Wat vindt NRC | De macht van de ondernemende miljardair Elon Musk is te groot

Posted on by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Starlink-satellieten


Commentaar

Dat een ondernemende miljardair vanuit de Verenigde Staten een complexe sleutelrol speelt in de oorlog in Oekraïne, was tot voor kort niet voor iedereen duidelijk. Maar inmiddels weten we dat Elon Musk met zijn internetsatellieten het Oekraïense leger niet alleen cruciale steun biedt in de strijd tegen de Russische agressor. Hij kan de Oekraïners die steun op belangrijke momenten ook onthouden.

Zo heeft hij een militaire operatie van de Oekraïners volledig laten mislukken. Musk wilde niet betrokken raken bij „een grote oorlogshandeling” en een „escalatie van het conflict”. Eerder waarschuwde hij al dat escalatie kan leiden tot een Derde Wereldoorlog.

Eén man, die door niemand is gekozen, door niemand ter verantwoording kan worden geroepen, bepaalt vanaf de andere kant van de wereld op basis van een persoonlijke afweging hoe ver de soevereine staat Oekraïne kan gaan bij het verdedigen en heroveren van zijn grondgebied. Dat wringt. Die macht is te groot.

Het ging in dit geval om een Oekraïense aanval met dronebootjes, vorig jaar september, op de Russische vloot bij Sevastopol, op het door Rusland geannexeerde schiereiland de Krim. Met zijn netwerk van Starlink-satellieten zorgde Musk er al snel na de Russische inval in februari 2022 voor dat het Oekraïense leger op zijn grondgebied een functionerend communicatienetwerk had. Dat was, en is, van levensbelang voor Oekraïne, want de Russen hebben de bestaande digitale infrastructuur goeddeels vernietigd.

Op de avond van de voorgenomen aanval gaf Musk geen opdracht om de internetdekking boven en rond de Krim af te sluiten, zoals zijn biograaf ten onrechte schreef. Het lag iets anders, maar dat maakte weinig uit. Het gebied hád al geen internetdekking, en Musk weigerde in te gaan op een dringend verzoek van de Oekraïense regering om voor deze aanval alsnog te zorgen voor dekking, zodat de drones hun doelen konden raken. In plaats daarvan spoelden ze aan zonder schade aan te richten.

Volgens Musk was de Oekraïense aanval vergelijkbaar geweest met de Japanse aanval op Pearl Harbor in 1941. En die mocht voor Japan een tactisch succes zijn geweest, uiteindelijk leidde het tot een strategische nederlaag. In meerdere opzichten is dat een absurde vergelijking. Al was het maar omdat Oekraïne deze oorlog niet is begonnen, zoals Japan, maar slachtoffer is van een niets en niemand ontziende Russische aanval.

Inmiddels zegt Musk dat hij de internetdekking boven de Krim wél had aangezet als president Biden daarom had verzocht. Dat is mooi – maar niet genoeg.

Elke staat, ook de Amerikaanse, kan particulieren en bedrijven verplichtingen en verboden opleggen, zeker als het gaat om zaken die oorlog en vrede betreffen. Of een particulier zich daaraan houdt, ook als dat de succesvolle ondernemer en vernieuwer Elon Musk is, zou niet afhankelijk moeten zijn van zijn of haar vrijwillige bereidheid daartoe. Er zou geen misverstand over mogen bestaan dat in militaire zaken de democratisch gekozen regering het eerste en het laatste woord heeft. Zo’n regering kan tenminste ter verantwoording worden geroepen – en zo nodig weggestemd.

Oekraïne heeft veel aan Musk te danken. En de Verenigde Staten ook: zo is er dankzij SpaceX, zijn innovatieve ruimtevaartbedrijf, geen land met zoveel actieve satellieten. De keerzijde is dat de VS daardoor in een afhankelijkheidspositie ten opzichte van Musk zijn beland. Voor een democratisch land is dat onverstandig en onwenselijk.

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 15 september 2023.

Related Posts

Netanyahu: Iran gaat hoge prijs betalen

  • admin
  • October 1, 2024
  • 0

De Iraanse raketaanval op Israël van dinsdagavond is afgerond. Dat heeft de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araqchi bevestigd op X. „We hebben onszelf verdedigd onder Artikel 51 van het Handvest van de Verenigde Naties en hebben alleen maar militaire en beveiligingsfaciliteiten aangevallen die verantwoordelijk zijn voor de genocide in Gaza en Libanon.” Hij waarschuwt daarbij wel dat „het Israëlische regime niet om verdere vergeldingsmaatregelen moet gaan vragen”.

