De 31-jarige Indiase man Sanjay Roy heeft maandag een levenslange celstraf gekregen voor het verkrachten en vermoorden van een co-assistent in een ziekenhuis in Kolkata. De 31-jarige Sanjay Roy, vrijwilliger in het ziekenhuis, wurgde en verminkte afgelopen augustus het lichaam van de vrouw, die na een dienst van 36 uur in slaap was gevallen in het ziekenhuis. De moordzaak maakte veel los in India, waar seksueel geweld een groot probleem is maar vaak buiten de schijnwerpers blijft.
De moord leidde tot grootschalige protesten in India en zo’n 300.000 dokters door het hele land staakten tijdelijk uit solidariteit met het slachtoffer. Daarnaast eisten publieke figuren en politici de doodstraf voor Roy, een roep die vaker klinkt bij zaken om seksueel geweld in het Zuid-Aziatische land.
De woede van de bevolking richtte zich ook op het ziekenhuisbestuur en de politie, die slordig zouden zijn geweest in onder meer het omspringen met bewijsmateriaal. Maar de zaak was vooral de druppel voor de demonstranten. Slechts 27 procent van de geregistreerde gevallen van seksueel geweld leidt tot een veroordeling. Dit komt onder meer doordat de politie vaak weigert aangiftes van dalits op te nemen, een groep mensen die buiten de het Indiase kastensysteem valt. Zij zijn de onderste groep op de maatschappelijke ladder.
Lees ook
Niet alle slachtoffers van seksueel geweld in India kunnen aangifte doen
Uittredend president van de Verenigde Staten Joe Biden heeft maandag, kort voor de inauguratie van Donald Trump, gratie verleend aan een aantal ‘vijanden’ van de aanstaand president. Het gaat onder anderen om overheidsadviseurs Anthony Fauci en Mark Milley. Daarnaast heeft Biden gratie verleend aan leden van de commissie die onderzoek doet naar de Capitoolbestorming. Een van hen is Liz Cheney, een Republikeinse politicus die de campagne van de Democratische presidentskandidaat Kamala Harris steunde.
Biden hoopt te voorkomen dat Trump over zal gaan tot vervolging van wat hij de ‘vijanden van binnenuit’ noemt. „Dit zijn buitengewone omstandigheden, en ik kan niet niks doen zonder gewetensbezwaren”, zei Biden maandag.
Anthony Fauci coördineerde als voorzitter van het Amerikaanse instituut voor infectieziekten de bestrijding van Covid-19 in de VS. De coronapandemie brak uit in het laatste jaar van de eerste presidentstermijn van Trump. Fauci weigerde destijds mee te gaan in de ongefundeerde uitspraken van de president over het virus. Vervolgens werd hij het mikpunt van (online) haat door aanhangers van Trump.
Mark Milley, voormalig voorzitter van het belangrijkste Amerikaanse militaire adviesorgaan, noemde Trump een „fascist” en gaf details over Trumps handelen rond de Capitoolbestorming. Ook hij botste met Trump tijdens diens eerste presidentstermijn.
Lees ook
Trump spreekt dreigende taal over ‘de vijand van binnenuit’ – kan hij als president het leger inzetten tegen zijn tegenstanders?
De 18-jarige Axel Rudakubana heeft maandag schuld bekend voor het doodsteken van drie meisjes in Southport, afgelopen juli. Dat schrijft de BBC. Ook gaf hij toe ricine, een soort vergif, te bezitten en een handboek te hebben van terreurgroep Al-Qaeda. Komende donderdag wordt bekend hoe hoog zijn straf wordt.
De drie kinderen namen afgelopen zomer deel aan een dansles in het plaatsje nabij Liverpool. Vlak voordat zij werden opgehaald, liep de toen 17-jarige dader het gebouw binnen met een mes en stak de drie meisjes neer. Twee van hen stierven dezelfde dag, een ander de volgende dag. Meerdere andere kinderen en twee volwassenen raakten gewond.
Lees ook
Sommige winkels in Southport blijven nog even dicht – uit respect én uit angst voor rellen
Nepnieuws
Na de aanval verspreidden extreemrechtse groeperingen nepnieuws over de verdachte. Die zou een Arabische naam hebben en zowel moslim als asielzoeker zijn. In werkelijkheid is Rudakubana geboren in Wales en liggen zijn wortels in het overwegend christelijke Rwanda. Hij zou mentale problemen hebben gehad.
Kort na de moordaanslag bestookten honderden relschoppers een moskee in Southport met stenen. De woedende menigte stak ook een politieauto in brand en belaagde agenten. Zeker 53 agenten raakten gewond en 27 dienders moesten naar het ziekenhuis worden gebracht.
