Westerse coalitie probeert, met bescheiden steun van Nederland, Houthiâs in Jemen militair te verzwakken

Posted on January 12, 2024 by admin

Deze week was de maat vol. Afgelopen dinsdag hadden Houthi’s de grootste aanval tot nu toe gelanceerd, waarbij niet alleen de burgervaart maar ook Amerikaanse en Britse marineschepen in de Rode Zee onder vuur werden genomen met drones, kruisraketten en een ballistische raket – die allen uit de lucht werden geschoten. Afgelopen donderdag vuurden de rebellen vanuit Jemen opnieuw een ballistische raket af, die doel miste.

In de nacht van donderdag op vrijdag volgde de westerse reactie, in de vorm van gerichte aanvallen op een zestigtal doelen in door Houthi’s beheersd gebied in Jemen. Daarbij werden F-18 gevechtsvliegtuigen ingezet vanaf het Amerikaanse vliegdekschip USS Dwight Eisenhower, en vuurden Amerikaanse torpedobootjagers kruisraketten af. Ook de Britten voerden luchtaanvallen uit met vier Typoons, die gestationeerd zijn op Cyprus en daarom in de lucht moesten worden bijgetankt om de afstand naar het doel te overbruggen. Nederland leverde indirecte steun via een stafofficier op het maritieme hoofdkwartier in Bahrein.

De vergeldingsaanval, zo meldde de Britse regering in een verklaring, was gericht tegen de infrastructuur die door de Houthi’s wordt gebruikt bij hun aanvallen op de scheepvaart, zoals opslagplaatsen en lanceerinstallaties, radarinstallaties en commandoposten. Londen noemde concreet een locatie in Bami, Noord-Jemen, die wordt gebruikt voor het lanceren van drones en een vliegveld bij de stad Abbs vanwaar raketten worden afgevuurd. In Jemen werden aanvallen gerapporteerd in onder meer de hoofdstad Sanaa en de havenstad Hodeidah. Volgens Washington en Londen gaat het om louter militaire doelen, die zijn aangevallen met precisiewapens om zo veel mogelijk slachtoffers te voorkomen.

Demissionair premier Rutte (VVD) sprak vrijdagmorgen van een „chirurgische operatie”. De Britse premier Rishi Sunak repte van een „beperkte, noordzakelijke en proportionele actie.” Volgens een zegsman van de Houthi-rebellen zijn er vijf strijders gedood en vielen er zes gewonden.

Symbolische bijdrage

Hoewel de VS en het Verenigd Koninkrijk de aanvallen „succesvol” noemden en er waarschijnlijk flinke schade is aangericht, lijkt het onwaarschijnlijk dat het militaire vermogen van de Houthi’s ernstig is aangetast. Zij worden bewapend door Iran en beschikken over een groot arsenaal aan raketten en drones. Voor het uitschakelen daarvan is een langdurige intensieve luchtcampagne nodig. Washington heeft al laten weten dat er nieuwe aanvallen zullen volgen als de Houthi’s doorgaan met hun aanvallen op de scheepvaart. Houthi-woordvoerder Mohammed Abdul Salam toonde zich vrijdag strijdbaar en zei dat de westerse actie zeker zal worden beantwoord. Daarmee lijkt de kans aanwezig dat het Westen in een langdurig conflict wordt gezogen.

De Nederlandse bijdrage aan de aanval – één militaire stafofficier – was symbolisch, maar politiek niet onbelangrijk. Het demissionaire kabinet onder leiding van Rutte waakt er zorgvuldig voor om af te wijken van de Amerikaanse lijn in de oorlog in Gaza: terwijl andere Europese landen VN-resoluties steunden die opriepen tot een staakt-het-vuren, onthield Nederland zich tot nu toe van stemming. Nu figureert Nederland in een gelegenheidscoalitie met de VS, het VK, Australië, Canada en Bahrein. Vanwege de miltaire geheimhouding heeft het kabinet de Tweede Kamer niet van tevoren op de hoogte gesteld van de ophanden zijnde aanval.

