Al weken doet Donald Trump alsof het Oekraïne zelf is dat vrede in de weg staat, en alsof er met Rusland – de agressor – te praten valt. Een omkering van feiten die gepaard is gegaan met acties en beslissingen die de positie van Oekraïne keihard hebben geraakt en levens hebben gekost: de wapensteun werd stilgezet, evenals het delen van inlichtingen. Om maar te zwijgen van de virulente verbale aanvallen, onder meer op president Zelensky. Oekraïne, zo klonk het, moest vooral dankbaarheid tonen voor de Amerikaanse steun tot nu toe, moet voor die steun gaan betalen met grondstoffen én (territoriale) concessies doen aan Rusland. Al die tijd werd er door de VS geen enkele stap gezet om de druk op Moskou op te voeren.
Komt daar verandering in? Dinsdag ging Oekraïne akkoord met een Amerikaans plan om dertig dagen lang een volledig staakt-het-vuren in acht te nemen. Daarmee koopt Oekraïne behalve tijd ook wapensteun: de VS hervatten deze per direct, nu Oekraïne in Amerikaanse ogen voldoende goede wil toont. Ook de inlichtingenstroom komt weer op gang. De vraag is nu of de Russen ook bereid zijn tot een wapenstilstand. „De bal ligt nu in Moskou”, zei de Amerikaanse minister Marco Rubio van Buitenlandse Zaken. Het was de eerste keer dat de regering-Trump iets van druk uitoefende op Moskou.
Er zijn verschillende scenario’s denkbaar. Poetin speelt het spel mee met Trump om het narratief te versterken dat niet Rusland maar Oekraïne in de weg stond van vrede. Poetin speelt het spel niet mee, en bewijst zo het gelijk van Zelensky, die tijdens de beruchte botsing in het Witte Huis nog probeerde tegen te werpen dat de Russen geen goede reputatie hebben als het gaat om diplomatie. Het meest waarschijnlijke, op basis van ervaringen uit het verleden: Moskou gaat akkoord, maar begint (heimelijke) operaties die het moeten doen lijken alsof Oekraïne het bestand schendt, of de mensenrechten, of het oorlogsrecht – en probeert zo het initiatief te heroveren.
Volop onzekerheid kortom. Wat wel duidelijk is: de VS tonen zich in dit alles een zeer onbetrouwbare bondgenoot. Oekraïne krijgt weer iets meer lucht door de hervatting van de Amerikaanse steun, maar er is geen garantie dat dit zo blijft. Trump maakt al weken duidelijk dat hij bereid is om elke aanleiding, hoe pietluttig ook, tot aan de kledingstijl van Zelensky toe, aan te grijpen om Oekraïne te kleineren en te verzwakken. Samen met het VK tonen EU-landen zich nu bereid om meer te investeren in defensie om de extreme afhankelijkheid van de VS te verkleinen. Ook als Trump morgen weer bij zinnen komt, moet dat onverminderd worden doorgezet. Europa mag nooit, zoals Oekraïne nu, in een situatie terechtkomen dat het kan worden afgeperst of gemanipuleerd.
Lees ook
Nederland blijft stug en kritisch over herbewapening in Brussel, tot verbazing van andere landen
Zo bezien is het onbegrijpelijk dat een Kamermeerderheid dinsdag in een motie tegen de nieuwe Europese defensieplannen stemde. Premier Schoof sloot vorige week op een EU-top de Europese rangen, stemde wel in met de plannen, maar wordt nu, met brede steun in de coalitie zelf (PVV, NSC, BBB), onderuit geschoffeld, omdat de financiering ervan via Europese leningen onverantwoord zou zijn. Als Schoof de motie overneemt (doe het niet!) wordt Nederland het enige land dat tegen de plannen is. Behalve dat het internationaal een pleefiguur slaat, laat dit opnieuw zien dat er een groot verschil is tussen het uitspreken van steun – vóór Oekraïne, vóór veiligheid – en daar op het moment dat het er echt om spant naar handelen.