De rellen sloegen vervolgens over naar andere delen van het Verenigd Koninkrijk. De relschoppers vielen moskeeën en asielzoekerscentra aan. De Britse politie sprak van de meest grootschalige rellen in het land in dertien jaar.
Lees ook
Britse premier neemt fel afstand van beschuldiging van ‘doofpot’ in zaak-Southport
De veranderende vormgeving van het literaire kwartaalblad Gard Sivik (1955-1964) was al even tumultueus als de geschiedenis van het blad zelf. Gedurende negen jaar wisselde de redactie voortdurend van samenstelling, ook van nationaliteit, had er een coup plaats en ging het roer vele malen om. De vormaanpassingen hielden daarmee gelijke tred. In zijn boekje over de omslagen van Gard Sivik schetst Bertram Mourits op informatieve wijze het verloop van alle omwentelingen.
Gard Sivik ontstond in 1955 in Antwerpen en ontleende zijn naam aan een café dat op zijn beurt genoemd was naar de Belgische burgerwacht in de Eerste Wereldoorlog. Het tijdschrift wilde „de avantgarde-kunst (..) propageren”, maar had geen ronkende beginselverklaring. Oprichters waren Tone Brulin, Gust Gils, Hugues C. Pernath, Paul Snoek en Simon Vanloo. Het was een geheel Vlaamse aangelegenheid, maar in het tweede nummer duikt al meteen Simon Vinkenoog op met een bijdrage. Meer Nederlanders meldden zich en Gard Sivik publiceerde in de loop der jaren werk van Remco Campert, Jan Cremer, Willem Frederik Hermans, Rudy Kousbroek, om een paar van de bekendste namen te noemen.
Toch is het Mourits vooral te doen om de vormgeving. Gard Sivik in kapitale letters en een cijfer, dat was het in het begin. Daarna een tweede jaargang geheel in onderkast met opnieuw de titel en cijfers, de eenvoud zelve. Tot en met nummer 14 wordt daaraan vastgehouden, maar dan komen de Hollanders eraan. Het blad krijgt subsidie uit Nederland en schakelt een professionele vormgever in, Benno Wissing. Die kiest als letter voor het omslag van nummer 15 de Akzidenz-Grotesk Bold, een schreefloos lettertype, dat later ook bekendheid zal krijgen als huisletter van Museum Boijmans van Beuningen en Schiphol. Het nieuwe omslag in kleur laat een uit elkaar genomen trekpop zien. Elementen van die trekpop keren terug op de omslagen tot en met nummer 21.
Vijftigers
Financieel is het behelpen, want de redactie ziet zich soms genoodzaakt dubbelnummers uit te brengen: 15/16 en 17/18. Na nummer 21 volgt een pauze en vecht Gard Sivik voor zijn voortbestaan. De Nederlandse uitgever Nijgh & Van Ditmar neemt het blad over en het kan in 1962 weer verder met maar meteen een drieslagnummer: 22/23/24, over ‘Taboes’.
Nieuwe vormgever is Leendert Stofbergen, zodat in principe geen stijlbreuk te verwachten is want hij komt van hetzelfde bureau als Wissing: Total Design. Het formaat van het blad wordt daarna smaller en elk nummer heeft nu een overzicht van de inhoud op het omslag. Auteursfoto’s prijken op de achterkant.
Inhoudelijk nemen Nederlanders het blad langzaam over tot René Gysen in nummer 31 de laatst overgebleven Vlaming is in de ‘redactiegroep’. Armando, Hans Sleutelaar, Hans Verhagen en Cornelis Bastiaan Vaandrager maken de dienst uit. De laatste paar nummers laten een volwassen en levendig tijdschrift zien met een herkenbaar omslag.
Gard Sivik eindigt met een statement. Nummer 33 toont op het omslag een foto van een snelheidsbord 50 met een streep erdoorheen: weg met de Vijftigers. Het bleek tevens het einde van Gard Sivik, nogal abrupt. Terwijl nummer 34 in de maak is, nodigt uitgeverij De Bezige Bij de redacteuren uit een nieuw blad te maken, De Nieuwe Stijl, en daar gaven ze gehoor aan. Dat blad was snel ter ziele.
Bertram Mourits: De buitenkant van Gard Sivik. Een literair tijdschrift tussen 1955 en 1964. Vormgegeven door Evelien Doornebal. Uitgeverij Fragment, 44 blz. Prijs € 17,50. Te bestellen via www.uitgeverijfragment.nl