Voormalige Israëlische gijzelaars in Gaza: ‘Het is belachelijk dat de anderen nog niet thuis zijn’

Ze vroeg hem haar in de ogen te kijken. De voormalige Israëlische gijzelaar Aviva Siegel (63) was in juli voor de zesde keer sinds haar vrijlating, in november vorig jaar, afgereisd naar de Verenigde Staten. Tijdens haar ontmoeting met president Joe Biden zat de Israëlische premier Benjamin ‘Bibi’ Netanyahu ook aan tafel.

Siegel: „Het was een moment dat ik nooit zal vergeten. Ik had het gevoel dat Bibi me niet als persoon zag.” Haar man Keith, die de Amerikaanse nationaliteit heeft, is nog steeds gegijzeld in Gaza. Ze weet niet of hij nog leeft. „Bibi zei alleen: ‘Ik doe wat ik moet doen’, zonder enige empathie voor wat Keith en de andere gijzelaars doormaken”, zegt Siegel tijdens een gesprek in een vergaderzaaltje van het Forum voor Gijzelaars en Vermiste Families, in Tel Aviv.

Deze week zijn er opnieuw indirecte onderhandelingen gaande in Caïro over een staakt-het-vuren in Gaza en een gevangenenruil tussen Israël en Hamas. Volgens Israëlische cijfers zitten er nog 111 gijzelaars die op 7 oktober vorig jaar door Hamas werden meegenomen vast in Gaza. Na de aanval van Hamas brak de Gaza-oorlog uit, waarbij het Palestijnse dodental door de Israëlische aanvallen volgens het Palestijnse gezondheidsministerie inmiddels de veertigduizend is gepasseerd.

In Tel Aviv zijn er nog altijd wekelijkse protesten waar wordt opgeroepen tot een deal voor de vrijlating van de gijzelaars, die telkens uitblijft. Er klinkt steeds luidere kritiek in Israël dat Netanyahu het belang van het voortduren van de oorlog boven het lot van de gijzelaars stelt. Dit is ook wat ex-gijzelaar Siegel denkt: „Ze hebben maar een paar gijzelaars weten te bevrijden. Ik geloof niet in een militaire oplossing.”

Leden van Israëls veiligheidsapparaat en Israelische onderhandelaars zeggen dat Netanyahu met nieuwe eisen de onderhandelingen blokkeert. Netanyahu wijt de stagnatie aan Hamas.

Siegels ontmoeting met Biden viel samen met Netanyahu’s bezoek aan de VS, waar hij het Congres toesprak, kort nadat het Internationaal Strafhof een mogelijk arrestatiebevel tegen hem had aangekondigd. Voormalig gijzelaar Noa Argamani was met Netanyahu meegereisd en zat in de zaal van het congres.

In Tel Aviv zijn er nog altijd wekelijkse protesten waar wordt opgeroepen tot een deal voor de vrijlating van de gijzelaars, die telkens uitblijft

Siegel reisde niet in het kielzog van Netanyahu, maar op uitnodiging van de Amerikanen, en was afwezig bij zijn toespraak. Wel was ze na afloop bij de ontmoeting van Biden met de gijzelaarsfamilies, in het bijzijn van Netanyahu.

Geen bemoeienis met de politiek

„Ik bemoei me niet met de politiek”, zegt Siegel gelijk aan het begin van het gesprek in Tel Aviv. „Ik wil alleen dat de gijzelaars terugkomen.”

Het Forum voor Gijzelaars en Vermiste Families voert een internationale campagne voor de vrijlating van de gijzelaars in Gaza. Een woordvoerder vertelt dat het forum afhankelijk is van particuliere donaties, waarvan een groot deel uit de Verenigde Staten komt. In een kelder van het gebouw liggen stellingkasten vol posters van de gijzelaars, die in publieke ruimten worden ophangen. Op stapels zwarte T-shirts staat de tekst ‘Bring them home now’.

Op 7 oktober werd Siegel samen met haar man Keith (65) gegijzeld door Hamas, nadat ze de schuilkelder van hun huis in kibboets Kfar Azza in waren gevlucht. Die dag werden er 64 leden van hun kibboets gedood.

In Gaza werden ze in tunnels en in verschillende huizen vastgehouden. „Het moment dat we een tunnel binnenkwamen, voelde ik hoe zwaar de lucht was. We konden nauwelijks ademen.”

Ze kregen weinig te eten – Siegel viel tien kilo af – en mochten nauwelijks douchen of hun tanden poetsen. „Na een week mochten we niet meer praten, of emoties tonen.” Als ze dat wel deden, werd er naar hen geschreeuwd, of kregen ze een wapen te zien.

Bij de gevangenenruil in november, gedurende een tijdelijk staakt-het-vuren in Gaza, kwam Siegel na 51 dagen vrij. Afgelopen maanden verbleef ze afwisselend in Tel Aviv en bij haar dochter, in het noorden van Israël. Ze is nog niet terug geweest naar de kibboets.

