Virologen verontrust over vogelgriep bij poolvossen op Finse pelsdierfokkerij

Infectieziekte De vossen zijn waarschijnlijk besmet geraakt door vogels in de buurt die op hun voedsel zijn afgekomen.

Twee vossen bij een pelsdierfokkerij in het Finse Lapua, circa 75 kilometer zuidwestelijk van de plaats waar de H5N1-besmetting is vastgesteld.
Twee vossen bij een pelsdierfokkerij in het Finse Lapua, circa 75 kilometer zuidwestelijk van de plaats waar de H5N1-besmetting is vastgesteld. Foto Oikeutta Elaimille/AFP

De Finse voedingsautoriteit FFA heeft donderdag besmettingen met de hoogpathogene vogelgriepvariant H5N1 vastgesteld bij pelsdierfokkerijen met poolvossen. Virologen zien dat als een groot risico voor het ontstaan van een voor mensen gevaarlijke griepvariant. Door de omstandigheden binnen een fokkerij, veel dieren opeen die elkaar gemakkelijk kunnen besmetten, zou het virus zich snel kunnen aanpassen, waardoor het via de lucht besmettelijk wordt voor zoogdieren. Dat maakt het ook gevaarlijk voor de mens.

De H5N1-besmetting is vastgesteld bij drie jonge poolvossen op één pelsdierbedrijf in het dorp Kaustinen in het westen van Finland, zo blijkt uit een melding bij de Wereldorganisatie voor diergezondheid (WOAH). Het bedrijf houdt naast 3.500 poolvossen ook 1.500 wasbeerhonden, waarin nog geen besmetting is vastgesteld.

Besmette kokmeeuwen

Ook op vier andere Finse pelsdierfokkerijen zijn dieren met griepverschijnselen gemeld, maar daar staat nog niet vast om welke virusvariant het gaat. „De autoriteiten rapporteren dat in de buurt van de boerderijen ook kokmeeuwen zitten die besmet zijn met vogelgriep”, zegt Thijs Kuiken, viroloog van het Erasmus MC in Rotterdam, die de ontwikkelingen nauwgezet volgt. „Die vogels komen op het voer af dat de vossen in hun open kooien krijgen, en zo zou de infectie kunnen overslaan.”

Het lijkt een herhaling van wat zich in oktober voordeed toen duizenden nertsen in een Spaanse pelsdierfokkerij besmet raakten met H5N1. „Die Spaanse fokkerij bevond zich aan de kust en ook daar waren besmette meeuwen en jan-van-genten in de buurt. Omdat meer dan tweeduizend nertsen in één week tijd besmet raakten, is het waarschijnlijk dat het virus toen van nerts op nerts overging. Er raakten toen gelukkig geen mensen besmet.”

Lees ook: Hoe groot is het gevaar van de grootste vogelgriepuitbraak ooit voor de mens?

Handschoenen en mondkapjes

Om het gevaar in te dammen zouden de Finse fokkerijen geruimd moeten worden, zegt Kuiken, net zoals met het Spaanse bedrijf gebeurde. „Nu vogelgriep is vastgesteld dragen de dierverzorgers hoogstwaarschijnlijk wel overalls, handschoenen en mondkapjes, maar het blijft een risico dat de besmetting overslaat op mensen. Ook het ruimen is om die reden risicovol, maar toch beter dan niet ingrijpen. Het is de meest zekere manier om een virus, dat mogelijk aan zoogdierbesmetting is aangepast, kwijt te raken.”

Pelsdieren zijn gevoelig voor griep, zegt Kuiken. Als ze besmet raken vanuit wilde vogels kan het virus door evolutie snel varianten voortbrengen die makkelijk van zoogdier op zoogdier overgaan. Dat maakt het risico dat mensen besmet raken snel groter.