Bij de WeWork-vestiging op de Amsterdamse Weteringschans lopen mensen dinsdagochtend zonder problemen met toegangspasjes naar binnen, op weg naar hun werkplek. Alexander Buurman van softwarebedrijf Pivit Global, die voor de deur een sigaret staat te roken, had het nieuws over de surseance-aanvraag van de kantoorverhuurder, afgelopen maandag, nog niet gelezen. „Ik wist dat ze in de problemen zaten, maar niet dat het al zover was. Ik hoop dat ik nog naar binnen kan”, zegt hij. „Wacht eens, nu je het zegt: ik kreeg vanochtend wel een mail”, zegt Buurman terwijl hij zijn telefoon uit zijn zak pakt.
In een e-mail van WeWork, met als onderwerp ‘Een belangrijke update’, probeert WeWork-topman David Tolley zijn klanten gerust te stellen. WeWork blijft, ondanks de „strategische reorganisatie” voortbestaan en „onze leden zijn onze topprioriteit”, zegt Tolley. De missie om „’s werelds grootste flexibele kantoorverhuurder” te zijn blijft onveranderd.
Feit is dat WeWork maandag bekendmaakte uitstel van betaling aan te vragen in de Verenigde Staten en Canada. Via een zogenoemde Chapter 11-procedure krijgt het nog een allerlaatste kans om met schuldeisers tot een afwikkeling van de schulden te komen. In een toelichting laat het bedrijf weten dat de voornaamste schuldeisers bereid zouden zijn om afspraken te maken waarmee er een oplossing zou zijn voor zo’n 3 miljard dollar aan schulden. Ook zou het onder de Chapter 11-regeling huurcontracten voortijdig kunnen beëindigen. Dit alles is hard nodig om een onmiddellijke ‘Chapter 7’ te voorkomen – wat we hier kennen als faillissement.
Begin van het einde
Hoewel de faillissementsbescherming in werking is getreden, lijkt niemand nog te geloven dat WeWork er weer bovenop komt. De beurskoers van de kantoorverhuurder is sinds begin dit jaar zo goed als weggevaagd. De laatste slotkoers staat op 84 dollarcent, begin dit jaar was dat nog 56 dollar.
De surseance van WeWork markeert het begin van het einde van wat in het vorige decennium nog een van de waardevolste start-ups ter wereld was. Tussen 2010 en 2019 groeide het Amerikaanse bedrijf van oprichter Adam Neumann uit tot een bedrijf met 13.500 werknemers en ruim 800 vestigingen in 123 steden, waaronder ook in Amsterdam.
De vestigingen buiten de VS vallen buiten de surseance. De vier panden die WeWork verhuurt in Amsterdam zijn niet van het bedrijf zelf, het huurt ze van internationale vastgoedbeleggers. Kantorenbelegger NSI is er daar een van; NSI laat in een reactie weten dat het de situatie „nauwlettend” in de gaten houdt en in goed contact staat met WeWork. De bewuste vestiging blijft voorlopig open.
WeWork was op zijn hoogtepunt in 2019 47 miljard dollar waard (destijds 42 miljard euro). Softbank, de grootste techinvesteerder ter wereld, stak 10 miljard dollar in het bedrijf van de destijds veertigjarige Neumann. Een opvallende investering, aangezien WeWork feitelijk geen techbedrijf was, maar een verhuurder van kantoren die zich als techbedrijf presenteerde.
Softbank-topman Masayoshi Son viel voor de charmes van Neumann, met zijn lange haren, voorliefde voor surfen, en sportschoenen bijna een stereotype van een start-up founder. Son vergaarde zijn fortuin door een gouden zet: hij investeerde in 1999 20 miljoen dollar in de Chinese webwinkel Alibaba, nu een van de grootse techbedrijven ter wereld. Dat deed hij na een afspraak van een kwartier met Alibaba’s oprichter Jack Ma, waarbij Son een „twinkeling” in Ma’s ogen dacht waar te nemen. Son paste deze intuïtieve aanpak ook toe bij Neumann toe, die hij als „een zoon” zag.
Niet lang nadat de bedrijfswaardering zijn hoogtepunt bereikte, werd duidelijk dat het bij WeWork in werkelijkheid helemaal niet zo goed ging. Toen het bedrijf in 2019 bij de voorbereiding op een beursgang de boeken moest openen voor aspirant-beleggers, werd duidelijk dat het per uur zo’n 200.000 dollar verlies leed en door Neumann op autoritaire wijze werd geleid. Het uitbreken van de coronacrisis, waarin thuiswerken van de ene op de andere dag de norm werd, kwam WeWork niet meer te boven. De vraag naar flexwerkplekken en co-working spaces daalde scherp.
Alsnog naar de beurs
WeWork moest wereldwijd vestigingen sluiten en medewerkers ontslaan. Het zou twee jaar duren voordat WeWork via een speciale overname alsnog zijn beursgang zou maken – van de oorspronkelijke 47 miljard dollar was toen nog 9 miljard over.
Voordat het nieuws over de surseance van WeWork maandag bekend werd gemaakt, bracht oud-topman Neumann een statement naar buiten. „Het is voor mij een uitdaging geweest om sinds 2019 vanaf de zijlijn toe te kijken terwijl WeWork er niet in is geslaagd te profiteren van een product dat vandaag de dag relevanter is dan ooit tevoren”, schreef hij.
Neumann, die bij WeWork vertrok met een ontslagpakket ter waarde van 445 miljoen dollar, heeft inmiddels een nieuw bedrijf opgericht: een mysterieus vastgoedbedrijf met de naam Flow, dat huizen wil ombouwen tot werkplekken. Het geloof is er, opnieuw. In juli maakte Silicon Valley-topinvesteerder Marc Andreessen bekend 350 miljoen dollar te steken in Neumanns nieuwe avontuur.