„Pas de laatste tijd heb ik het gevoel dat ik weer leef, dat ik zelf kan beslissen wat ik doe, wat ik eet, wanneer ik slaap”, zegt Siegel over de periode sinds haar vrijlating.

Ze is naar diverse landen afgereisd om de zaak van haar man en de andere gijzelaars te bepleiten. Zo was ze ook in Genève, bij de Verenigde Naties. „Ik weet wat de gijzelaars doormaken. Het is onmenselijk om hen daar te laten, en het is belachelijk dat ze nog niet thuis zijn. Maar het lijkt erop dat Keith gewoon daar zal blijven.”

Bevrijd door het leger

Een van de weinige gijzelaars die wél door het Israelische leger vrijkwamen, is de in Argentinië geboren Luis Har (71), die op 7 oktober werd gegijzeld uit kibboets Nir Yitzhak, samen met zijn partner Clara Marman, haar broer Fernando Marman, haar zus Gabriela Leimberg en diens dochter Mia en hun hond.

„We werden in een auto gestopt, waar we boven op een heleboel wapens zaten”, zegt Har over de ontvoering. Hij zit, gehuld in een ‘Bring them home now’-T-shirt, in een zaaltje in het Forum.

Ze werden, omringd door gewapende mannen, door een tunnel gevoerd en vervolgens naar de tweede verdieping van een gebouw gebracht. Zijn ontvoerders, zegt Har, waren voortdurend bang voor Israëlische drones.  

De eigenaar van het huis vertelde hun dat het doel van de gijzeling was om de gegijzelden te ruilen met Palestijnen in Israëlische gevangenissen. In tegenstelling tot de andere bewakers had deze man geen wapen bij zich en schreeuwde hij nooit, zegt Har. „Hij zei dat hij voor ons zou zorgen.”

Ze voerden gesprekken in een mix van Hebreeuws, Engels, een paar woorden Arabisch en handgebaren. „Het is misschien raar in deze context, maar er was een verbinding tussen ons.” Een andere bewaker, die al snel weer verdween, herinnerde hen steeds aan 7 oktober als een grote dag.

Na twee dagen werden ze naar een ander gebouw gebracht, ook op de tweede verdieping, waar ze tot het einde bleven. Er lagen een paar matrassen op de grond. Met tafels werden de vrouwen in de ruimte van de mannen gescheiden.

De vrouwen kwamen in november vrij, tijdens de gevangenenruil. „Eerst dachten we dat ook wij vrijkwamen”, zegt Har over zichzelf en Fernando Marman. „Maar toen de bombardementen van het leger weer begonnen, begrepen we dat dit niet het geval was.”

Har spreekt over „psychologische oorlogsvoering” door zijn gijzelnemers: „Soms zeiden ze tegen me ‘Luis, je bent Argentijns, wat doe je hier? Ga terug naar Argentinië. Dit is Palestina. Er is geen plek hier voor jou’. Of: ‘Waarom wil je terug naar de kibboets?’”

De bewakers vertelden hun ook over wat het Israëlische leger deed als er weer een gebouw met vrouwen en kinderen erin was gebombardeerd. „We hoorden de oorlog buiten.”

„Iedere dag zeiden ze tegen ons dat we zacht moesten praten, omdat [Israëlische, red.] drones buiten onze stemmen zouden opnemen. Dan zou Netanyahu vliegtuigen sturen om het gebouw te bombarderen, omdat hij ons zogenaamd wilde doden in plaats van een deal te sluiten.”

Bevrijd in Rafah

In februari werden Har en Marman bevrijd in Rafah, in het zuiden van Gaza. Door gelijktijdige Israëlische bombardementen op Rafah, waar op dat moment ruim een miljoen ontheemden verbleven, werden zeker 67 Palestijnen gedood.

Toen hij op een nacht een explosie hoorde, dacht Har dat Netanyahu informatie had verkregen en hun gebouw bombardeerde. Maar even later werd er geschoten, „alsof er oorlog in de kamer was”.

Iemand greep hem bij zijn hoofd en benen en zei, in het Hebreeuws: ‘Het leger, het leger, we komen je naar huis brengen’. Har: „Op dat moment begreep ik dat het onze soldaten waren, en voelde ik me op de veiligste plek op aarde.”  

Tijdens het gesprek drukt de begeleider van Har namens het Forum hem op het hart dat hij niet te veel details moet delen over zijn bevrijding – in verband met militaire censuur in Israël.

„Het belangrijkste is dat alle gijzelaars thuiskomen”, zegt Har, in antwoord op de vraag hoe hij de onderhandelingen beziet. „Dat moet boven alles gaan. Ik laat me verder niet uit over de politiek.”

Delen





Mail de redactie