Wel werd de Kamer afgelopen december geïnformeerd over de Nederlandse deelname aan Prosperity Guardian, de internationale maritieme operatie om het scheepvaart in de Rode Zee te beschermen. Nederland wil in ieder geval twee stafofficieren leveren, andere bijdragen worden onderzocht.

Lange voorbereiding

Uit een openbaar gemaakte nota aan demissionair minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot (CDA) blijkt dat de aanval op de Houthi’s al enige weken werd voorbereid. Nog voor de jaarwisseling, op 30 december, concludeerden ondermeer premier Rutte, Bruins Slot en minister van Defensie Kajsa Ollongren (D66) tijdens een bewindspersonenoverleg dat Nederland een „kortdurende en beperkte kinetische operatie” van de Amerikanen zowel politiek als militair kon steunen.

Lees ook
Hoe de Houthi’s met aanvallen op schepen de inflatie opjagen

Onjuist nummer? Geen probleem. Registratieplicht verhuur via AirBnb blijkt eenvoudig te omzeilen

admin
September 30, 2024
0

Verhuurder ‘Sacha’ glimlacht vriendelijk op haar profielfoto. „Welkom in ons charmante en perfect ingerichte studio-appartement, een verborgen juweeltje genesteld in het hart van de stad!” De luxe studio die wordt aangeboden op Airbnb heeft een visgraatvloer, een grijze design hoekbank en een marmeren keuken.

Op het eerste gezicht lijkt het een doodnormale advertentie op Airbnb. Maar de foto’s komen van een vierkamerappartement aan de Nachtwachtlaan in Amsterdam-West, aangeboden door een professionele makelaar op woningzoeksite Pararius. Een medewerker van de makelaar zegt desgevraagd niet te adverteren op Airbnb. Bovendien is de woning net verhuurd, vertelt ze verbaasd aan de telefoon.

De profielfoto van verhuurder ‘Sacha’, in werkelijkheid afkomstig van een stockfotowebsite.

Wie ‘Sacha’ echt is, weet niemand. De korrelige profielfoto is niet echt. Die is namelijk online te kopen op Adobe Stockfoto’s, voor wie op zoek is naar een „schattige oprechte, natuurlijke, vrolijke, alleenstaande blonde vrouw met een perfecte huid en een positieve houding”, volgens het bijschrift op de website. De persoon achter ‘Sacha’ reageert niet op vragen van NRC.

Waar toeristen die het appartement via Airbnb proberen te boeken terechtkomen, is ook niet bekend. Malafide verhuurders laten toeristen soms voor een gesloten deur staan, of verhuren in werkelijkheid een ander, vaak veel kleiner en slecht onderhouden appartement.

Verhuurders als ‘Sacha’ zouden bekend moeten zijn bij de gemeente. In 2021 werd de zogenoemde ‘Airbnb-wet’ ingevoerd, waarmee het mogelijk werd voor gemeenten om achter de identiteiten van verhuurders te komen. Gemeenten waren niet alleen geïnteresseerd in verhuurders als ‘Sacha’, maar ook in de minder malafide verhuurders die ook regels overtreden. Zo mag een appartement in Amsterdam maximaal dertig dagen per jaar aan toeristen worden verhuurd, om te voorkomen dat woningen permanent via Airbnb worden aangeboden en zo aan de woningmarkt worden onttrokken. Op Airbnb kunnen verhuurders makkelijk anoniem blijven; handhaven was erg moeilijk.

Malafide verhuurders laten toeristen soms voor een gesloten deur staan, of verhuren in werkelijkheid een ander, vaak veel kleiner en slecht onderhouden appartement

Met de ‘Airbnb-wet’ kunnen gemeenten verhuurders verplichten zich bij de gemeente te registreren. Het registratienummer is in de systemen van de gemeente gekoppeld aan de identiteit van de verhuurder, en moet ook in de advertentie worden vermeld. Zo weet de gemeente precies wie er achter welke advertentie zit. Wie geen (geldig) registratienummer vermeldt, kan een boete krijgen. In Amsterdam en 25 andere gemeenten geldt deze registratieplicht.