Stapels dossiers, boeken en paperassen in een degelijk kantoorinterieur – de werkkamers in het Europees Parlement in Brussel kun je uittekenen. Zo niet bij Europarlementariër Lena Schilling (24): klimaatposters op deuren en kasten. Kartonnen borden en groene stickers, met daarop teksten als: „One struggle, one fight” en „Een andere wereld is mogelijk”.
Wie haar kantoor op de zesde verdieping van het Europarlement betreedt, kan niet anders dan de klimaatactiviste in haar zien. Ze maakte in thuisland Oostenrijk furore als woordvoerder tijdens de bezetting van drie grote bouwplaatsen in Wenen. Om een nieuwe snelweg mogelijk te maken, zou de Lobautunnel moeten worden aangelegd in het natuurgebied Donau-Auen. De klimaatbeweging voerde daar meer dan een jaar strijd tegen én won: de bouw van de tunnel werd eind 2021 geblokkeerd door de toenmalige minister voor Duurzame Mobiliteit, Leonore Gewessler. „Ik heb daarvan geleerd dat de juiste mensen op de juiste positie en op het juiste moment voor verandering kunnen zorgen”, zegt Schilling vanachter haar Brusselse bureau. Haar verzorgde make-up en zakelijke kleding vallen bijna uit de toon met de activistische kartonnen borden om haar heen.
Als „gezicht van de klimaatbeweging in Oostenrijk” werd ze ruim een jaar later, als 22-jarige studente politieke wetenschappen aan de universiteit van Wenen, gevraagd zich te kandideren voor de Groenen [Die Grünen – Die Grüne Alternative] in aanloop naar de Europese verkiezingen. „Ik heb er nachten wakker over gelegen. Pas toen twee jonge vrouwen op me afstapten in Wenen, me aansporend het te doen om zo andere vrouwen te inspireren, was ik om.”
Schilling vertrok – met een koffer en haar twee katten Rosa en Clara – per nachttrein vanuit Wenen naar Brussel, waar ze in 2024 als jongste Europarlementariër aantrad in opmaat naar de Commissie-Von der Leyen-II. Peinzend: „Het is soms eenzaam, maar als er meer jonge vrouwen voor dit pad kiezen omdat ik het heb gedaan, is dat alle tegenslag waard geweest.
Een paar deuren verderop in de ‘groene’ vleugel op de zesde verdieping zit Bas Eickhout, iemand met wie ze af en toe spart, net als Sara Matthieu, ook van de de Groenen. „Bas is een van de personen die me wegwijs maakt in Brussel – want gekozen worden betekent niet dat je meteen van alles weet hoe het werkt…”
Europarlementariër Lena Schilling was eerder klimaatactivist in Oostenrijk.
Foto Ans Brys
Hoe is het om als uitgesproken links politicus te strijden voor de groene zaak in een sterk verrechtst politiek klimaat?
„De verantwoordelijkheid die ik voel is groot. Toen ik me begon uit te spreken voor het klimaat, wist ik mij gesteund door miljoenen jongeren in meer dan 150 landen [Schilling begon haar protest in 2019 met Fridays for Future, de internationale schoolstakingsbeweging, gestart door de Zweedse activiste Greta Thunberg]. In veel van die landen zijn de systemen nu veranderd. De repressie werd sterker, staken voor het klimaat gevaarlijker. Trump is opnieuw gekozen…”
Dat lijkt een taai gevecht.
„Ik beweeg tussen hoop en angst. Uit ervaring weet ik dat het mogelijk is om onze doelen te bereiken door klimaatactie, hard werken, geloof en toewijding. Dat is de hoopvolle kant. Maar de realiteit is ook: veel mensen willen dit nu niet. Ik ben bang dat de EU op dit moment niet de verantwoordelijkheid neemt die nodig is. Het gaat er niet om wat ik, de Groene fractie of de progressieven willen: het gaat om het negeren van wetenschappelijk bewezen feiten als we stellen dat de klimaatcrisis niet meer zo belangrijk is. En dat is precies wat er nu gebeurt in het Parlement.”
