhalende muziek over een kunstenaar, over onbeantwoorde en gekmakende liefde, met waanzin tot gevolg. De twee werken lijken in premisse zó sterk op elkaar, dat je het gerust een open deur kunt noemen om ze achter elkaar te programmeren. Die keuze blijkt niet ideaal: de stukken worden eerder tegen elkaar uitgespeeld dan dat ze elkaar complementeren. En dan laat het zich wel raden wie er als sterkste uit de bus komt: het is niet voor niets dat het KCO vrijdag al zijn 250ste uitvoering van de Symphonie fantastique aantikt.

Vernuft

Heggies liedcyclus verbleekt bij het muzikale vernuft van Berlioz. Into the fire moet het meer hebben van zijn indringende sfeerbeelden dan van verrassende wendingen of overrompelende gekte. De klanken van de ‘Prelude: Awakening’ worden bijvoorbeeld mooi spookachtig als een slagwerker met een strijkstok langs het metaal van de vibrafoon schraapt. In het eerste deel (‘Rodin’) grijpt DiDonato je met haar krachtige stemgeluid bij de lurven.

Ingekleed in een wat kalmer, impressionistischer concertprogramma kan dit werk ongetwijfeld een grote indruk maken, maar naast de maniakale koortsdromen uit de Symphonie fantastique blijf je je vooral afvragen hoe het kan dat Berlioz tweehonderd jaar vóór Heggie al zoveel moderner klonk. Het is voornamelijk aan DiDonato’s aangrijpende vertolking te danken dat het atmosferische Into the fire deze woensdagavond overeind blijft, en aan de Pucciniëske intensiteit waarmee Pappano de orkestpartijen kleurt.

Pappano’s dirigeerstijl bezorgde hem een jaar of tien geleden een tennisarm, en daar kun je je als toeschouwer van alles bij voorstellen. Maar zeker bij Berlioz heeft dat verwoede gehouw met zijn armen een grootse uitwerking. Soms laat hij het orkest effectief langs de randen van het lelijke scheren. Dat de strijkers in het tweede deel met flinke portamenti (glijdende noten) spelen, en steeds nét niet helemaal gelijk, versterkt het gevoel dat je aangeschoten van de champagne door een walsende menigte zwabbert. Het opdoemen van de geliefde, als een haarscherpe klarinetsolo, werkt dan ineens ontnuchterend.

Door de orkestklank af en toe haast onhoorbaar zacht te houden, hebben de krankzinnige climaxen twee keer zo veel impact. Houtblazers die zichzelf overschreeuwen, grommende bassen, stampend paukengeweld. En dan die slotakkoorden van de delen, waar het koper steeds zo kraakhelder doorheen priemt! Hoe klinkt het als de liefde je tot zinderende, magistrale waanzin drijft? Nou, zo dus.

Tsjechovs ‘Meeuw’ in gebarentaal: ‘Mijn droom is dat doven en horenden vaker samen voorstellingen maken’

admin
January 8, 2025
0

Aan de vier zijden van het toneel in de Bourlaschouwburg in Antwerpen hangen schermen waarop boventiteling te lezen is, voor het horende publiek. Op de vloer wordt in het stuk bijna uitsluitend via Vlaamse Gebarentaal gecommuniceerd. Daarmee is de voorstelling [meeuw] van Toneelhuis en Olympique Dramatique, een bewerking van De meeuw van Anton Tsjechov, een unicum voor het Vlaams repertoiretoneel.

NRC-recensent Marijn Lems, horend, bezocht de voorstelling, samen met de niet-horende theatermaker en danser Boaz Blume. Blume geeft les in de Nederlandse Gebarentaal en werkt als vertaler voor verschillende musea. Daarnaast treedt hij op als gebarendichter, en creëerde hij samen met de eveneens dove performer Brendan Lodder de voorstelling Exit Comfortzone!, waarin ze samen met een muzikant en een choreograaf een boeiende uitwisseling aangingen tussen dans, gebarentaal en muziek.

Hoe verschillen hun ervaringen? Hoe spelen de theatermakers daar op in? Ze spraken er na afloop van de voorstelling over, met een tolk.

Marijn Lems: „In [meeuw] staat een gemengde cast van dove en horende performers samen op de vloer. Als iemand die de gebarentaal niet beheerst zag ik geen verschil in taalbeheersing – maar ongetwijfeld kon jij snel zien wie de taal al machtig was en wie het pas tijdens het creatieproces heeft geleerd.”