De Generale Staf van de Iraanse strijdkrachten komt met een nog steviger waarschuwing. „Als het agressieve regime [Israël, red.] wraak neemt, dan kan het rekenen op de vernietiging van zijn infrastructuur in de bezette Palestijnse gebieden op een enorme en allesomvattende schaal”.

Ook landen die Israël steunen, zoals de VS, worden gewaarschuwd. „Als ze direct ingrijpen om het islamitische Iran te schenden en aan te vallen, krijgen hun centra en belangen in de regio gelijktijdig te maken met een beslissende aanval van de strijdkrachten van de Islamitische Republiek Iran.”

De raketaanval van dinsdagavond op Israël was volgens Teheran een vergelding voor de moorden op verschillende leiders van aan Iran gelieerde gewapende groepen, onder wie Hezbollah-leider Hassan Nasrallah en Hamas-leider Ismail Haniyeh.

TotalEnergies gaat definitief naar olie boren voor Surinaamse kust

  • admin
  • October 1, 2024
  • 0

De Franse oliereus TotalEnergies gaat definitief olie winnen voor de kust van Suriname. Met de Amerikaanse partner APA investeert Total ruim 10 miljard dollar in de ontginning van het Gran Morgu-veld, kondigden de bedrijven dinsdag officieel aan bij de Surinaamse president Chan Santokhi.

Het boren naar olie moet in 2028 beginnen. Vanaf dan moeten op dagelijkse basis 220.000 vaten uit de grond gepompt worden. Het is de eerste commerciële oliewinning in zee in Suriname. Staatsolie, dat namens Suriname olie-activiteiten beheert, spreekt van een „historische mijlpaal”.

De oliewinning heeft de Surinaamse staatskas een hoop te bieden. De staat rekent, afhankelijk van de olieprijs, op zo’n 16 tot 26 miljard dollar aan inkomsten uit onder andere royalty’s en belastingen. Het olieveld zou in totaal goed zijn voor ruim 700 miljoen vaten olie, waarmee het naar schatting ruim twintig jaar mee kan.

Economische malaise

Suriname kan het geld goed gebruiken. Het land kampt met al jaren met economische malaise. De inflatie is nog altijd torenhoog en de armoede neemt toe. De oliewinning moet de werkgelegenheid een „boost” geven, zegt president Santokhi. Hij verwacht dat het project een „aanzienlijke bijdrage” kan leveren aan de economische groei van het land.

Staatsolie-directeur Annand Jagesar voorspelt zelfs dat Suriname door de oliewinning „nooit meer hetzelfde” zal zijn en dat de levensomstandigheden van mensen erop vooruit gaan. „Niemand hoeft meer arm te zijn in Suriname”, aldus Jagesar. „Er zijn zoveel inkomsten uit dit project, (…) dat we een fijn leven gaan hebben.”

De aankondiging van Total komt tegelijkertijd op een moment dat vanwege klimaatverandering internationaal de roep om oliewinning af te bouwen toeneemt. Suriname, waar de bossen veel CO₂ opnemen, staat in dat opzicht juist goed op de kaart. President Santokhi benadrukte die status te willen behouden.


Iran bestookt Israël opnieuw met raketten in snelle escalatie van de oorlog in Midden-Oosten

  • admin
  • October 1, 2024
  • 0

De oorlog in het Midden-Oosten is dinsdag in een tijdsbestek van nog geen etmaal aanzienlijk geëscaleerd. Eerst vielen in de nacht van maandag op dinsdag Israëlische grondtroepen Zuid-Libanon binnen om Hezbollah uit de grenszone te verdrijven. Vervolgens lanceerde Iran dinsdagavond tientallen ballistische raketten op Israël. Hezbollah had Israël eerder op de dag ook al met raketten bestookt, terwijl Israël zijn luchtbombardementen in Libanon voortzette.

