Wat vindt NRC | Maak van de nieuwe James Bond een antiheld

‘Meneer Bond, u blijft mij maar tegenhouden om u een amusante dood te bezorgen”, merkt Sir Hugo Drax op in de James Bond-film Moonraker (1979). Drax is een leverancier van spaceshuttles voor de Amerikaanse regering en heeft ondanks dat hij Bond (Roger Moore) hartelijk welkom heet niet de beste bedoelingen met de man die graag martini’s drinkt („shaken, not stirred”). Deze Bond bevat zowel ruimtevaartambities als achtervolgingsscènes met een Venetiaanse gondel, waardoor ook menig brug kapotgaat totdat Bonds gondel een amfibievoertuig wordt waarmee hij het San Marco-plein op kan varen. Het is alsof Jeff Bezos, ook niet te beroerd om Venetië weer wat verder kopje onder te duwen met zijn trouwfestijn dat te groot was om in de Verenigde Staten te vieren, zelf onderdeel van de plot was. In ieder geval is het aan Bezos om straks met Amazon merchandise te verkopen van de nieuwe Bond.

Hoe de nieuwe James Bond eruit komt te zien, is nog gissen. Wel zijn fans positief gestemd omdat de Canadese regisseur Denis Villeneuve de nieuwe Bondfilm gaat maken. De eerste vraag zal zijn hoe de nieuwe Bond opstaat uit de dood. In de laatste film, No Time To Die (2021), werd hij immers opgeblazen nadat hij zich opofferde voor vrouw en dochter, en voor de wereld. Nu is Bond wel vaker uit de bijna-dood opgestaan, en ook No Time To Die liet nog een mogelijkheidje open dat de dood niet definitief is. Alleen: is een nieuwe James Bond nog wel een goed idee?

Tradities zijn er om in ere te houden. De Craig-Bond zocht de grenzen van het archetype op door wat getroubleerder en empathischer te zijn dan de vorige Bonds doorgaans waren. En de zoektocht van het personage naar een nieuwe acteur is inmiddels ook al traditie, waaraan zelfs het commentaar van NRC niet aan ontsnapt. Wie al te halsstarrig vasthoudt aan traditie, zal vinden dat de nieuwe Bond weer een man moet zijn, een witte Brit, een misogyne, snobistische sadist met een vleugje ironie waarbij de vrouw iets is om seks mee te hebben of om hulpeloos een ellendige dood te laten sterven. Wat betreft de tijdgeest anno 2025: de Koude Oorlog is terug en xenofobie is weer in de mode, dus dat hoeft geen belemmering te zijn om de draad weer op te pakken zoals die voor Craig was blijven liggen.

De nieuwe Bond wordt volgens de bookmakers en 007-kenners een man. Voor de merchandise is het handig als het ook nog eens een witte man is, want James Bond mag dan opgekomen zijn als filmheld toen de Britten als post-koloniaal land hun beste tijd hadden gehad, de onsterfelijke held die probleemloos moordt, was een uitstekend Brits exportproduct.

Tegelijkertijd kan het ook aan Villeneuve zijn om – in een tijd waarin Andrew Tate omarmd wordt, steeds meer politici trots op een apenrots zitten en politieke correctheid wordt verward met basisfatsoen – een weg te vinden in het creëren van een Bond die tegen de trend in durft te gaan en misschien zelfs een antiheld is, omdat de wereld niet gebaat is bij nietsontziende, zwart-witwereld met eenduidige helden en eenduidige vijanden.

Wellicht is de dood van Bond zelfs om te zetten in perfecte merchandise. Dan kan Bezos zeggen: „Meneer Bond, u hield mij niet tegen om u een amusante dood te bezorgen.”