Boaz Blume: „Nou, ik sprak de dove performers al voor de voorstelling, dus dat hielp! Maar het is een groot compliment naar de horende acteurs dat je bijna geen verschil zag, ik begreep dat ze slechts zes maanden hebben kunnen leren en oefenen. Ik vond het zelf lastig om iets over de uitvoering te zeggen, omdat Nederlandse Gebarentaal en Vlaamse Gebarentaal behoorlijk van elkaar verschillen. Desondanks vond ik Lut Reysen, de oudste dove acteur, fenomenaal in haar gebaren: ze had een bijzonder mooie expressie en prachtig afgeronde handbewegingen.

„Ik vond het heerlijk om eens puur naar de acteurs te kunnen kijken – als ik normaal naar het theater ga kan dat alleen met boventiteling of een tolk, en moet ik mijn aandacht de hele tijd verdelen tussen de vertaling en wat er op de speelvloer gebeurt.”

ML: „Het viel me op dat de boventiteling gedurende de voorstelling van vorm veranderde. In het eerste bedrijf zijn het volledige zinnen, maar gedurende het tweede bedrijf verandert het naar steekwoorden. Daardoor vroeg ik me af: is dit een zuiverdere weergave, heeft gebarentaal zelf een grammatica met vervoegingen of gebaar je eigenlijk alleen kernwoorden?”

BB: „Gebarentalen hebben een eigen grammatica, maar die vastleggen is lastig. Er is niet per se een vaste woordvolgorde of zinsopbouw, daarin kun je variëren. Vervoegingen zijn geen onderdeel van een gebaar zelf – om aan te geven dat iets zich in het verleden of de toekomst afspeelt heb je aparte gebaren.

„Zelf had ik een andere ervaring met de veranderende boventiteling: het was voor mij een uitnodiging om steeds beter op de gebarentaal en de acteurs zelf te letten, omdat die in verhouding ‘rijker’ werd dan wat er nog in de projecties verscheen.”

**[meeuw]** wordt in januari ook opgevoerd in Amsterdam en Den Haag. Liggend: Lobke Leirens, zitten: Sofie Decleir.

Foto Kurt van der Elst

Scheiding in het publiek

ML: „In de laatste scène verdwijnt de boventiteling zelfs helemaal. Als de twee jeugdvrienden Konstantin en Nina elkaar weer ontmoeten na lang van elkaar gescheiden te zijn geweest, kunnen ze elkaar niet meer verstaan: Konstantin communiceert in gebarentaal en Nina in gesproken taal. Daarmee ontstaat ook een scheiding in het publiek: de horende kijkers kunnen Konstantin niet meer volgen, en de dove kijkers kunnen Nina niet langer verstaan. Net als de hoofdpersonages drijft ook het publiek verder uit elkaar.”

BB: „Interessant, zo had ik er niet naar gekeken. Ik kreeg aan het slot overigens de neiging om de gesproken taal tóch te willen begrijpen – ik had een gebarentolk meegenomen en ik heb tijdens dat gedeelte toch naar haar zitten kijken, ook al was het dus opzettelijk dat ik het toen niet meer begreep.”

ML: „In de boventiteling worden niet alleen de dialogen geprojecteerd. Het volume van het omgevingsgeluid wordt met een decibeldisplay weergegeven, als er een pianotoets klinkt verschijnt er een muzieknoot in beeld, en op een gegeven moment neemt het blaffen van een hond het hele scherm over.”

BB: „Ja en dat blaffen was toen niet te horen toch? In het begin representeren ze dat nog door met een doek te wapperen, maar dat houdt op een gegeven moment op. En ze leken op verschillende manieren met de verhouding tussen geluid en beeld te spelen. De eerste twee keer dat het pistool in de voorstelling afging was de knal zo hard dat ik hem kon horen, terwijl er de derde keer alleen op het scherm van tien tot nul werd afgeteld en bleef het schot zelf achterwege, toch?”

ML: „Inderdaad, het was grappig om alle horende toeschouwers hun vingers al in hun oren te zien stoppen terwijl het geluid uiteindelijk uitbleef.”

