Wat vindt NRC | Met sturen Nationale Garde gooit Trump olie op het vuur

De stem van Frank Lammers leent zich voor veel rollen. Voor TUI-spotjes en Jumbo-reclames; voor het nasynchroniseren van tekenfilms en voice-overwerk bij SBS6-programma’s. Woensdagavond bleek zijn kenmerkende klank voor nog iets anders geschikt: in De Oranjezomer (SBS6) vertolkte Lammers de stem van de rede. Daar zei hij verontwaardigd tegen Raymond Mens: „Ik heb het gevoel dat jij Trump nog serieus neemt.”

Even een disclaimer bij Mens (een vast SBS6-gezicht): begin dit jaar heb ik hier naar hem verwezen als „Trumpversteher Raymond Mens”. Toen presentator Rick Nieman hem enkele weken later te gast had in WNL op zondag, begroette hij Mens zo: „Nou, ‘Trumpversteher’ – je hebt meerdere boeken over hem geschreven natuurlijk – Raymond Mens…” Dat zijn toch ontroerende tv-momenten. De vriendschap tussen SBS6 en WNL wordt vlak voor je ogen hechter en hechter. Hoe dan ook, ik ben niet doof voor opbouwende kritiek en zal vandaag daarom de titel ‘Trumpboekenschrijver’ aanhouden.

Trumpboekenschrijver Raymond Mens was bij De Oranjezomer uitgenodigd om het laatste nieuws uit Los Angeles te duiden, waar Trump de nationale garde had afgestuurd op mensen die demonstreerden tegen zijn genadeloze migratie- en deportatiebeleid. Mens was zoals gebruikelijk mild in zijn verhaal over de Amerikaanse president. Toen Lammers hem vroeg of hij Trump nog serieus nam, antwoordde hij dan ook: „Jazeker”. „Hij liegt van voor naar achter”, zei Lammers ontsteld. Maar ja, Amerika nam hem nog wel serieus, herhaalden Mens en de andere mannen aan tafel, en dáár ging het om.

Trumpboekenschrijver Raymond Mens had ook wat peilingen meegenomen, om te illustreren hoeveel burgers Trump nog aan zijn zijde vond. „Er is bijvoorbeeld gevraagd: steunt u het plan van de president om illegale migranten te deporteren?” „Alleen dat woord al”, onderbrak Lammers hem. „Deporteren!” „Als jij nou even twee minuten op je duim zuigt, dan ben ik klaar”, zei Mens. Iets meer van de helft van de ondervraagden was pro-deportatie, daar mag je dan kennelijk niets meer van vinden. Ook normen en waarden worden nu bepaald via het ‘meeste stemmen gelden’-principe.

Presentator Johnny de Mol liet het allemaal begaan. Net zoals – ik ga het gewoon nog eens zeggen – presentatrice Malou Petter dinsdagavond niet ingreep toen Wierd Duk beweerde dat GroenLinks antisemitisch is en oproept tot gewapend geweld. Dat is an sich niks nieuws onder de zon – zet een wasknijper op je neus, zeg iets naars over links/moslims/woke/asielzoekers en je hebt de gemiddelde Duk-bijdrage in Nieuws van de Dag – maar in dit geval zat Dilan Yeşilgöz naast hem zijn claims te beamen. Petter bleef stil.

Deze presentatoren zitten er niet om kritisch te zijn en door te vragen. Ze zitten er ter bevordering van de sfeer, die nooit ongezellig mag worden. Dat merkte je woensdag ook weer in Goedemorgen Nederland, waar een oud-VVD-spindoctor op de bank zat naast Angela de Jong. In korte blokjes mocht hij een praatje houden over populisme, tot presentatrice Lisette Wellens zei: „Goed – Angela, we gaan tv kijken!”

Ik verlang zo naar een talkshowaflevering waarin presentatoren en gasten zich hardop afvragen wat het eigenlijk betekent om zo veel op tv te zijn. Welke verantwoordelijkheden daarbij komen kijken, en wat ze zelf zouden antwoorden op deze kip-of-het-ei-vraag: vertolken zij een sentiment dat in de samenleving speelt? Of bepalen zij welk sentiment er in de samenleving speelt? Zelfs als je uitkomt op de dooddoener ‘het antwoord ligt ergens in het midden’: práát er over.

