‘Wij waren de luipaarden, de leeuwen’, zegt de prins van Salina, „Onze plaats wordt ingenomen door de hyena’s, de jakhalzen.’ De serie Il Gattopardo volgt de Siciliaanse prins en zijn familie ten tijde van de revolutie van Garibaldi (1960-1861) die Italië verenigde. De prins van Salina ziet zijn macht, bezit en de feodale manier van leven vergaan, en probeert mee te bewegen met de nieuwe tijd.
Zijn lievelingsneefje Tancredi (Saul Nanni) heeft geen geld en kiest dus opportunistischer dan zijn oom: hij neemt dienst in leger van Garibaldi, laat de dochter van de prins (Benedetta Porcaroli) schieten, en trouwt met de burgemeestersdochter (Deva Cassel). Die is van zeer nederige komaf maar bloedmooi en ze bulkt van het geld – dankzij haar vader, die staat voor de nieuwe corrupte handelselite. Trancedi’s credo is: „Als je wil dat iets hetzelfde blijft, moet je alles veranderen.”
Dit verval van de adel in de nieuwe tijd brengt regisseur Tom Shankland wonderschoon, gedetailleerd en op klassieke wijze in beeld. Verpakt in zwierige jurken zwiert het oude en nieuwe geld door weelderige paleizen tussen de prachtige Siciliaanse heuvels. De serie is gemaakt door Britten, maar gefilmd op Sicilië met een volledig Italiaanse cast.
Roman
Il Gattopardo is gebaseerd op de roman uit 1958 van Giuseppe Tomasi di Lampedusa – zijn enige boek dat pas na zijn dood uitkwam. De adellijke schrijver baseerde zich op de zijn eigen familie. De Netflix-serie voelt wat overbodig want in 1963 maakte Luchino Visconti al een verfilming, met Burt Lancaster, Alain Delon, en Claudia Cardinale. Die film geldt als onbetwist meesterwerk.
Maar we zijn al weer twee generaties verder dus er is weer ruimte voor een nieuwe versie. Die pakt het niet wezenlijk anders aan dan Visconti – al steekt ze ondanks de vorstelijke vormgeving wat bleekjes af bij die film. De roomse, zwart-romantische sfeer van ondergang is minder aanwezig.
De serie is twee keer zo lang als de film dus kunnen de scenaristen, Richard Worlow en Benji Walters, meer lijnen uit het boek kwijt. De serie, en ook de hoofdpersoon, zijn lichter dan de film. Ook kiezen de makers meer voor het liefdesverhaal – Trancedi die moet kiezen tussen twee vrouwen – dan voor de sociaal-politieke schets van 19de-eeuws Italië in overgang. Vermoedelijk hoopt Netflix dat de serie meelift op het succes van Bridgerton.
De serie wordt gedragen door Kim Rossi Stuart als de prins. Hij speelt de hoofdrol lichter en met meer humor dan de filmprins Burt Lancaster. Zijn machtige daadkracht maakt langzaam plaats voor enigszins onzekere passiviteit. De horreur om de vulgariteit en de graaizucht van de nieuwe heersende klasse verandert in ironische, vermoeide berusting.