Scène uit [meeuw].Foto Kurt van der Elst

Emanciperend

BB: „Ze hebben ook slim gewerkt met hoe geluid voor dove mensen werkt – ik voelde de trilling van het gestamp op de houten vloer, en van de pistoolschoten. Van andere dove kijkers begreep ik dat de bas achterop de tribune nog beter voelbaar was.”

ML: „Wat mij vooral bijblijft is enerzijds de weldadige stilte van de voorstelling, die het drama veel harder aan laat komen dan het geschreeuw waar repertoiretheater regelmatig in verzandt, en anderzijds een besef van het theatrale potentieel van gebarentaal.”

BB: „Mijn droom is dat doven en horenden vaker samen voorstellingen maken. In Amsterdam had je vroeger het Handtheater dat ook Nederlandse Gebarentaal als uitgangspunt nam, dat heeft mij als kind en jongvolwassene enorm geïnspireerd. Het werkt bijzonder emanciperend om theater te zien dat voor en door de dovengemeenschap is gemaakt.”

[meeuw] door Toneelhuis en Olympique Dramatique. Gezien 24/11, Bourla, Antwerpen. Regie: Stijn van Opstal. In Nederland te zien op 17 januari (Den Haag) en 26 januari (Amsterdam). Info: toneelhuis.be

Column | Tegen goede cartoons kunnen woorden niet op

admin
January 8, 2025
0

Net in de week dat de moordaanslag op de cartoonisten van Charlie Hebdo wordt herdacht, en aandacht voor de precaire positie van politieke tekenaars gepast zou zijn, wees The Washington Post een politieke tekening af. Tekenares Ann Telnaes, al jaren vast verbonden aan de krant, nam per kerende post ontslag.

En ze publiceerde een schets van wat The Post haar lezers wilde onthouden. Ze tekende vijf figuurtjes, in aanbidding geknield voor de zware buik van een standbeeld van Donald Trump. Drie heffen een zak geld als offerande. Eentje zwaait met een lipstick (vul de betekenis zelf even in). En namens Disney ligt Mickey Mouse in complete overgave uitgestrekt. Het is een elegante cartoon die zich vrolijk maakt over de machtigmannen die Donald Trump op de drempel naar zijn presidentschap alvast naar de ogen zien, omdat ze weten aan welke kant hun brood binnenkort beboterd wordt. Een rake trap, echter niet aanstootgevend, nauwelijks agressief. Dus wat is het probleem?

De redactie verklaarde dat Telnaes’ tekening niet kon omdat die inhoudelijk doubleerde met de bijdrage van een columnist. Oftewel: deze mening hadden we al. Ja, maar je had ’m nog niet in een tekening. Anders dan een krantenstuk dreunt een goeie cartoon binnen voor je het weet. Alleen al Telnaes’ zelfvernederende Mickey, daar kunnen woorden niet tegenop.

Telnaes houdt het op censuur. Op een knieval van de krant voor Jeff Bezos, te herkennen in een van de kereltjes op haar tekening. Hij is eigenaar van The Washington Post.

De schets van de tekening van Ann Telnaes die door The Washington Post werd geweigerd.

Tien jaar geleden werd er ook een cartoon van haar geweigerd, toen ze de Republikeinse presidentskandidaat Ted Cruz had afgebeeld als een straatmuzikant met zijn dochters als dansende aapjes.

We houden kinderen erbuiten, zei haar bureauchef. Dat deed Ted Cruz juist niet, die gebruikte de meisjes voor zijn campagne, dat was precies Telnaes’ punt. En toch accepteerde ze de beslissing en dat is in lijn met haar artistieke stijl. Ze zet voor gek, ze bijt. Maar vals wil ze niet zijn.

Dit keer stapt ze op, want bij deze afwijzing is er geen spoor van principes. Hier wordt haar de tekenpen gesnoerd om problemen met eigenaar Bezos te voorkomen. Machtige mannen torenen hoog op de top van de apenrots. Hun machtswellust is een dankbaar onderwerp in de kunsten. Denk aan magnaten à la Logan Roy in de serie Succession of Charles Foster Kane in de film Citizen Kane. Elon Musk gaat aan kop – elke keer dat ik hem tekeer zie gaan, kan ik de associatie met James Bonds aartsvijand Blofeld niet onderdrukken. Het enige wat ontbreekt is die angorakat, voor de rest klopt het als een donderbus.

Het kapitaal dat deze cartoonist daartegenover zet, is haar onafhankelijkheid. Ann Telnaes is niet te koop.