Wie nam de wereldberoemde foto van het Vietnamese ‘napalmmeisje’?

René van Meurs (39) heeft de hele tijd gelijk maar krijgt het van niemand. Dat vindt hij zelf in elk geval, horen we aan het begin van zijn nieuwe cabaretvoorstelling. Er wordt een ‘assertiviteitsprobleem’ geconstateerd. Staat hij niet iets té fanatiek in het leven?

Hierover gaat Noodzakelijk kwaad, de opvolger van het Poelifinario-winnende 2636. Daarin draaide het om vader- én zoonschap, naar aanleiding van de geboorte van een zoontje en een trip die Van Meurs en vader ondernamen naar Schotland. Laatstgenoemde komt ook kort voorbij in deze zesde voorstelling, wanneer Van Meurs zijn kind bij opa en oma afzet voor een onaangekondigd logeerpartijtje. Zonder veel vragen was de reden daarvan duidelijk geweest: Van Meurs en zijn vriendin hadden ruzie.

Opnieuw houdt Van Meurs het in Noodzakelijk kwaad dichtbij huis. Dat levert wisselende resultaten op. Leuk zijn de anekdotes waarin zijn ‘assertiviteitsprobleem’ hem doen belanden in sitcom-achtige situaties. Op de onbelangrijkste momenten probeert Van Meurs zijn gelijk te halen. Zo belandt hij in een hoogoplopende discussie met een pompstationmedewerker nadat hij zonder wc-geld te betalen onder het poortje doorkroop en interpreteert hij op de snelweg een handgebaar verkeert waardoor hij denkt parkeerplaatsseks aangeboden te krijgen.

Sterk is ook het verhaal waarin hij namens zijn kind een knutselopdracht uitvoert. Bloedfanatiek stort hij zich op een geloofwaardige imitatie van een peutertekening, maar de omtrek die hij tekent van zijn duim leidt tot een verhit meningsverschil met de juf over de interpretatie ervan. Van Meurs vertelt met dik aangezet medeleven voor zichzelf, maar ondertussen zie je vooral een antiheld die slecht in staat is hoofd- van bijzaken te onderscheiden. Het resulteert in een vermakelijk tragikomisch portret.

Overdaad

Jammer is dat de onrustige en hyperactieve Van Meurs nogal geneigd is tot een overdaad aan oneliners. Vooral als hij vertelt over situaties waarbij het gevaar van clichématige grappen levensgroot is (ruzie met vriendin), trapt hij geregeld in die val („Wij voeden ons zoontje tweetalig op. Ik spreek Nederlands en mijn vriendin zeurt”). Zijn spervuur aan grappen is dan als muntjes gooien in een grijpmachine op de kermis: hij wint weliswaar wat, maar verliest ook een boel.

Van Meurs vertelt hoe hij zich na escalatie van een onbeduidende ruzie met twee jeugdvrienden terugtrekt in een vakantiepark. Zijn favoriete stijlmiddel – zich opwinden tot een hoogtepunt – levert een aantal leuke verhalen op. Onnodig is wel dat hij vriend Jos vaak geforceerd grappig probeert te maken met diens accent, iets tussen Haags en Rotterdams in. Meestal sorteren Jos’ lompe tegeltjeswijsheden („Als je het gelijk wil hebben, dan koop je maar een waterpas”) op zichzelf namelijk al voldoende effect.

Het is geen verrassing dat het uiteindelijk allemaal goed komt tussen Van Meurs en zijn vriendin. Van Meurs breit het einde wel érg mooi rond, maar onoprecht voelt zijn catharsis niet. Zijn karate-leraar en vrienden weten hem duidelijk te maken dat hij niet de hele tijd zijn eigen gelijk hoeft te verdedigen, of dat van een ander aan te vallen: „Want als je dat doet win je hooguit je gelijk, maar verlies je alles eromheen.”