Identiteit onbekend

Maar de registratieplicht blijkt gemakkelijk te omzeilen. Verhuurders plaatsen bijvoorbeeld advertenties met een foutief registratienummer op Airbnb. Dat blijkt uit onderzoek van NRC op basis van cijfers van Inside Airbnb, een onafhankelijk project dat informatie verzamelt over de verhuurwebsite. Dat verzamelde 49.894 appartementen die afgelopen juli werden aangeboden via Airbnb.

De identiteit van deze verhuurders blijft daardoor onbekend, ook voor de gemeente. Ook op de advertentie van ‘Sacha’ staat een verzonnen registratienummer.

In totaal hebben ten minste 142 advertenties een onjuist registratienummer. In ruim honderd gevallen, 75 procent, gaat het zeker niet om een typefout. Het registratienummer moet beginnen met een gemeentecode – zoals 0363 voor Amsterdam – maar in deze advertenties begint het registratienummer met bijvoorbeeld ‘0000’, of ‘ABCD’.

Het werkelijke aantal foute advertenties ligt vermoedelijk hoger. Een slimme fraudeur kopieert een echt registratienummer van een andere advertentie, en past één cijfer aan. Deze advertenties zijn voor NRC niet te detecteren.

Het profiel van ‘Sacha’ heeft zelfs een roze vinkje, wat zou betekenen dat de identiteit van het profiel door Airbnb is geverifieerd

De registratieplicht is ook makkelijk te omzeilen omdat er voor de verhuurplatforms geen verplichtingen aan zitten. Airbnb hoeft geen advertenties te weigeren als het registratienummer overduidelijk ongeldig is, bijvoorbeeld als het begint met ‘ABCD’. De handhaving van de wet is aan de gemeenten overgelaten. Het profiel van ‘Sacha’ heeft zelfs een roze vinkje, wat zou betekenen dat de identiteit door Airbnb geverifieerd is.

In 2021 verwijderde Airbnb 13.000 advertenties in Amsterdam zonder registratienummer, maar dat was vrijwillig, én eenmalig. Bovendien worden door heel Nederland foute registratienummers gebruikt. Neem het „heerlijke appartement op Texel vlakbij bos en zee”, een „sfeervolle bungalow, jaren zeventig stijl” in Middelburg, of een „uniek koetshuis aan het water” in Leidschendam. De registratienummers van deze advertenties beginnen elk met ‘ABCD’ of ‘1234’.

Doelbewust

De gemeente Amsterdam is desalniettemin tevreden over de wet. „De registratieplicht werkt goed dankzij eigen controles die de gemeente uitvoert en meldingen die we ontvangen van omwonenden”, schrijft wethouder Dirk de Jager (Wonen, GroenLinks) in een reactie op vragen van NRC. De gemeente heeft „een beter beeld van de omvang en aard van toeristische verhuur” door de wet.

Bovendien is niet élke verhuurder met een niet kloppend registratienummer een fraudeur, stelt Maarten Bruinsma, voorzitter van verhuurdersvereniging Amsterdam Gastvrij. „Enkelen lijken hun vergunningsnummer ingevuld te hebben in plaats van het registratienummer.” In een kwart van de foutieve nummers die NRC ontdekte, kan sprake zijn van zo’n fout, of een typefout.

Maar als mensen doelbewust een nepnummer hebben ingevuld, is het volgens Bruinsma belangrijk dat de gemeente die advertenties snel laat verwijderen.

De gemeente moet die zelf opsporen en Airbnb erop wijzen; die moet de advertentie dan verwijderen. De gemeente stelt dat foute advertenties wel worden gemeld, maar sinds 2023 wordt niet meer bijgehouden hoe vaak. In 2022 meldde de gemeente Amsterdam zes van zulke advertenties, maar Airbnb verwijderde die niet.

Zo nu en dan spoort de gemeente Amsterdam een foute verhuurder op. In 2023 legde de gemeente Amsterdam achttien boetes en vijftien dwangsommen op. Die boetes gaan over diverse overtredingen.