Overal in Israël klonk aan het begin van de avond het luchtalarm, miljoenen Israëliërs haastten zich naar schuilplaatsen. Veel mensen zagen de oranje flitsen van overvliegende Iraanse raketten in de lucht. Israël wist de meeste echter uit de lucht te schieten met de zogeheten ‘Iron Dome’, zijn luchtafweersysteem. Daarbij kreeg het militaire steun van de Verenigde Staten en Jordanië, die hielpen om de projectielen onschadelijk te maken.

Volgens de Israëlische legerradio ging het in totaal om 180 raketten. Na enige tijd kwam het sein veilig. Voor zover bekend vielen er slechts twee gewonden. Sommige raketten ontploften echter wel en zorgden voor verschillende diepe kraters.

Vergelding voor Haniyeh en Nasrallah

De Iraanse Revolutionaire Garde maakte in een verklaring , die door de staatstelevisie werd verspreid, bekend dat de raketbeschieting bedoeld was als vergelding voor de aan Israël toegeschreven liquidatie van Hamas-leider Ismail Haniyeh eind juli in Teheran en die van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah in Beiroet afgelopen vrijdag. Bovendien vormde het een wraakoefening voor de dood van veel Palestijnen en Libanezen als gevolg van Israëlisch geweld, aldus de verklaring.

Iran waarschuwde dat er meer beschietingen zullen volgen als Israël, al dan niet gesteund door de VS, zou besluiten tot een tegenaanval op Iran. Irans opperste leider, ayatollah Ali Khamenei, die naar wordt aangenomen het bevel tot de aanval had gegeven, is tot nader order ondergedoken op een veilige locatie, uit vrees voor aanslagen op hem.

Een Israëlische legerwoordvoerder kondigde aan dat de Iraanse aanval „gevolgen” zal hebben. Eerder had ook een hoge Amerikaanse functionaris Iran daarmee gedreigd. Het was de tweede keer sinds het uitbreken van de Gaza-oorlog vorig najaar dat Iran een salvo raketten op Israël afvuurde. Op die aanval, in april van dit jaar na een dodelijke Israëlische luchtaanval op het Iraanse consulaat in Damascus, reageerde Israël met een tamelijk bescheiden tegenaanval in de buurt van een nucleaire faciliteit bij de stad Isfahan.

Die aanval werd uitgelegd als een waarschuwing aan het adres van Iran. Sommige analisten menen dat Israël nu Irans nucleaire faciliteiten onder vuur zal proberen te nemen. Israël verdenkt Iran er al langer van te azen op kernwapens, al heeft Iran altijd betoogd slechts uranium te verrijken voor vreedzame doeleinden.

Situation Room

Uit zorg om de snelle escalatie in het Midden-Oosten volgden de Amerikaanse president Joe Biden en vicepresident Kamala Harris de ontwikkelingen dinsdag vanuit de zogeheten Situation Room in het Witte Huis. „We bespraken hoe de Verenigde Staten bereid zijn Israël te helpen tegen deze aanvallen en hoe Amerikaanse personeel in de regio kan worden beschermd”, verklaarde Biden via X.

VN-secretaris-generaal Antonio Guterrres riep intussen dringend op tot een bestand. Hij veroordeelde wat hij aanduidde als „escalatie op escalatie”. „Dit moet ophouden”, stelde hij. „We hebben beslist een staakt-het-vuren nodig.”

In de zuidelijke buitenwijken van Beiroet, vanoudsher een bolwerk van Hezbollah, werd de Iraanse actie echter met vreugdeschoten begroet. Juist de afgelopen dagen had Israël zware bombardementen op die wijken uitgevoerd. Bij het zwaarste van afgelopen vrijdag kwam Nasrallah om het leven. Sindsdien had Israël de bombardementen op volle kracht voortgezet, waarbij in totaal meer dan duizend doden vielen, onder wie veel burgers. En dat was nog voor de volgens Israël „beperkte” grondoperatie in Zuid-Libanon begon.

Intussen werd Tel Aviv ook nog opgeschrikt door een terreuraanval, waarbij zes mensen om het leven kwamen. Twee met vuurwapens en messen bewapende mannen vielen passagiers aan in een treinstel en later ook op straat. De aanslag vond slechts korte tijd voor de Iraanse aanval plaats. Negen anderen raakten gewond. De beide daders werden door omstanders en toegeschoten politiemensen gedood. Het was niet direct duidelijk of het dodental de daders ook behelsde.