Waarom Maria Freitag en veel andere vrouwen op Die Linke stemden. ‘Ik besefte: nu moeten we heel hard aan de andere kant trekken voor het evenwicht’

Uitgescholden worden door woedende trainers, of juist uitgelachen als je een foutje maakt op de training of in een wedstrijd. Pestgedrag door teamgenoten dat niet wordt gecorrigeerd. Controles op vetpercentages en lichaamsgewicht – bijgevolg niet meer naar McDonald’s durven. Jong voetbaltalent dat de top wil bereiken moet zich veel laten welgevallen, zo blijkt uit de serie onderzoeksverhalen die NRC en Trouw publiceerden over het meedogenloze selectieproces bij jeugdopleidingen in het Nederlandse profvoetbal.

Met als dieptepunt het verhaal over het voorgespiegelde uitstapje van een jeugdteam van AZ naar pretpark Walibi. Dat bleek een misvatting. De jongens van de ‘onder-16’ werden met een bus naar een militaristisch trainingskamp in Duitsland vervoerd. Daar werden ze dagenlang aan weinig slaap, strafmaatregelen en fysieke ontberingen blootgesteld. De jongens moesten onder meer met blote handen een kip slachten voor het avondmaal. Het idee achter de uitdagende excursie voor de club uit Alkmaar: jonge voetbaltalenten moeten niet „gepamperd” worden maar juist „mentaal weerbaarder”.

Als dit soort excessen opduikt bij zomerkampen, scouting of studentenverenigingen, volgen er geheid Kamer- of raadsvragen aan het bevoegd gezag, worden er sancties opgelegd of vergunningen ingetrokken. Dergelijke stappen zou je nu ook mogen verwachten.

In de concurrentiestrijd tussen voetbalclubs en hun grote (financiële) belangen doen clubs als Ajax, AZ en Feyenoord er alles aan om op tijd jong talent te scouten. Hun scouts staan al bij de jongste pupillen langs de lijn. Men wil de beste spelers inlijven voor sportief succes maar ook als lucratieve handelswaar. Topspelers uit eigen kweek kunnen later miljoenen op leveren. Voor de gelukkigen onder hen – én hun ouders – breekt in eerste instantie een droomscenario aan. Trainen en spelen in het shirt van een grote club, met als ultieme doel doorbreken in het eerste met een goedbetaald profcontract.

De lange weg daarnaartoe is alleen loodzwaar en in sommige gevallen traumatiserend, zo blijkt uit het onderzoek. De meeste talenten redden het immers níét. Uit cijfers van de KNVB blijkt dat er uiteindelijk maar 12 procent van de ruim negenhonderd deelnemers aan de laatste fase van een jeugdopleiding daadwerkelijk profvoetballer wordt.

Uit het relaas van betrokken spelers, ouders en sportpsychologen blijkt dat kinderen onder de constante prestatiedruk en verbaal agressieve jeugdtrainers geregeld kampen met gevoelens van stress, faalangst, rusteloosheid en onzekerheid. Dat leidt in sommige gevallen tot blijvende mentale schade. Nazorg voor afgewezen spelers is er vaak niet.

Het is zorgelijk dat professionele voetbalclubs niet of nauwelijks zijn ingericht om hun talenten op een pedagogisch verantwoorde wijze op te leiden. En dat toezicht erop lijkt te ontbreken. Dat is in het ‘gewone’ onderwijs toch ook geregeld?

Als clubs er niet in slagen de zwarte kanten van hun jeugdopleiding te verbeteren en de KNVB die niet adequaat in de gaten weet te houden, dan is hier een rol weggelegd voor de Inspectie gezondheidszorg en jeugd. Ook ouders hebben een verantwoordelijkheid. Zij zullen zich moeten afvragen of zij deze loodzware ratrace hun kinderen werkelijk willen aandoen. Hoezeer voetbalclubs ook beweren dat er veel zaken ook goed gaan bij hun jeugdopleidingen: elk exces is er een te veel, zeker als het om jonge kinderen gaat.