Wat is uw politieke strategie?
„Politiek gebeurt in de samenleving. Ik ga zo veel mogelijk naar burgers, bedrijven en organisaties toe om te luisteren en me op te laden: praten met doeners geeft hoop. Op dit moment zou het gemakkelijk zijn om de oppositie te zijn die zegt: ‘Nee, we zijn overal tegen. We willen het niet doen.’ Maar we werken aan elk dossier, voeren veel amendementen uit, proberen afspraken te maken. We blijven plaatsnemen aan de onderhandelingstafel om goed beleid te krijgen. We proberen zo constructieve oppositie te voeren, hoe lastig dat ook is.
„Ik werk veel samen met het maatschappelijke veld, dat wordt niet altijd door iedereen in het Parlement gewaardeerd.” Daarmee bedoelt ze meer traditionele politici: „zij geloven dat politiek anders werkt, en opereren meer vanuit een gevoel van macht of autoriteit. Voor mij is politiek vooral sterk verweven met de maatschappij en de straat.”
Is dat extra moeilijk omdat het in het huidige politieke klimaat niet altijd duidelijk is hoe samengewerkt kan worden?
„Inderdaad. De grote vraag is of er nog wel een meerderheid voor Von der Leyen bestaat binnen de Europese Volkspartij (EVP) en of wij überhaupt met die fractie kunnen optrekken. De EVP moet beslissen of ze zich achter op wetenschap gebaseerde politiek schaart, achter de prodemocratische en pro-Europese partijen, of dat ze wil samenwerken met extreem-rechts. Als ze dat laatste kiezen, zullen we een ander spel van oppositie krijgen.”
Politiek is ook compromissen sluiten.
„We moeten inderdaad soms vervelende compromissen sluiten. Dat gaat me soms aan mijn activistische hart. Een van de dilemma’s waar ik het moeilijk mee had, was de vraag of ik op de huidige Commissievoorzitter moest stemmen. Dat heb ik uiteindelijk gedaan, ook al zei Ursula von der Leyen een aantal erg pijnlijke dingen. Maar er was geen sterk alternatief. We kregen bovendien de belofte dat de Europese Unie de uitstoot van broeikasgassen voor 2040 met 90 procent zou reduceren ten opzichte van 1990. Nu ben ik er niet meer zo zeker van dat we dat gaan halen.”
Ziet de klimaatbeweging u nog als één van hen?
„Ik voel me er nog steeds mee verbonden. Maar mijn rol is nu anders. Natuurlijk zijn er mensen die daardoor afhaken, zoals de extreem-linkse mensen die geen voorstander zijn van parlementen. Aan de andere kant werk ik nauw samen met mensen van ngo’s.
„Dialoog is voor mij leidend: ik probeer uit te leggen waarom ik doe wat ik doe. Soms is er scepsis over de beweging of over het Parlement. Er zijn ook genoeg vragen over de klimaatbeweging nu de Green Deal wordt afgezwakt. Ik vind dat politici bij hun beslissingen moeten blijven, dat ze uit moeten leggen waarom ze dat doen en dat ze naar de kritiek moeten luisteren van mensen die het niet met ze eens zijn. We kunnen het altijd bij het verkeerde eind hebben, dat is ook waarom ik heel voorzichtig probeer te zijn met beslissingen die ik neem.”
