De American Ornithological Society (AOS) wil 152 Noord-Amerikaanse vogelnamen veranderen, omdat veel ervan verwijzen naar historische figuren die nu de toets der kritiek niet meer doorstaan. Dat meldde het vogelgenootschap in een officiële verklaring. Het gaat om soorten als Audubons pijlstormvogel, Lincolns gors en Bachmans zanger. Rond hun naamgevers heerst veel controverse, vanwege hun rol in de slavernij.
Veel van de 152 namen zijn een eerbetoon aan de wetenschappers die de soort ontdekten – en veel van hen zijn niet controversieel. Toch wil de English Bird Names Commission van de AOS alternatieven gaan zoeken voor álle vogelnamen die verwijzen naar personen. Het zou ondoenlijk zijn om van alle naamgevers alle gangen na te gaan, zo redeneert de commissie. Beslissen hoe de balans uitpakt tussen kwalijke en eervolle daden is bovendien subjectief en „zou leiden tot uiterst beladen debatten”.
In 2020 besloot de AOS al een eerste vogelsoort te hernoemen: McCowns ijsgors werd officieel de diksnavelijsgors. John McCown was de amateur-ornitholoog die de soort als eerste wetenschappelijk beschreef. Maar hij was ook een generaal tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865). Hij vocht aan de zijde van de Zuidelijke troepen, die zich verzetten tegen afschaffing van de slavernij.
Naast de eponiemen, namen die verwijzen naar personen, gaat de commissie ook drie andere vogels hernoemen. Ten eerste de flesh-footed shearwater, een pijlstormvogel met roze poten. „‘Vleeskleurig’ wordt van oudsher geïnterpreteerd als ‘met de huidskleur van een wit persoon’”, schrijft de commissie. „Dit veronderstelt dat er een standaard huidskleur is.” De tweede is de eskimowulp. Het woord eskimo is afgeleid van een scheldwoord voor de Arctische mensen die zichzelf Inuit noemen. En de derde is de incaduif. „De naam van deze Noord-Amerikaanse soort lijkt voort te komen uit een diepgaande verwarring over de geografische locaties van de historische Inca- en Azteekse culturen”, schrijft de commissie. „Engelstaligen hebben twee zeer verschillende culturen samengevoegd die niet de hunne waren, wat duidt op een slordige ongevoeligheid.”
Lees ook
Is er een leider in een zwerm vogels?
„Ook in Nederland zijn er stemmen om ‘foute’ wetenschappelijk namen te vervangen”, reageert George Sangster, vogelexpert van Naturalis Biodiversity Center en lid van de Commissie Systematiek Nederlandse Avifauna. „Zo is er een kever met de naam Anopthalmicus hitleri, genoemd naar Adolf Hitler door een Duitse taxonoom in 1933. Deze kever komt alleen voor in bepaalde grotten in de Balkan, en wordt nu bedreigd omdat ze worden weggevangen en verkocht aan neonazi’s.” In Nederland is de naam ‘kaffergierzwaluw’ onlangs gewijzigd in ‘pijlstaartgierzwaluw’, weet Sangster. Andere concrete voornemens zijn er bij zijn weten nog niet. „Zelf vind ik het prima dat vogelnamen die gebaseerd zijn op slavenhouders en ander tuig, zoals in het geval van die ijsgors, worden vervangen door neutrale namen”, zegt hij. „Ik vind het echter jammer dat nu álle Noord-Amerikaanse eponiemen worden vervangen.