Delen

Mail de redactie

‘We hebben een folkloristisch idee van macht”, zei Lodewijk van Oord in het programma VPRO Boeken. Hij was er te gast in verband met zijn essay Protesteren voor beginners. Machthebbers beginnen met het zo lang mogelijk negeren van een demonstratie. Wanneer dat niet kan, gaan ze de demonstranten belachelijk maken, vervolgens bestrijden ze die vanuit het argument dat de demonstranten criminelen zijn. Wanneer dat allemaal niet helpt, gaan ze over op geweld, waarna de volgende fase de overwinning van de demonstranten is, aldus Van Oord die hierbij de lessen van Gandhi volgde. Hij had, niet geheel verrassend, ontdekt dat Extinction Rebellion dichter bij de ideeën van Gandhi stond dan Farmers Defence Force. Het was verder een interessant betoog waarbij Van Oord optimistisch meent dat de macht bij de massa ligt en nooit bij de machthebbers met kapitaal. „Geweld is een epidemie”, stelde hij, en dat kon je alleen doorbreken met geweldloosheid. Het eerste bewijs daarvoor zag hij in het toneelstuk Lysistrate dat Aristophanes in 411 v. Chr. had geschreven. Vrouwen, die er genoeg van hadden dat de Spartanen en de Atheners elkaar al zo’n twintig de kop insloegen, trokken zich terug op de Akropolis en onthielden hun mannen net zolang seks totdat ze vrede zouden sluiten. Zo dwing je met geweldloos verzet vrede af, betoogde Van Oord.

Mooi idee, maar helaas. Dat de mens een machtswellusteling is op alle niveaus was te zien in een nieuwe etappe van The Summit op RTL 4. Allemaal sportieve mensen gingen een berg opklimmen en ondertussen keken ze wie ze konden wegpesten. Vanaf een andere berg keek Beau van Erven Dorens als een ware Wanderer über dem Nebelmeer – dat beroemde schilderij van Caspar David Friedrich waar de eenzame man op de top symbool staat voor grootsheid van het enkele individu – neer op die groep van wie er één haar teen had gestoten, een ander pijn aan haar knie had en een derde een baard had. Beau kwam naar beneden en zei streng: „Wachten heeft geen zin.” Met zijn vinger wees hij naar gele kano’s die ze moesten gaan tillen. Niemand protesteerde, ze keken alleen heimelijk wie er gedumpt kon worden. Om te laten zien hoe machtsbelust en slecht de mens van nature is, heb je eigenlijk alleen een Beau van Erven Dorens nodig om de weg te wijzen. Het verraad is een epidemie.

High tea

Wie macht wil uitstralen moet niet veel lachen, bleek uit een nieuwe aflevering van Boer zoekt vrouw. Als een alfamannetje op een apenrots trakteerde boer John vijf vrouwen op een high tea om ze daarna zijn auto te laten opknappen met een spuitbus. Allemaal dongen ze om zijn aandacht, nauwelijks minder subtiel dan in The Summit werkten ze zich naar voren om de ander weg te werken. Een van hen schilderde een hartje op de auto.

Bij de andere boeren was de strijd er niet minder om. Boer Martijn had hartjes van karton uitgezaagd, deed een wedstrijd elkaar in de ogen kijken en wilde dat de vrouwen aan een spijkerbroek gingen hangen om te zien hoe lang ze dat konden volhouden. Hij lachte vaak en nerveus, om daarna een verbaasde yogadocent weg te sturen. Boer Julius daarentegen lachte geen één keer, en ergerde zich aan vrouwen die dat wel deden. Na een potje curling in de koeienstal stuurde hij de vrouw weg die speciaal voor hem die ochtend uit Noorwegen was overgekomen. John was als het even kon nog onverbiddelijker. Hij stuurde niet alleen twee vrouwen weg, maar legde ook bij een van die afgewezen vrouwen uit dat hij niet erg om haar had kunnen lachen die dag. Daar sta je dan: weggestuurd worden uit een groep door boer John die je nog even een trap na geeft ook door te zeggen dat je geen humor hebt. Boer zoekt vrouw: hoe folklore en macht werken, krijg je nergens beter te zien.