Hoewel Schilling jong carrière maakte, ging dat niet zonder slag of stoot. In 2024 publiceerde het Oostenrijkse dagblad Der Standard enkele artikelen over Schilling en haar „problematische relatie met de waarheid”. Er werd beweerd dat ze beschuldigingen over anderen verzon – zoals over seksuele intimidatie door een journalist, dat ze roddelde en ook dat ze niet geliefd was in activistische kringen. De Oostenrijkse en Duitse tabloids noemden haar „Lying Lena” en „Gossip Girl”. Ook beweerde Der Standard de krant, op basis van chatberichten die zouden zijn ingezien, dat Schilling na de verkiezingen De Groenen wilde verruilen voor de Linkse fractie in het Europarlement.
Schilling kreeg bijval, veel mensen spraken van een lastercampagne. De bondspresident van Oostenrijk, Alexander Van der Bellen, nam het voor haar op: „Politiek is één ding, en privé is iets anders.”
Schilling zelf had het in reactie op vragen van de pers over „geruchten”. Maar op last van een rechter trof Schilling ook een schikking met een voormalige vriendin en diens partner om roddels die ze over hen verspreid had recht te zetten door „een schriftelijke verklaring af te leggen aan verschillende mensen”.
Op de deur van haar werkkamer in Brussel hangt een afbeelding van een kitten op een skateboard met de tekst: „Het leven is hard, maar ik ben harder.”
De affaire is afgedaan, maar zal altijd een schaduw werpen over uw carrière. Hoe kijkt u daar naar?
„Mijn ambitie was niet om politicus te worden, mijn drijfveer was de grote planetaire crisis. Dat ik er tijdens de verkiezingscampagne niet genoeg in slaagde om over het klimaat te praten, vind ik nog steeds erg verdrietig. Het moet niet om mij gaan. Als we straks terugkijken, wat blijft er dan over? Kunnen we een paar wetten tot een goed einde brengen? Kunnen we dingen doen die voor veel mensen echt iets veranderen?”
„De Oostenrijkse Persraad besloot dat Der Standard onjuist heeft gehandeld [de krant zou ethische normen hebben overschreden door voornamelijk anonieme bronnen op te voeren, red.]. Als politici emotioneel worden door de dingen die journalisten over hen schrijven, ondermijnen we de soevereiniteit van de pers. We moeten professionele, goede politici zijn, ook al is dat soms moeilijk.”
Foto Ans Brys
Mist u het activisme?
„Ja, en dan vooral de collectieve energie van de klimaatbeweging. Ik mis ook de tijd om over veel dingen na te denken, want hier is het altijd een beetje gehaast. Ik weet waarom ik activist ben geworden, dat maakt me soms nog emotioneel. Tijdens onze bezetting in Wenen, waren we daar dag en nacht. Een van mijn mooiste herinneringen is het opkomen van de zon, terwijl we daar op de bouwplaats zaten. Of alle kleurrijke spandoeken die je ziet op beelden van de andere kant van de wereld.”
„Het zit in mijn dna: mijn moeder is maatschappelijk werker en nam me al vanaf mijn derde mee naar demonstraties. Nu moeten we nog een tandje bijzetten en het protest van de straat naar de instituties brengen. Zoveel dappere mensen zijn opgestaan. En dat is wat we ook moeten doen in het parlement: de kracht van alle progressieve mensen in de verschillende fracties bundelen.”
Waar liggen uw grootste zorgen?
„Of we de klimaatdoelen zullen halen. Maar ik maak me ook zorgen over duurzaamheidswetgeving. Vereenvoudiging daarvan mag niet betekenen dat we doelen waarover jaren is gediscussieerd, zomaar afzwakken. Denk aan het verantwoordelijk houden van bedrijven in de toeleveringsketen bij de CSDDD [Corporate Sustainability Due Diligence Directive, een EU-richtlijn die bedrijven verplicht tot maatschappelijk verantwoord ondernemen door in hun hele keten onderzoek te doen naar mensenrechten, arbeidsomstandigheden en impact op klimaat en natuur, red.].”
Veel grote bedrijven denken er net zo over.