Maar ik begin de hoop op zelfreflectie zo langzaam aan op te geven, zeker nu het tv-aanbod deze zomer uit de stal van WNL en Talpa komt. Dit talkshowlandschap is stuk. Veeg in september de brokken opzij en bouw iets nieuws. Iets met Frank Lammers, wellicht. Ik weet het verder ook niet.

Delen

Mail de redactie

Wie zich afvroeg waar het constante politieke gehamer op het gevaar van asiel(zoekers), op het beperken van een vermeend ‘hoge’ instroom, en op nóg strengere asielregels toe leidt. Wat het resultaat is van de nauwelijks nog verhulde discriminerende toon van sommige politici. Die zag afgelopen dagen het antwoord bij de grens bij Ter Apel.

Daar probeerde een groepje vigilantes asielzoekers, „donkere mensen of wat er op lijkt” eigenhandig tegen te houden. Duitsland zou volgens hen vluchtelingen de grens met Nederland overzetten om de eigen instroom beperkt te houden. En als de Nederlandse overheid niets zou doen, zouden ze het zelf maar doen.

Eigenrichting, en daar nog trots op zijn ook. Dat de leider van de PVV-fractie, de grootste in de Tweede Kamer, dat toejuicht en aanmoedigt, is al een schande. Opsporing en aanhouding zijn met reden overheidsbevoegdheden, geen vrijwilligerswerk.

Erger nog was de lauwe reactie vanuit het demissionaire kabinet. Minister van Justitie en Veiligheid David van Weel (VVD) zei „de frustratie” te begrijpen, staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman (BBB) zei dat mensen uit de buurt van Ter Apel „echt” wisten „welke busjes het zijn waar mensen mee overkomen”. Het begrip voor deze illegale actie contrasteert pijnlijk met de dagenlange stilte na de grondwettelijk wél geëigende actie, de rodelijndemonstratie waarbij 100.000 mensen hun zorgen uitten over ander kabinetsbeleid.

De woorden van de bewindslieden gingen ten minste nog gepaard met een ‘foei niet doen’, houd je aan de wet. Maar wanneer de overheid niet onmiddellijk stevig en corrigerend handelt, dreigt dergelijk vigilantisme, dergelijke eigenrichting, normaal te worden.

Van Weel herhaalde bovendien weer eens de mythe dat Nederland „de huidige instroom” van asielzoekers niet aankan. Alsof asiel de kristallisatie is van andere problemen als woningnood en wachtlijsten. De aantallen asielaanvragen zijn, in heel Europa, lager dan in voorgaande jaren. Nederland heeft géén asielcrisis, wél een probleem met een kleine groep overlast gevende ‘veiligelanders’, die het beeld helaas bepalen.

Nederland heeft vooral een opvangcrisis. Veroorzaakt door jarenlang schommelend beleid, met als dieptepunt het geharrewar over de spreidingswet, die over twee weken ingaat maar zonder landelijk politiek draagvlak. Het enige resultaat van dit halfslachtige kabinetsbeleid – wel zeggen de wet te zullen intrekken, maar dat (nog) niet voor elkaar krijgen én geen alternatief bieden – is dat lokale volksvertegenwoordigers te maken krijgen met protesten en zelfs bedreigingen, en huiverig worden hun wettelijke taak te vervullen.

Terwijl de spreidingswet is bedacht om de schrijnende toestanden in Ter Apel en Budel tegen te gaan, waar mensen buiten moesten slapen als er geen plek meer was in de aanmeldcentra. Om de overlast daar te verkleinen. De wet bood duidelijkheid: elke gemeente zou, op basis van het inwonertal, asielzoekers opnemen. Solidariteit dus.

Eenzelfde halfslachtigheid geldt de grenscontroles die minister Faber van Asiel (PVV) invoerde. Zoals de Rekenkamer vorige week concludeerde, zijn de gerichte controles die de marechaussee al jaren deed, veel effectiever. Dát is de boodschap die ‘bezorgde burgers’ moeten horen. Dit land verdient een eerlijk debat over asiel, gespeend van symboliek en retoriek.

