Vijftigduizend per dag, tweeënhalf miljoen in totaal. Zoveel belletjes, sms’jes en mails had de organisatie ontvangen in aanloop naar de jaarlijkse marathon-persconferentie van Vladimir Poetin. In ruim drie uur tijd gaf de Russische president donderdag antwoord op vragen van journalisten en burgers. Als gebruikelijk nam hij ruim te tijd om zonder tegenspraak zijn eigen visie op internationale kwesties te geven.
„Is de wereld gek aan het worden?”, lanceerden presentator Aleksandra Soevorova en militair blogger Dmitri Koelko hun eerste vraag. „Ach, wanneer alles in de wereld stabiel is, dan vinden we het maar saai. Stagnatie! Men wil dvizjoecha (beweging), zelfs als de kogels rondvliegen en we alles verschrikkelijk vinden. Maar uiteindelijk draait alles om de economie”, grijnsde Poetin.
Daarna bezwoer hij zijn toehoorders dat Rusland zich in die doorgedraaide wereld in stabiele wateren bevindt, ondanks de vele pogingen van buitenaf om het land te destabiliseren. En ondanks de gierende inflatie, die deze maand oploopt tot 14 procent en Russen hoofdpijn bezorgt over de stijgende prijzen van levensmiddelen. Om de inflatie te temperen, wordt nog deze week een verhoging van de reeds historisch hoge rente verwacht, van 21 naar 23 procent.
Lees ook
Poetin heeft nog genoeg middelen om de Russische economie draaiende te houden
De Russische president bleef niet hangen in economische vergezichten en kwam opvallend snel to the point. Krap een kwartier in de uitzending liet hij – op de vraag wanneer Rusland de oorlog gaat winnen – een vlag van de 155e marinebrigade in Koersk uitrollen met de tekst: ‘Waar wij zijn, daar is de overwinning.’
Hij noemde de Russische soldaten in Oekraïne „heroïsch” en nam de tijd om klagende burgers uit de Russische grensregio Koersk te woord te staan, die wilden weten wanneer hun kapot geschoten huizen worden gerepareerd. Dat gaf Poetin de ruimte zich te afficheren als ‘vader van de natie’, die het werk opknapt dat zijn regionale bestuurders laten liggen. Hij liet evenwel weten „geen tijdlijn” te willen geven voor de „bevrijding” van het door Oekraïne belaagde Koersk.
Oresjnik-raket
Ook de nieuwe middellange-afstandsraket ‘Oresjnik’, die Rusland in november afvuurde op de Oekraïense stad Dnipro, kreeg aandacht. Op de vraag van een Russische staatsjournalist over de effectiviteit van de raket, daagde Poetin Oekraïne’s bondgenoten uit tot een duel. „Laat ze een doelwit in Kyiv kiezen en dat onder bescherming van hun raket- en luchtafweersystemen plaatsen. Rusland zal het aanvallen met een Oresjnik en dan zullen we zien wat er gebeurt.”
Afgelopen maandag, bij de presentatie van de militaire resultaten hadden Poetin en zijn defensieminister Andrej Beloöesov al aangekondigd dat de productie van de ‘Oresjnik’ komend jaar flink zal worden opgeschaald. Bij die bijeenkomst werd gesproken over de besteding van de duizelingwekkend hoge defensiebegroting, die met 13,5 triljoen roebel (137 miljard euro) ruim 30 procent van de federale begroting beslaat. Dat bedrag zal Rusland onder meer investeren in „geavanceerde nieuwe wapencomplexen” en de uitbreiding van het leger met een speciale drone-eenheid.
Volgens Poetin moet Rusland zich voorbereiden op de mogelijkheid van een „militair conflict met de NAVO in Europa in de komende tien jaar”. Het was voor het eerst dat de Russische legerleiding zich op zulk hoog niveau uitsprak over de kans op een gewapend conflict met de NAVO. Schuld daarvan lag bij de NAVO zelf, die Rusland eerder dit jaar bestempelde tot „meest significante en directe dreiging” voor zijn leden. Hoewel hij een wapenstilstand of compromis in Oekraïne desgevraagd niet uitsloot, zei Poetin tegelijkertijd dat een wapenstilstand „de vijand” kans geeft om zijn posities te versterken.
Trump en Assad
Deze donderdag onderstreepte Poetin nogmaals de transatlantische dreiging en zei dat de NAVO „praktisch in zijn geheel met ons in oorlog is.” Op de vraag van de Amerikaanse NBC-journalist Keir Simmons, of Poetin contact had met aankomend Amerikaans president Donald Trump, zei hij dat hij Trump „al vier jaar” niet had gesproken, maar dat hij bereid was tot een ontmoeting „wanneer hij dat wenst.” Amerikaanse media berichtten vorige maand nog over een recent telefoongesprek tussen beide mannen.
Keir vroeg ook of Poetin bij de onlangs naar Moskou gevluchte Syrische dictator Bashar al-Assad navraag kon doen over het lot Austin Tice. Die journalist verdween in Syrië in 2012. Poetin zei Assad nog niet gesproken te hebben, maar dat er wel een gesprek gepland stond. Hij ontkende dat Rusland met de val van Assads regime een nederlaag had geleden. Israël was volgens hem de „belangrijkste beneficiair” van de situatie in Syrië en hij zei dat Rusland in voortdurend contact staat met Turkije.
Venijnig werd Poetin toen Keir hem voorhield dat Rusland zijn militaire doelen na bijna drie jaar oorlog niet heeft gehaald, dat zijn leger in Oekraïne grote verliezen lijdt – waaronder deze week door de bomaanslag op de Russische generaal Igor Kirillov – en dat Poetin het gevaar liep om zwak over te komen in een ontmoeting met Trump. „U en uw opdrachtgevers in de VS willen Rusland graag in een verzwakte positie zien. Ik zie dat anders. Ik geloof dat Rusland aanzienlijk sterker is geworden in de afgelopen twee, drie jaar.” Daarop beweerde hij dat buitenlandse journalisten in Rusland „vrij” kunnen werken en verweet hij westerse media de „terroristische aanslag” op Kirillov te verwelkomen, in plaats van te veroordelen.
Met alle aandacht voor geopolitieke kwesties, bleef er weinig tijd over voor de alledaagse zorgen van Russische burgers over de prijsstijgingen van levensmiddelen en energie, de stijgende woonlasten en de pensioenen – kwesties die volgens Poetin allemaal zouden worden opgelost.
Gevraagd, tenslotte, door BBC-journalist Steve Rosenberg, of Poetin vond dat hij het land van heeft gered na de chaotische jaren 90 onder Boris Jeltsin, antwoorde hij: „Ik heb Rusland niet alleen gered, wij zijn aan de afgrond ontsnapt. Want Rusland dreigde zijn soevereiniteit volledig te verliezen. ”