Delen

Mail de redactie

Zijn de Oscarnominaties dit jaar politieker dan ooit? Stemgerechtigden van The Academy Awards hebben dit jaar onmiskenbaar een voorliefde voor films met een politieke boodschap die soms lijnrecht tegenover de beleidsvoornemens van de nieuwe president van de Verenigde Staten staat. Dat lijkt een antwoord op Trumps herhaalde aanvallen op Hollywood. Nog voor zijn inauguratie kondigde Trump aan ‘speciale ambassadeurs’ aan te stellen: acteurs Sylvester Stallone, Mel Gibson en Jon Voight, van wie bekend is dat ze hem steunen. De drie moeten „zijn ogen en oren” worden in de „getroebleerde” filmhoofdstad, waar – „net als in de Verenigde Staten zelf” – een „gouden tijd” zal aanbreken.

De leden van The Academy lijken met deze nominatielijst de hakken in het zand te zetten. Zo verzamelde misdaadmusical Emilia Pérez dertien nominaties, een record voor een niet Engelstalige film. Jacques Audiards gewaagde mix van drugscriminaliteit en zangnummers gaat over een Mexicaanse kartelbaas die in transitie gaat, het licht ziet en met crimineel vergaard fortuin families helpt die naasten verloren door drugsgeweld.

De Spaanse hoofdrolspeelster Karla Sofía Gascón is als eerste openlijke trans acteur genomineerd voor de Oscar voor beste vrouwelijke hoofdrol. En dat in de week dat Trump in zijn inauguratiespeech zei dat er voor de Amerikaanse regering voortaan „nog maar twee genders zijn: man en vrouw”.

https://www.youtube.com/watch?v=FYTbASlViVM

Een andere grote kanshebber met tien nominaties is The Brutalist, over een geniale Hongaars-Joodse architect die het nazisme overleeft, naar de VS vertrekt en berooid leeft tot de dubieuze Amerikaanse mecenas Van Buren hem in de armen sluit. Het levert een epos op over ambitie, kunstenaarschap, mecenaat én de behandeling van Joodse immigranten. Een film die grotendeels in de jaren vijftig speelt, maar relevant voelt in het Amerika waar de president immigratie inperkt en een slot hangt op de zuidgrens. Andere genomineerde films bevatten waarschuwingen en schrikbeelden; zoals het Braziliaanse I’m Still Here, over het leven onder een totalitair regime. Of musical Wicked, over de effecten van discriminatie. De ‘snubs’ – verliezers – zijn dit jaar minder apert politieke films als Luca Guadagnino’s sexy Challengers én Queer of Halina Reijns Babygirl.

Toch belandden ook politieke films in zwaar weer. Bij de Oscars hoort het zwartmaken van tegenstanders. Favorieten Emilia Pérez en The Brutalist zijn momenteel mikpunt van kritiek: deels terecht, deels ingestoken door publicisten. Zo zou Emilia Pérez achterhaalde clichés over trans personen herhalen en waren er weinig Mexicanen betrokken bij een film die in Mexico pretendeert te spelen en onderwerpen behandelt die daar gevoelig liggen. Het wekt ook wrevel dat het beoogde accent van sommige acteurs beroerd is. Om die laatste kritiek voor te zijn had The Brutalist-regisseur het Hongaars van zijn hoofdrolspelers wat opgeschoond met AI. Het gebruik daarvan leverde dan weer online haat op én kost hem mogelijk zijn Oscarwinst.

Het is ook de vraag hoe lang Hollywood statements blijft maken. In 2017 reageerde men er met verbijstering en woede op Trumps eerste termijn. Ditmaal is de stemming na economische neergang en bosbranden eerder depressief; begrijpt Hollywood Amerika nog? Grote studio’s als Disney hebben stilletjes het beleid bijgesteld om het label ‘woke’ te vermijden. Net als Van Buren in The Brutalist, loopt Hollywood in de naam van de kunst graag voor de troepen uit, maar alleen als het geen imagoschade oplevert en niet te veel invloed heeft op hun winst.

Delen

Mail de redactie