Delen

Mail de redactie

Minuut 63 was zijn moment. Het oprichtingsjaar,1963, van de club. Dan stond Peter Zoontjes alias ‘Jomanda’ op van zijn stoel, eerste rij vak K, en rende met de clubvlag voor de Oosttribune langs. Elke thuiswedstrijd. En toen-ie op leeftijd raakte en de tijd niet meer zo scherp had, telden zijn medesupporters af van 62.50. „Tien… negen…” En toen hij niet meer rennen kon, richtte de hele tribune zich klokslag 63 op en zong „Gaan staan als je voor Telstar bent.”

„Vond-ie fantastisch”, zegt Jacco Korbee, die bovenin vak I al die jaren uitkeek op zijn goede vriend. „Omdat hij wist: we zingen niet alleen voor Telstar, maar ook voor hem.”

Goh, wat zíjn dit toch voor dagen, verzucht Korbee (50) thuis in Velsen-Noord, terwijl hij in het shirt van de Witte Leeuwen een bakkie zet voor de gast – „Senseo of Dolce Gusto?”. Op een tegeltje in de gang staat ‘Smile and the world is with you’ en met zijn pretoogjes en brede glimlach doet Korbee zijn best. Maar „het is een rollercoaster”.

De thuiswedstrijd tegen Willem II op Hemelvaartsdag. Toen stond de 85-jarige ‘Jomanda’ nog ouderwets de boel op te hitsen, vooraan met z’n toeter. Korbee sprak ’m de dag erna en toen was er nog niks aan de hand. Ja, z’n rug. Hij moest de uitwedstrijd zondag in Tilburg missen. Al die trappetjes naar het uitvak… Voor het eerst in 47 jaar kon Telstar promoveren naar de Eredivisie, maar dé supporter had dé wedstrijd moeten missen. „Vond-ie vreselijk.”

De euforie van zondag. Met tien bussen begeleid door motoragenten naar Tilburg. „Machtig gevoel.” Korbee moest terugdenken aan Zwolle-uit, toen-ie ooit hartje winter met zes man in het uitvak stond. Kregen ze weer eens met zoveel-nul op hun flikker en weer dat hele eind terug. Maar chagrijn? Nee. „We maakten er een lekker dagje uit van.”

Telstar is een cúltclub en dat is precies de reden dat Korbee, ooit fanatiek Ajax-supporter, de Witte Tijgers in zijn hart sloot. In Amsterdam was er na elk verlies koppijn want het grote Ajax móét winnen. En na de rellen in Beverwijk in 1997, waarbij een dode viel, werden ook de regels strenger en toen voelde Korbee zich er niet meer thuis. „Ik voelde me een nummer.”

Terwijl, bij Telstar zeggen spelers je gedag bij de training. Geen gedoe met clubcards, een seizoenkaart voor 162,50 euro – „bij de middenstip!” – en tientallen vrijwilligers die de club maken. Zoals ‘Jomanda’, zo genoemd omdat-ie eens met een door het medium ingestraald billboard de uitslag goed voorspelde.

De roze, nee, witte wolk na de winst uit in Tilburg. „Géweldig.” Maar Korbee maakt zich ook zorgen. Kan Telstar straks tussen de grote jongens zijn identiteit behouden? En gaan al die nieuwe supporters – „glory chasers” – het niet verpesten? Nu al ziet hij de regels strenger worden.

„Missie volbracht”, had ‘Jomanda’ vorige week nog tegen Korbee gezegd toen die ’m feliciteerde met zijn 86ste verjaardag. Maar ging dat nou over Telstar, of over zichzelf?

De witte wolk is nu een donkere want vrijdag overleed zijn kameraad. Opstaan in minuut 63 zal blijven, daar is Korbee van overtuigd. En voor het afscheid deze week in het stadion namen alle supporters een witte roos mee. En Korbee ook een klein, wit leeuwtje, „voor op z’n stoel”.

Freek Schravesande doet elke donderdag ergens vanuit Nederland verslag.

Delen

Mail de redactie