Lacht: „Ja, ik krijg berichten van IKEA en Nestlé, waarvan ik altijd dacht ‘dat zijn de bad guys’, die pleiten voor kaders en wetgeving om beter te worden. In Oostenrijk zijn zelfs de grootste betonbedrijven voorstander van deze anti-wegkijkwet.”
Maar Europa aarzelt.
„Na vijf jaar onderhandelen komt Europa op een punt dat de wetten geïmplementeerd moeten worden, en krabbelt dan terug. Dat is een onstabiele koers die niet goed is voor de economie, het klimaat of voor sociale rechtvaardigheid. Het werpt ook vragen op als: wanneer we onderhandelen, hoe kunnen we er dan zeker van zijn dat de gemaakte afspraken niet weer opengebroken worden?”
Staat de geloofwaardigheid van Brussel dan op het spel?
„Absoluut, ik ben wat dat betreft weinig optimistisch. We kunnen niet in een resolutie schrijven dat we de leiders van de wereld zijn op het vlak van klimaatverandering en dan niet ons eigen uitgestippelde klimaatpad volgen. Als we geloofwaardige partners zijn, volgen we dat pad: comfortabel of niet.”
Links lijkt te worstelen met een antwoord op het rechtse narratief. Wat moet volgens u het verhaal zijn?
„Hadden we de zilveren kogel maar… Het is volgens mij belangrijk om duidelijker te maken wat de klimaatcrisis betekent en wie het raakt. Dat is een sociale kwestie, een kwestie van veiligheid. Mensen die weinig geld hebben, worden er het meest door getroffen. Mensen die wonen in een weinig groene omgeving, oudere mensen. Dat vraagt om meer empathie. We mogen niet overweldigd raken.”
Hoe doen we dat?
„Er moet een direct verband worden gelegd tussen klimaatbeleid en het verbeteren van het dagelijks leven van mensen. Mensen die bijvoorbeeld dicht bij een bron van hernieuwbare energie wonen, zouden minder moeten hoeven te betalen voor die energie. Als het je niets oplevert, is het makkelijk om tegen klimaatbeleid te zijn. Als politici moeten we weer vertrouwen opbouwen. Onmogelijke dingen kunnen mogelijk worden als we samenwerken. We kunnen weer winnen.”
De NAVO-top in Den Haag was een succes. Er werden afspraken gemaakt en de Amerikaanse president Donald Trump vertrok naar eigen zeggen met een hogere dunk van zijn Europese bondgenoten dan hij had voor aankomst in Nederland. Maar de top maakte óók duidelijk dat binnen de NAVO ongezonde machtsverhoudingen heersen en dat de alliantie van democraten zichzelf censureert. Centraal stond een belofte over defensie-uitgaven die niet snel vervuld zal zijn. Belangrijke vragen over de toekomstige relatie met Oekraïne en de aanwezigheid van Amerikaanse militairen in Europa werden omzeild of verdaagd.
Woensdag konden de regeringsleiders met opgeheven hoofd naar huis: er stonden afspraken op papier voor de toekomst, de eenheid was min of meer in tact en de Amerikaanse president Donald Trump was zo vakkundig ingepakt dat hij zijn woede-uitbarstingen van eerdere NAVO-toppen in Den Haag niet herhaalde. Waar hij Europese leiders op eerdere toppen als kleuters had behandeld, zei hij nu Europese leiders ontmoet te hebben die zich wilden inspannen hun bevolking te beschermen en die hij daarbij graag zal helpen.
Aan de top ging maanden diplomatieke en politieke voorbereiding vooraf en dat betaalde zich uit. Secretaris-generaal Mark Rutte en zijn team kozen voor een korte top met een ultrakorte slotverklaring om de ruimte voor meningsverschillen en irritaties zo klein mogelijk te houden. De slotverklaring van Den Haag bestaat uit slechts vier inhoudelijke alinea’s.
