De Amerikaanse krijgsmacht heeft maandag 11 van de 26 gedetineerden van de beruchte gevangenis Guantánamo Bay overgebracht naar Oman waar „zij hun levens opnieuw kunnen oppakken”. Dat meldt The New York Times. Alle mannen hebben de Jemenitische nationaliteit en tegen geen van hen was een formele aanklacht ingediend in de twee decennia dat zij gevangen zaten.
De gevangenenoverdracht vond in het geheim plaats maandagochtend plaatselijke tijd, enkele dagen voor de beruchtste gevangene van Guantánamo Bay, Khalid Sheikh Mohammed, schuld zal bekennen voor het medeplannen van de aanslagen van 11 september 2001. Daarbij vielen meer dan drieduizend doden. In ruil voor zijn schuldbekentenis zal hij een levenslange gevangenisstraf krijgen in plaats van de doodstraf.
De reducering van de gevangenenpopulatie van Guantánamo Bay is een van de laatste daden van Joe Biden als Amerikaans president. Barack Obama, president van 2009 tot 2017, probeerde het aan de Cubaanse kust gevestigde detentiecentrum te sluiten, maar slaagde daar niet in. Toen Biden in 2021 aantrad als president telde de gevangenis nog veertig ingezetenen, nu nog vijftien. Negen van hen zijn aangeklaagd voor of schuldig bevonden aan oorlogsmisdaden.
Drie jaar voorbereid
De vrijlating van de elf mannen werd drie jaar voorbereid. Zij zouden al in oktober 2023 vrijgelaten worden, maar het Congres maakte op het laatste moment bezwaar – terwijl het vliegtuig klaarstond en hun persoonlijke eigendommen ingepakt waren.
De gedetineerden konden niet naar Jemen gestuurd worden, vanwege de burgeroorlog in dat land. Oman is een bondgenoot van de Verenigde Staten en in het islamitische land krijgen de vrijgelaten verdachten een re-integratieprogramma aangeboden.
Onder Obama werden dertig gevangenen naar Oman gestuurd, van wie er 27 naar Jemen werden overgebracht en twee naar Afghanistan. Een van de mannen stierf in Oman.
Guantánamo Bay opende in januari 2002 en ontving toen de eerste twintig gevangenen, allen uit Afghanistan. Een jaar later verbleven er 660 mannen in de gevangenis, waar velen zonder proces werden vastgehouden en meerdere mannen gemarteld werden met de waterboard-methode. De militaire gevangenis richtte zich op verdachten in de door president George W. Bush afgekondigde ‘War on Terror’. Veel gevangenen bleken echter niets met terrorisme te maken te hebben.
