Een salarisverhoging van 29,2 procent: dat eisen jonge artsen in het Verenigd Koninkrijk. Om die eis kracht bij te zetten, hebben zo’n 50.000 artsen vrijdagochtend om 7.00 uur hun werk neergelegd. De staking van de resident doctors, net afgestudeerde artsen die in ziekenhuizen werken voor ze zich specialiseren, duurt naar verwachting tot woensdagochtend 7.00 uur. De actie wordt alleen in Engeland gehouden: jonge artsen in Wales, Schotland en Noord-Ierland doen niet mee.
Hoewel de geëiste verhoging absurd hoog lijkt in vergelijking met bijvoorbeeld de stijging van salarissen van artsen in Nederlandse ziekenhuizen, die er de komende twee jaar in totaal met 8 procent op vooruit gaan, is een verhoging van deze schaal volgens de Britse artsenvakbond BMA hard nodig. Door bezuinigingen en inflatie zijn de reële inkomens van beginnende artsen in het Verenigd Koninkrijk sinds 2008 met ruim 20 procent gedaald, stelt de BMA. Die inkomensval is volgens de vakbond groter dan in andere beroepsgroepen.
Dat de salarissen van deze startende dokters na een eerdere reeks stakingen de afgelopen twee jaar met in totaal 22,3 procent zijn gestegen, doet daar volgens de BMA niets aan af. De vakbond stelt dat ook deze verhoging nodig is om de inkomensval te repareren.
De Britse regering denkt daar heel anders over. Wes Streeting, minister van Volksgezondheid, heeft een verhoging van 5,4 procent voor 2025-2026 op tafel gelegd en zegt dat de begroting hem geen ruimte biedt om verder omhoog te gaan, al zegt hij wel te willen onderhandelen over de arbeidsvoorwaarden van jonge artsen. Dat de BMA zo kort na de vorige salarisverhoging opnieuw actie voert en opnieuw om een forse verhoging vraagt, noemde Streeting in een opinieartikel in The Guardian „onredelijk en ongekend”.
Lees ook
Bevallen in Londen, tussen afbladderende verf en eten van McDonald’s
‘Een klap voor het herstel’
De staking komt de Britse premier Keir Starmer slecht uit. Zijn Labour-regering kwam vorig jaar aan de macht met de belofte de grote problemen in de gezondheidszorg aan te pakken. Na een vernietigend rapport over de slechte staat van de dienst en de lange wachtlijsten kondigde Starmer een tienjarenplan aan. Bij de presentatie van de begroting in oktober vorig jaar werd bekend dat de National Health Service jaarlijks op 22,6 miljard pond (27,1 miljard euro) extra kon rekenen, veel meer dan de sector zelf had verwacht.
Om die positieve trend voort te zetten – zo werden er 2.000 extra huisartsen aangenomen en slonken de wachtlijsten in april en mei – trokken Starmer en zijn minister van Volksgezondheid alles uit de kast om de staking tegen te houden. Streeting schreef in zijn opiniestuk dat de staking „een enorme last legt” op de collega’s van de jonge artsen, en dat ze „een klap toebrengen aan het herstel dat we allemaal zien in onze gezondheidszorg”. Hij haalde ook uit naar de BMA: „Geen enkele vakbond in de Britse geschiedenis heeft ooit meegemaakt dat haar leden zo’n forse loonsverhoging kregen en daar onmiddellijk op reageerden met stakingen.”
Starmer deed donderdag in een opinieartikel in de Britse krant The Times een beroep op het verantwoordelijkheidsgevoel van de artsen. „Achter de krantenkoppen gaan patiënten schuil wier leven door deze beslissing zal worden verwoest.” Hij roept de artsen op niet mee te doen aan de BMA-staking. „Onze NHS en uw patiënten hebben u nodig.”
Dat mocht niet baten. De vakbond en de 50.000 jonge artsen hielden voet bij stuk. De voorzitter van de vakbond, Tom Dolphin, zei tegen BBC Radio teleurgesteld te zijn in de „harde positie” die de Labour-regering inneemt.
Dit weekend moet uitwijzen of de staking tot problemen leidt. In tegenstelling tot eerdere werkonderbrekingen waarbij alle niet-essentiële operaties werden uitgesteld, riep Streeting ziekenhuizen op zoveel mogelijk behandelingen door te laten gaan. De BMA noemde die beslissing risicovol, omdat de bezetting daar niet voldoende voor zou zijn.
Lees ook
De NHS zucht onder werkdruk en wachtlijsten