Rutte wist dat de VS één eis hadden: de defensie-uitgaven moeten fors omhoog. Trump deed in januari een slag in de lucht toen hij zei dat de uitgaven moesten stijgen van 2 procent van het bruto binnenlands product naar 5 procent. Vanaf dat moment wist Rutte: er moet een 5 in die slotverklaring staan – en die staat er inderdaad.
Bij de nieuwe norm van 5 procent hoort wel een bijsluiter. Landen moeten 3,5 procent uitgeven aan militaire zaken en mogen de overige 1,5 procent besteden aan randvoorwaarden als verbeterde infrastructuur. Met dat foefje bracht Rutte Trumps astronomische eis terug tot onderbouwbare proporties. De militaire planners in Brussel hebben berekend dat de plannen voor de verdediging van de NAVO een investering van ongeveer 3,5 procent vereisen.
Spanje doorbrak de consensus met de laconieke mededeling dat het zijn NAVO-verplichtingen ook wel met 2,1 procent van het bbp afkan. Het is de bedoeling dat landen stapsgewijs naar de 3,5 procent toegroeien, maar het gaat om zulk enorme bedragen dat de Europese verzorgingsstaten pijnlijke keuzes te wachten staan.
De slotverklaring herhaalt belangrijke uitgangspunten. Rusland wordt omschreven als een bedreiging én artikel 5 – een aanval op één land is een aanval op allen – wordt nog eens onderschreven.
Oekraïne sleepte op de top niet veel binnen, maar de opbrengst voor Kyiv was groter dan enkele weken geleden nog verwacht werd. President Zelensky was op de top goed zichtbaar en hij sprak een klein uur met Trump. Het gesprek verliep, volgens beide partijen, soepel. Trump stond niet geheel afwijzend tegenover levering van meer luchtafweersystemen. In de slotverklaring wordt het belang van Oekraïne voor de veiligheid van de NAVO erkend. Bondgenoten mogen hun militaire steun voor Kyiv dan ook meetellen voor de 3,5-procentsnorm. Over de toekomstige relatie tussen de NAVO en Oekraïne werd niet gerept. Niet Zelensky stond centraal, maar Trump.
Op de top werd ook niet gesproken over de reorganisatie van de Amerikaanse krijgsmacht. Washington wil meer armslag in Azië en dat gaat vermoedelijk ten koste van Europa. De plannen worden na de zomer verwacht.
Rutte werd vorig jaar de nieuwe baas van de NAVO mede omdat hij weet om te gaan met Trump. Zijn recept: niet te veel tegenspreken en ongeremd complimenteren. Dat werkte ook in Den Haag. Rutte onthaalde Trump met een berichtje waarin hij al op voorhand de winnaar van de top werd genoemd en werd geprezen voor de bombardementen in Iran.
Op de top omschreef Rutte Trump indirect als een ‘daddy’, die de vechtende kinderen Iran en Israël uit elkaar had gehaald. Het Witte Huis maakte prompt een korte video van Trumps bezoek aan Den Haag op de tonen van Usher’s Hey Daddy (Daddy’s Home).
De ‘daddy’-kwestie maakte pijnlijk duidelijk dat verhoudingen in het bondgenootschap danig uit het lood hangen. De VS zijn met afstand de belangrijkste bondgenoot en het is essentieel Trump aan boord te houden, maar onderdanigheid doet ook afbreuk aan het statuur van een secretaris-generaal, die niet alleen moet luisteren naar Washington maar ook geloofwaardig moet kunnen bemiddelen tussen Europese bondgenoten.
Afgelopen week berichtte de New York Post dat het tijd is voor Therapy Bro Summer: de zomer waarin mannen eindelijk, na lang verzet, massaal naar de psycholoog zullen gaan. De vraag is nog even of we hier inderdaad te maken hebben met een revolutie, of met een redactrice die haar vriend via een omweg probeert duidelijk te maken dat een proteïnedieet niet als therapie telt.
