Wat vindt NRC | Opluchting over dit compromis over de asielmaatregelen is misplaatst

Terecht hebben de coalitiepartijen besloten het noodrecht niet te zullen misbruiken voor de invoer van strengere asielregels. Tot die conclusie komen zij rijkelijk laat. Pas na weken van onenigheid, waarin met woorden werd gegoocheld, onderling werd gedreigd en premier Dick Schoof moest bemiddelen over iets dat zich al in het hoofdlijnenakkoord aandiende als pijnpunt, is een ‘compromis’ bereikt.

Staatsnoodrecht is bedoeld voor échte crises, voor ‘buitengewone omstandigheden’ als een oorlog, een overstroming of een pandemie. Niet voor „een ervaren crisis”, een gevoel dat is aangewakkerd door retoriek van politici. Er ís geen asielcrisis.

Maar wie nu opluchting voelt, moet zich ernstig achter de oren krabben. Politiek is misschien de val van dit kabinet voorkomen, of uitgesteld tot een volgende crisis. Staatsrechtelijk is de boel gered – als het kabinet met een wetsvoorstel komt, zijn de volksvertegenwoordigers aan zet. Zoals het hoort.

Wat overblijft, is echter een voorstel dat misschien minder extreem lijkt maar het wel degelijk is. De asielnoodmaatregelen die nu op tafel liggen, zijn grotendeels dezelfde als in het hoofdlijnenakkoord van juli. Zij zijn juridisch onhaalbaar, en moreel onwenselijk.

Zo schuift de democratische ondergrens in Nederland op, gepresenteerd als compromis van een man die – zo werd her en der smalend geconcludeerd – toch „de ruggengraat van een banaan” blijkt te hebben. Maar die toch zijn zin krijgt.

Neem de wens om delen van Syrië veilig te verklaren. Daar zijn, zo meldde het kantoor van de VN-gezant voor Syrië woensdag nog: „Alle ingrediënten aanwezig voor een militaire, humanitaire en economische storm in een al verwoest Syrië, met gevaarlijke en onvoorspelbare gevolgen voor burgers”.

Of neem het plan om ongedocumenteerde asielzoekers vast te zetten. Als zij nergens voor zijn veroordeeld, is dat vrijheidsontneming en in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Praktisch punt: het detentiecentrum in Rotterdam weigert nieuwe opnames, meldde NRC eerder deze maand. De capaciteit van het centrum is verkleind door het kabinet, en er is personeelsgebrek.

Dat laatste geldt ook voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) die volgens de voorstellen geen permanente verblijfsvergunningen meer mag uitdelen, maar alleen tijdelijke. De overwerkte dienst moet die elke drie jaar gaan toetsen in plaats van vijf jaar. Moet gezinshereniging gaan tegenhouden (ook een burgerrecht). De achterstand bij de dienst is al maanden hoog: het aantal aanvragen in behandeling (49.470 in september) is aanzienlijk hoger dan het aantal beslissingen. Al die mensen wachten in een asielzoekerscentrum of in de noodopvang.

De spreidingswet die is bedoeld om Ter Apel en Budel eindelijk te ontlasten, wordt ingetrokken. Minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie, PVV) zei deze week nog tegenover RTL Nieuws dat deze lijkt te werken, gemeenten zijn inderdaad bezig asielzoekerscentra in te richten. Dat maakt kennelijk niet uit.

Dit is geen compromis. Dit is de crisis die er is – de schrijnende opvangcrisis – verergeren. Decennia van verwaarloosd en onvoorspelbaar asielbeleid doorzetten. De terechte zorgen van burgers over een tekort aan woningen, over moeizame integratie, en over een falende en niet luisterende overheid, met symboolpolitiek camoufleren. Dit compromis valideert louter de ideeën die de PVV initieert. Dat is schadelijk.