Airbnb stelt in een schriftelijke reactie achter „goede regelgeving” te staan en „nauw samen te werken” met gemeenten.

Verhuurder ‘Sacha’ heeft het appartement met de visgraatvloer verwijderd nadat NRC contact zocht. De verhuurder biedt nog altijd twee andere appartementen aan: een in Amsterdam-Noord, en een in Amsterdam-West. De twee advertenties hebben exact dezelfde foto’s en beschrijvingen, én een verzonnen registratienummer.

RIVM: 672.000 Nederlanders chronisch ziek door roken

admin
September 30, 2024
0

Ongeveer 672.000 Nederlanders lijden als gevolg van roken aan chronische ziektes. Dat blijkt uit maandag gepubliceerde cijfers van het RIVM, in opdracht van onder meer KWF Kankerbestrijding. De rokers lijden onder meer aan COPD, kanker of hart- en vaatziekten. Waar al bekend was dat jaarlijks zo’n 19.000 Nederlanders overlijden door roken, is nu voor het eerst duidelijk hoeveel Nederlanders door roken chronisch ziek zijn.

Het RIVM onderzocht per chronische ziekte, vijftien in totaal, in hoeveel gevallen roken de oorzaak van die ziekte is. Het volksgezondheidsinstituut concludeerde bijvoorbeeld dat strottenhoofd- en longkanker in ruim vier op de vijf gevallen wordt veroorzaakt door roken. Ook bij COPD is dat ongeveer de verhouding.

Veel meer mannen zijn door roken chronisch ziek dan vrouwen: 378.000 om 294.000. Niet verrassend: in 2023 rookte volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 22,7 procent van de mannen in Nederland, tegenover 15,4 procent van de vrouwen. In die CBS-cijfers is een Nederlander een roker als die aangeeft op zijn minst „weleens” te roken.

De tabaksindustrie is volgens het KWF en het Longfonds de boosdoener. Károly Illy, directeur van het Longfonds, ziet een belangrijke rol voor de Nederlandse overheid. Die moet, zo zegt ze, mensen actiever beschermen tegen tabak. „In deze tijd van overbelaste zorg, torenhoge zorgkosten en grote tekorten op de arbeidsmarkt, moet de overheid alles op alles zetten om mensen zo lang mogelijk gezond en aan het werk te houden”, aldus Illy. Ze noemt de verhoging van tabaksprijzen als een deel van de oplossing.

Ingrijpende AI-wet van tafel na veto gouverneur Californië

admin
September 30, 2024
0

Het had het meest verregaande stuk AI-wetgeving ter wereld moeten worden. Wet SB 1047 in Californië, waarmee de Amerikaanse staat techbedrijven zou verplichten tot veiligheidstesten voor hun meest geavanceerde AI-modellen. Ondanks een zeer felle tech-lobby leek de wet het te gaan halen. Maar dat was buiten gouverneur Gavin Newsom gerekend.

Newsom sprak zondag zijn veto uit en blokkeert daarmee invoering van SB 1047. Volgens de gouverneur zou de wet innovatie tegenwerken en talent de staat verlaten. Alle grote AI-bedrijven zijn in Silicon Valley gevestigd, het gebied rond de baai van San Francisco in Californië. Dat SB 1047 van tafel gaat is een grote overwinning voor onder meer Meta, Google en OpenAI, die zich fel tegen invoer van SB 1047 hebben verzet.

Waarom is dit nieuws belangrijk? Topwetenschappers vrezen dat AI-modellen zó krachtig worden dat AI-systemen onvoorspelbaar gedrag gaan vertonen. De angst is dat de mens de controle over cruciale systemen, zoals onze energievoorziening, kan verliezen als kunstmatige intelligentie het overneemt. Was SB 1047 ingevoerd, dan waren AI-bedrijven onder meer verplicht geweest om een ‘kill switch‘ in hun systemen in te bouwen, een fysieke schakelaar waarmee een AI-systeem altijd op afstand kan worden uitgeschakeld.

De wet, die volgens Newsom ‘niet ver genoeg ging’ en daarom werd afgeschoten, gaat nu opnieuw naar de tekentafel.