Vrouwenblad Flair kon in elk geval niet wachten en nam het bericht gretig over. „Zelfinzicht is de nieuwe sixpack. […] Dus mannen, als jullie deze zomer echt willen scoren? Boek die therapiesessie. En laat je schaduwzijde shinen.” Leuk geprobeerd dames. Maar ondertussen slingerde de Men’s Health nog geen week later het volgende Instagram-bericht de wereld in: „Bijna 1 op de 5 volwassenen in Nederland krijgt te maken met een depressie. Therapie of medicatie zijn bekende behandelingen, maar wist je dat krachttraining óók kan helpen? *spierbalemoji*”.
Vuurtjes, klappende handjes en nog meer spierballetjes in de comments. „Heeft mij 100% geholpen”, schrijft Djarno. Wist je al dat ze ook een mooie sportschool op de psychiatrische afdeling in het ziekenhuis hebben, Djarno?
Wil je een man in therapie krijgen, dan is het in veel gevallen wachten op tbs met dwangverpleging. Uit zichzelf gaan ze niet. Liever gaan ze jaartallen uit hun hoofd leren, een marathon lopen of de Air Force One spotten. Waarom toch? In een item van Hart van Nederland beweerde psychologe Valerie Ritchie deze maand dat „jongens wordt meegegeven dat ze stoer moeten zijn, en niet te veel moeten delen over gevoelens”. Als het niet hun moeder of vriendin is, staat er altijd wel een andere vrouw paraat om hun gedrag met onzinnige argumenten te vergoeilijken.
Mannen die hun emotionele strubbelingen delen, zijn zo zeldzaam dat er een haast ongepaste jubelstemming ontstond toen profvoetballer Guus Til eind vorig jaar kenbaar maakte „geen vuur meer ofzo” te voelen. Die kwetsbaarheid viel zo lekker dat Til zich later genoodzaakt zag te verduidelijken dat hij, helaas voor het publiek, „geen burn-out” had. Hij voelde zich wat verlamd, maar wist al wat de oplossing was. „Dat is voetbal.”
Na het einde van zijn carrière als profvoetballer had ook oud-international Gregory van der Wiel het moeilijk, vertelde hij afgelopen maand in een interview met de NOS. Maar: inmiddels ging het alweer beter. Nu wilde hij anderen helpen. „Ik ben haast een dokter, alle boeken gelezen, alle podcasts geluisterd, zo veel kennis vergaard, op alle vlakken.” Precies zo dachten Sigmund Freud en Keith Bakker natuurlijk ook. Jezelf helpen is al mooi genoeg, Greg.
Tot dat laatste schijnen dus steeds meer mannen bereid te zijn. In hetzelfde Hart van Nederland-interview komen de deelnemers van ‘The Gathering of Men’ aan het woord. Ze dragen T-shirts met de tekst „I see you, brother” erop en staan op blote voeten of op witte enkelsokjes in een cirkel. Er worden ademoefeningen gedaan, er wordt over gevoelens gepraat. En toch moet volgens de oprichter van de groep één ding heel duidelijk zijn. „Je komt hier niet omdat dit je therapiegroepje is. Je komt hier omdat je voelt dat je bijvoorbeeld een betere vader kan worden of omdat je voelt dat er gewoon meer capaciteit in je zit.” Eigenlijk is je mentale gezondheid niet heel anders dan je spiermassa: iets wat je kunt oppompen tot je tevreden bent met het resultaat. Lekker samen met de bro’s, net als in de gym.
Bovendien is therapie voor steeds meer vrouwen een keiharde eis. Als we de New York Post moeten geloven, willen vrouwen zich niet meer hechten aan iemand die van zichzelf niet weet wat zijn hechtingsstijl is, en hoeven ze geen kinderen met iemand die niet weet wat het innerlijke kind is. Maar voor de meesten zal enige bereidheid tot zelfreflectie al volstaan. Zet ‘m op, mannen. Als Tony Soprano het kon, kunnen jullie het ook.