Delen

Mail de redactie

De huizen zijn uit het eind van de negentiende eeuw. De straten heten naar uitvinders. Archimedes is de oudste. Morse, Daguerre, Buys Ballot gaven die eeuw vleugels. Hier en daar herinnert een groot raam aan een winkel die er ooit was. Nu zitten in dit stukje Den Haag tussen woonhuizen alleen nog wat Indische toko’s. En een handjevol stadsgarages.

„Die auto moet vandaag weer rijden, maar het zit tegen”, zegt Barry Hardeman. Wilde hij een fuseekogel vervangen in de voorwielophanging van de Volvo 244 op zijn brug, breken er twee van de vier boutjes af en die krijgt hij er nog even niet uit. „Irritant.” Maar het gaat lukken. In het ergste geval zet hij er een gebruikte veerpoot onder.

Hardemans overgrootvader, Aris Albertus, begon de garage in 1928. Toen de BOVAG in 1930 werd opgericht werd hij het tweede lid. Zijn zoon en diens zoon, allebei ook Aris Albertus, zetten het bedrijf voort. Barry Hardeman (45) is de vierde generatie en, denkt hij, de laatste. Eerst wilde hij niet, maar vanaf zijn zeventiende deed hij al klusjes onder toezicht van zijn vader en Jerry, de tweede monteur. En zo is het gekomen.

Hardeman ‘doet’ alle merken, liefst regulier onderhoud en reparaties, beurten en apk’s. Er komt trouwens niet alleen techniek bij kijken. „Sommige monteurs kijken naar één ding, maar ik zie vaak van alles wat ermee samenhangt.”

Als je met zijn tweeën bent, moet er een klik zijn, zegt Barry. „Met Jerry was die vanzelfsprekend”, maar ziekte dwong hem te stoppen. Even was er nog een leerling, maar die kwam op een dag niet meer. „Het is even je weg zoeken als je alles zelf moet doen.”

‘Dit is een dorpsgarage in de stad”, zei een klant. Het was een compliment. Zulke garages zijn er steeds minder. Grote dealers drukken de kleintjes uit de markt – het Albert Heijn-effect. Sommige klussen worden te moeilijk, tenzij je je laat bijscholen en investeert in nieuwe technologie en dure software-abonnementen. Vaak staat er geen opvolger klaar.

Barry kent de nummerborden van zijn klanten uit zijn hoofd. Voor nieuwe klanten heeft hij even geen plaats, het loopt hem nu al vaak over de schoenen. „Er zullen er best een paar zijn die denken: het duurt me te lang en ik ga wat anders zoeken. Maar dat is dan maar zo. Ik doe mijn best om iedereen tevreden te houden, de kring bij elkaar te houden.”

Hij laat nog even de kelder zien, met de resten van een dubbele vloer waardoor de ingang een kast leek. De onderduikers hebben de oorlog allemaal overleefd. Er liggen oude richtingaanwijzers, die in een deurstijl zaten en naar buiten klappen. En grilles van T-Fordjes. En eentje van een sjieke V-8 waar niets meer aan te poetsen valt. „Veel geschiedenis hier”, zegt Barry.

Nog tien jaar, dan houdt hij ermee op. En nee, er komt geen opvolger. „Het pand is van mij, van de kelder tot de zolder en dan heb ik wat te verkopen.” En dan? „Dan ga ik drie, vier dagen in de week werk doen waar ik niet te veel bij na hoef te denken.”

Hans Steketee doet elke maandag ergens vanuit Nederland verslag.

Delen

Mail de redactie